 |
| Όνομα Ακτής: Αστακός |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW049129060 |
| Δήμος Ξηρομέρου |
| Περιφέρεια ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΙΟΝΙΟΥ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Αστακός βρίσκεται εντός του ομώνυμου Όρμου ο οποίος σχηματίζεται μεταξύ της Άκρας Γλώσσα Πωγωνιά και της Άκρας Τουρκοβίγλα. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας είναι πετρώδεις. Η παράκτια ζώνη της ακτής είναι τροποποιημένη λόγω της ύπαρξης κρηπιδωμένων προβλητών και του οδικού δικτύου που μειώνει αισθητά το χερσαίο πλάτος της. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει χλωροφύκη και φαιοφύκη προσκολλημένα στο πυθμένα, μαλάκια (οστρακοειδή και πεταλίδες) γαστερόποδα (θαλάσσια σαλιγκάρια), αρθρόποδα (καβούρια) και εχινόδερμα (αχινοί και ολοθουροειδή). Η κολυμβητική ακτή αποτελεί το παράλιο τμήμα ενός κλειστού κόλπου, μήκους 15.500 μέτρων. Το μήκος της ακτής είναι 500 μ., το μέσο πλάτος είναι 5 μ. και ο προσανατολισμός είναι νοτιοανατολικός. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι βαθιά, ο πυθμένας παρουσιάζει απότομη κλίση και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 80 μ. από την ακτή. Η παραλία Αστακός είναι προσβάσιμη μέσω της κεντρικής ασφαλτοστρωμένης οδού Βασιλέως Γεωργίου. Τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένο και διαθέτει υποδομές εξυπηρέτησης των λουομένων όπως, ομπρέλες, ξαπλώστρες, ντους, κάδους και καλάθια απορριμμάτων. Η κολυμβητική ακτή εμφανίζει περιορισμένη επισκεψιμότητα με μέγιστο αριθμό λουομένων 100 άτομα. Στο δυτικό άκρο της περιοχής κολύμβησης υπάρχει μικρός λιμενίσκος (Μικρολίμανο) για την αγκυροβόληση αλιευτικών πλεούμενων ενώ, στο ανατολικό άκρο της υπάρχει κρηπιδωμένος μόλος για την αγκυροβόληση μικρών πλεούμενων. Σε απόσταση 1.100 μ. από το ανατολικό άκρο της παραλίας καταλήγει το ρέμα συνεχούς ροής Ξηροπόταμος. Κατά μήκος της παραλιακής ζώνης αναπτύσσεται έντονη τουριστική δραστηριότητα με εστιατόρια, αναψυκτήρια, ενοικιαζόμενα καταλύματα, ξενοδοχειακές μονάδες και κέντρα νυχτερινής διασκέδασης. Πλησίον της κολυμβητικής ακτής χωροθετείται ο κεντρικός λιμένας του Αστακού. Ο λιμένας είναι ανοιχτός προς τα νοτιοανατολικά, είναι ασφαλής από τους βόρειους μέχρι και τους ανατολικούς ανέμους και προσβάλλεται από τους νότιους καθώς και τους νοτιοανατολικούς, οι οποίοι είναι σπάνιοι. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει ο οικισμός του Αστακού, κωμόπολη του Νομού Αιτωλοακαρνανίας χτισμένη σε υψόμετρο 10 μ. στον μυχό του ομώνυμου όρμου. Ο Αστακός απέχει περίπου 65 χλμ., από το Μεσολόγγι, 60 χλμ. από το Αγρίνιο και 70 χλμ. από την Πρέβεζα και τα τελευταία χρόνια λόγω της καίριας θέσης του αυξάνει συνεχώς τον τουρισμό του. Χαρακτηριστικό σημείο αναφοράς της περιοχής αποτελεί το βελανιδοδάσος έκτασης χιλιάδων στρεμμάτων.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης λεκάνης απορροής της ακτής καλύπτεται από συμπλέγματα καλλιεργειών, σκληρόφυλλη βλάστηση, θάμνοι και χορτολίβαδα.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Δυτ. Στερεά Ελλάδα (EL04), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Αχελώου (EL0415) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ανατ. Εσωτερικό αρχιπέλαγος Ιονίου (Εχινάδες)» (EL0415C0003N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4681/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή εντοπίζεται το ρέμα συνεχούς ροής Ξηροπόταμος που έχει αναγνωρισθεί στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Αστακός αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW049129060101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 516mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 348mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Μεσολογγίου, έτη 1995-2008). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από νοτιοδυτική και ανατολική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1982-1997). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 25oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 35oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1988-2004).
Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους νοτιοδυτικούς και τους ανατολικούς, οι οποίοι είναι μικρής και μέσης έντασης και δεν επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Η διαχείριση και επεξεργασία των υγρών αποβλήτων του οικισμού του Αστακού διαφοροποιείται μεταξύ του κεντρικού αστικού ιστού και της παραλιακής ζώνης. Αναλυτικότερα, το κεντρικό τμήμα του οικισμού διαθέτει παντορροϊκό δίκτυο αποχέτευσης και συνδέεται με την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Αστακού, η κατασκευή της οποίας δεν έχει ολοκληρωθεί, με αποτέλεσμα τη διάθεση των ανεπεξέργαστων λυμάτων στη θαλάσσια περιοχή. Το γεγονός της συλλογής και διάθεσης των λυμάτων χωρίς κάποια επεξεργασία αποτελεί μια συνεχή πηγή ρυπαντικού φορτίου η οποία δύναται να υποβαθμίσει σημαντικά τη θαλάσσια περιοχή. Η παραλιακή ζώνη εξυπηρετείται μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Αν και η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή εισροής μικροβιακού φορτίου στη θάλασσα, λόγω της μικρής έκτασης του παραλιακού τμήματος του οικισμού, η πιθανή επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων εκτιμάται ως ιδιαίτερα περιορισμένη.
Λιμάνια/Μαρίνες
Στο δυτικό και ανατολικό άκρο της περιοχής κολύμβησης υπάρχουν χώροι ελλιμενισμού αλιευτικών πλεούμενων και σκαφών, συνολικής δυναμικότητας 250 σκαφών. Οι απορρίψεις των αλιευτικών και των σκαφών που περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα και η πιθανή διαρροή πετρελαίου λόγω της ελλιπής συντήρησης αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Σε απόσταση 1.100 μ. από το βορειοανατολικό άκρο της κολυμβητικής ακτής εντοπίζεται η εκβολή του ρέματος Ξηροπόταμος. Το ρέμα είναι συνεχούς ροής και, δυνητικώς, μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη αγροτική δραστηριότητα. Το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) και άλλων ουσιών που περιέχονται στα λιπάσματα και φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Επιπλέον, κατά μήκος της ακτής εντοπίστηκαν οι εκβολές αγωγών μεταφοράς ομβρίων. Λόγω του αστικού χαρακτήρα της άμεσης περιοχής οι επιφανειακές απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, μόλυβδος, κάδμιο).
Λοιπές πηγές
Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν παρατηρήθηκε η ύπαρξη πίσσας, λαδιών και οικιακών απορριμμάτων. Κατά μήκος της κολυμβητικής ακτής και πλησίον της (χώρος ελλιμενισμού) εντοπίσθηκε αυξημένη συγκέντρωση τασιενεργών και επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί) με αποτέλεσμα την αυξημένη θολερότητα των υδάτων.
Ευτροφισμός
Στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Ωστόσο, η ακτή δέχεται απορροές ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου από τη γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην ευρύτερη περιοχή αλλά και από τη διάθεση των ανεπεξέργαστων λυμάτων του οικισμού Αστακού. Από την οπτική παρατήρηση των υδάτων κατεγράφη αυξημένη θολότητα και ανάπτυξη άλγης η οποία συνδέεται με την ανάπτυξη ευτροφικών φαινομένων. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται υψηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Ξηρομέρου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Η συλλογή και διάθεση των λυμάτων του οικισμού Αστακός, χωρίς να έχει προηγηθεί κάποιος βαθμός επεξεργασίας αποτελεί μια συνεχή πηγή ρυπαντικού φορτίου η οποία δύναται να υποβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα των υδάτων. Το μικροβιακό φορτίο των ανεπεξέργαστων λυμάτων αναμένεται να είναι της τάξης των 107 Ε. Coli/100 ml. Σε κάθε περίπτωση, ο φορέας λειτουργίας της ΕΕΛ πρέπει, να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για την ταχεία επαναφορά της αποδοτικής λειτουργίας της ΕΕΛ, ή εξεύρεση εναλλακτικής λύσης για την επεξεργασία και διάθεση των λυμάτων, σύμφωνα με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ. Για τη μείωση τόσο του φορτίου θρεπτικών, όσο και του μικροβιακού φορτίου που απορρέει, από την εκβολή του ρέματος Ξηροπόταμου και την απόρριψη των ανεπεξέργαστων λυμάτων του οικισμού Αστακός, στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες, συνίσταται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής. Για την πλήρη αντιμετώπιση του φαινομένου του ευτροφισμού απαιτούνται, εκτός των παραπάνω, επιπρόσθετα μέτρα που σχετίζονται με την αποφυγή χρήσης απορροφητικών βόθρων και την κατασκευή κατάλληλων μεμονωμένων συστημάτων αποχέτευσης λυμάτων σε περιοχές εντός της λεκάνης απορροής των Ρεμάτων Παραλίας Βόρειας Πελοποννήσου που δεν εξυπηρετούνται από αποχετευτικό δίκτυο και κεντρική εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων. Σχετικά με την διαχείριση των λυμάτων του οικισμού Αστακός είναι σκόπιμο να διερευνηθεί η εφαρμογή κατάλληλων ιδιωτικών συστημάτων ή συστημάτων επεξεργασίας μικρής κλίμακας τα οποία προσφέρουν προστασία του υπόγειου υδροφορέα και συνεπαγόμενα της θαλάσσιας περιοχής από εισροές ρυπαντικού φορτίου. Αναφορικά με τη λειτουργία των χώρων ελλιμενισμού αλιευτικών πλεούμενων και μικρών σκαφών συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των πλεούμενων σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΞΗΡΟΜΕΡΟΥ ΑΣΤΑΚΟΣ, 30006 Τηλέφωνο: 26463-60500 Fax: 2646042531 www.dhmosastakou.gr mariageorgali@yahoo.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελ/σου-Δυτ. Ελλ-Ιον Δ/νση Υδάτων Δυτ. Ελλάδας ΝΕΟ Πατρών-Αθηνών 3, 26442 Πάτρα Τηλέφωνο: : 2610 335669 Fax: 2610 338735 http://dytikiellada.dasi-ydata.gr/4portal/index.php pde_ydat@otenet.gr | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας Δ/ΝΣΗ ΔΗΜ. ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ Σταυροπούλου 31, 30200 Μεσολόγγι Τηλέφωνο: 2631364122 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ:http://www.pde.gov.gr/gr/index.php
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr