 |
| Όνομα Ακτής: Ανατολική Καλαμάτα –Τέρμα Ναυαρίνου |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW019254055 |
| Δήμος Καλαμάτας |
| Περιφέρεια ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΙΟΝΙΟΥ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Ανατολικής Καλαμάτας – Τέρμα Ναυαρίνου βρίσκεται στα ανατολικά της Καλαμάτας στο βόρειο τμήμα του Μεσσηνιακού Κόλπου.Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο πυθμένας αποτελούνται από βότσαλο αναμεμιγμένο με άμμο. Η παρόχθια ζώνη είναι μερικώς τροποποιημένη λόγω της παρουσίας μόνιμων και κινητών κτισμάτων και ύπαρξη σκυροδέματος στο όρια του δρόμου που βρίσκεται βόρεια της ακτής. Στο όριο της παράκτιας ζώνης εμφανίζεται αραιή θαμνώδη βλάστηση και αρκετά αλμυρίκια.Το μήκος της ακτής είναι 1400μ, το μέσο πλάτος 20 μ. και ο προσανατολισμός νότιος -νοτιοδυτικός. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν κανονικό βάθος, η κλίση του πυθμένα είναι μέτρια και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 100 μ. από την ακτή. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς μέσω του τοπικού οδικού δικτύου. Την ακτή προσεγγίζουν και αστικά μέσα μεταφοράς της Καλαμάτας. Τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένο από μόνιμα και κινητά καταστήματα εστίασης και διαθέτει ντους, WC, ομπρέλες, ξαπλώστρες και καλάθια απορριμμάτων. Η παραλία διαθέτει ναυαγοσώστη και υποδομές για πρόσβαση στη θάλασσα για Α.Μ.Ε.Α. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 6800 άτομα. Η παραλία χρησιμοποιείται για κολύμβηση, θαλάσσια μηχανοκίνητα σπορ, ιστιοπλοΐα και σερφ. Ανοιχτά της ακτής αγκυροβολούν ιδιωτικά σκάφη αναψυχής. Ανάντη της ακτής υπάρχει κεντρικός ασφαλτοστρωμένος δρόμος με αρκετή κίνηση κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Στην άμεση περιοχή υπάρχουν ξενοδοχειακές μονάδες, περιαστική δόμηση και λίγες αγροτικές καλλιέργειες, κυρίως ελαιόδεντρα.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής της ακτής υπάρχει έντονη περιαστική δόμηση και στο υπόλοιπο μέρος αγροτικές καλλιέργειες κυρίως ελαιόδεντρα.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή ανήκει στο Υδατικό Σύστημα Δυτ. Πελοπόννησος (EL01), στη λεκάνη απορροής Πάμισου – Νέδοντος –Νέδα (EL0132) και οι ακτές της εντάσσονται στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα του Κόλπου Καλαμάτας (EL0132C0008N),του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή» με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4678/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Ανατολική Καλαμάτα –Τέρμα Ναυαρίνου αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 2018 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW019254055101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 64,3 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 141,7mm και 6 mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Καλαμάτας, έτη 1971-2010). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από νότια και βόρεια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. Έτος 1971- 2010). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 23,7oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Αύγουστο και να είναι της τάξης των 31oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1971- 2010).
Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους και τους κυματισμούς. Επίσης, στην περιοχή δεν παρατηρούνται ισχυρά ρεύματα, ούτε έντονα φαινόμενα παλίρροιας.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Η αστική περιοχή της Καλαμάτας διαθέτει χωριστικό δίκτυο αποχέτευσης, το οποίο καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του οικισμού και εξυπηρετείται από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Καλαμάτας, η οποία έχει σχεδιαστεί για ισοδύναμο πληθυσμό 120.000 κατοίκους. Η ΕΕΛ περιλαμβάνει δευτεροβάθμια επεξεργασία με απομάκρυνση θρεπτικών και απολύμανση, ενώ η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων γίνεται στο Μεσσηνιακό Κόλπο, μέσω υποθαλάσσιου αγωγού, με συνολικό υποθαλάσσιο τμήμα μήκους 550 μ., σε μεγάλη απόσταση από την υπό μελέτη ακτή κολύμβησης.
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Στο νότιο άκρο της ακτής εντοπίζεται εκβολή ρέματος διαλείπουσας ροής το οποίο σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης δυνητικά μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή. Κατά μήκος της ακτής εντοπίζονται εκβολές αγωγών μεταφοράς ομβρίων. Οι επιφανειακές απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, βαρέα μέταλλα κ.α.), και να μεταφέρουν στερεά απορρίμματα.
Λοιπές πηγές
Η ακτή της είναι ιδιαίτερα δημοφιλής και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό λουομένων, η παρουσία των οποίων μπορεί να επιβαρύνει την ποιότητα των υδάτων της ακτής. Τέλος, τα κατοικίδια ζώα επιτρέπονται στην παραλία, ο αριθμός τους όμως και η συχνότητα παρουσίας τους είναι τέτοια που δεν αξιολογούνται ως σημαντική πηγή ρύπανσης.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίσθηκε η ύπαρξη πίσσας, λαδιών και οικιακών απορριμμάτων. Γενικώς, τα κολυμβητικά ύδατα ήταν διαυγή και καθαρά.
Ευτροφισμός
Η θέση της ακτής (εντός ανοιχτού κόλπου) σε συνδυασμό με το μεγάλο βάθος των υδάτων, συνεπάγεται ικανοποιητικό ρυθμό ανανέωσης των υδάτων με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινομένου του ευτροφισμού.Επιπλέον, τα ύδατα της ακτής κολύμβησης δεν επηρεάζονται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη φαινομένων ευτροφισμού. Ακόμη, στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν και υπό κανονικές συνθήκες είναι διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν.Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν την αύξηση του αριθμού των λουομένων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Καλαμάτας.Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
•Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
•, Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου.Σε περίπτωση αστοχίας ή προσωρινής διακοπής της λειτουργίας της ΕΕΛ Καλαμάτας, αναμένεται μικρής διάρκειας ρυπαντική επιβάρυνση των υδάτων. Το μικροβιακό φορτίο στην περίπτωση διάθεσης ανεπεξέργαστων λυμάτων αναμένεται να είναι της τάξης των 107 Ε. Coli/100 ml. Η διάχυση των λυμάτων που διατίθενται μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού, σε συνδυασμό με τους φυσικούς μηχανισμούς της αραίωσης και της φθοράς, έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του μικροβιακού φορτίου. Με την προϋπόθεση ότι η διάθεση των ανεπεξέργαστων ή των μερικώς επεξεργασμένων λυμάτων δεν θα διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν προκύπτει άμεσος κίνδυνος για την υγεία των λουομένων.Σε κάθε περίπτωση, ο φορέας λειτουργίας της ΕΕΛ πρέπει, αμέσως, να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για την ταχεία επαναφορά της αποδοτικής λειτουργίας της ΕΕΛ. Εάν οι διορθωτικές ενέργειες απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα και συνεχιστεί η διάθεση ανεπεξέργαστων λυμάτων, ο αρμόδιος φορέας θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα εξετάσει την αναγκαιότητα προσωρινής απαγόρευσης της κολύμβησης.Επίσης, σχετικά με τον κίνδυνο ρύπανσης της θάλασσας από τη συγκέντρωση αυξημένου αριθμού λουομένων, αναρτώνται σε ευδιάκριτο σημείο μέτρα καλής συμπεριφοράς λουομένων, τα οποία περιλαμβάνουν την αποφυγή χρήσης αντηλιακού μισή ώρα πριν την είσοδο στο νερό και τη συστηματική χρήση των κάδων για την απόθεση απορριμμάτων.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΟΥΣ 28, 24100, ΚΑΛΑΜΑΤΑ Τηλέφωνο: 27213-60701/00, 60770/77 Fax: 27213-60760 www.kalamata.gr dhmarxos@kalamata.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελ/σου-Δυτ. Ελλ-Ιον Δ/νση Υδάτων Πελοποννήσου Μαινάλου & Σέκερη 37, 22100, Τρίπολη Τηλέφωνο: : 2710 230100 Fax: https://www.apd-depin.gov.gr | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Πελοποννήσου Δ/ΝΣΗ ΔΗΜ. ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ Διοικητήριο, 24100 Καλαμάτα Τηλέφωνο: 2721095839 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| IPER | ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2020 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων: cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής: www.ypeka.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού: www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία: www.hnms.gr/hnms/greek/index_html ΥΠΕΚΑ - Εθνικό Δίκτυο Πληροφοριών Περιβάλλοντος (ΕΔΠΠ): http://www.e-per.gr/ Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων: www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες: www.blueflag.gr ΕΟΤ: gnto.gov.gr Α.Δ.Π.Δ.Ε & Ι.: https://www.apd-depin.gov.gr Δήμος ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ: www.kalamata.gr Διεύθυνση Υδάτων Πελοποννήσου: http://4862.syzefxis.gov.gr/index.php/bathingwater Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας: https://www.archelon.gr/ ΟΖΟΝ μη Κυβερνητική Οργάνωση: http://www.ozon-ngo.gr/ Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία: www.ornithologiki.gr
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr