 |
| Όνομα Ακτής: Βατοπέδι |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW109059063 |
| Δήμος Πολυγύρου |
| Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η ακτή του Βατοπεδίου βρίσκεται στη δυτική πλευρά της χερσονήσου Σιθωνίας και ανήκει στα βορειοανατολικά παράλια του ευρύτερου, ανοιχτού κόλπου Κασσάνδρας. Η παραλία έχει μήκος 800 μέτρα, πλάτος που κυμαίνεται από 10 μέτρα έως 30 μέτρα και νοτιοδυτικό προσανατολισμό. Η παράκτια ζώνη είναι μερικώς τροποποιημένη, διότι εντοπίζονται κατά μήκος της τεχνητοί βραχίονες μήκους μικρότερου των 10 μέτρων, οι οποίοι προστατεύουν την ακτή έναντι φαινομένων διάβρωσης. Κύριο χαρακτηριστικό του χερσαίου τμήματος της ακτής είναι η άμμος και η πυκνή ψηλή βλάστηση, η οποία αποτελείται κυρίως από κωνοφόρα δένδρα (πεύκα). Ο θαλάσσιος πυθμένας είναι σκυρώδης και παρουσιάζει ήπια κλίση, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων απαντάται σε απόσταση μεγαλύτερη των 300 μέτρων από την ακτή. Επιπλέον, στον πυθμένα σχηματίζονται λειμώνες θαλάσσιων αγγειόσπερμων, αλλά και πυκνή βλάστηση φαιοφυκών. Τέλος, τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη, αλλά διαθέτει υποδομές όπως ντους και κάδoυς απορριμμάτων. Στο νοτιοανατολικό τμήμα της ακτής δραστηριοποιείται χώρος τουριστικής κατασκήνωσης δυναμικότητας 126 θέσεων, εντός του οποίου λειτουργούν εστιατόρια και αναψυκτήρια για την εξυπηρέτηση του συνόλου των λουομένων. Επιπλέον, στο βορειοδυτικό άκρο εντοπίζεται μικρή ξενοδοχειακή μονάδα. Η ακτή χρησιμοποιείται κατεξοχήν για κολύμβηση, αν και στο νοτιοανατολικό τμήμα αγκυροβολούν σκάφη αναψυχής. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 450 άτομα. Τέλος, η περιοχή είναι προσβάσιμη οδικώς αποκλειστικά με ιδιωτικά μέσα μεταφοράς. Η άμεση περιοχή χαρακτηρίζεται από ήπια τουριστική ανάπτυξη εμφανίζοντας περιορισμένη αστική δόμηση και πυκνή αυτοφυή βλάστηση. Τέλος, αναφέρεται πως στα δυτικά της ακτής εκβάλλει ο ποταμός Χαβρίας.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Η ευρύτερη περιοχή είναι πρωτίστως αγροτική και καλύπτεται τόσο από ελαιώνες, όσο και από μη αρδευόμενες αρόσιμες εκτάσεις. Δευτερευόντως, η ευρύτερη περιοχή καλύπτεται από φυσικές εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Κεντρική Μακεδονία (EL10), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Χαλκιδικής (EL1005) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Κασσανδρινός Κόλπος (Χαλκιδική)» (EL1005C0006N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Υψηλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4675/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή εντοπίστηκε ο Ποταμός Χαβρίας που είναι αναγνωρισμένο υδάτινο σώμα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ και επηρεάζει την κολυμβητική ακτή.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Βατοπέδι αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1991 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW109059063101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 428 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 245,4mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Πολύγυρο, έτη 1951-1986). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από βόρεια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. Έτος 1979- 1992). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 21oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Αύγουστο και να είναι της τάξης των 29oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1979- 1992).
Η ακτή λόγω προσανατολισμού είναι προστατευμένη έναντι των επικρατέστερων ανέμων που πνέουν στην περιοχή. Κατά συνέπεια, δεν αναμένεται συχνή εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Επιπλέον, στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή δεν παρατηρούνται σημαντικές αυξομειώσεις της στάθμης της θάλασσας λόγω παλίρροιας, ούτε ισχυρά θαλάσσια ρεύματα.
Πιέσεις
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Στο βορειοδυτικό άκρο της ακτής και σε απόσταση περίπου 1.000 μέτρων από τα ύδατα κολύμβησης εντοπίζεται η εκβολή του ποταμού Χαβρία. Ο ποταμός Χαβρίας μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο που περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) που προέρχονται από βιομηχανικά λύματα (απόβλητα ελαιουργείων), αστικά λύματα (επεξεργασμένα και μη) και από τα λιπάσματα. Επίσης, ενδέχεται ο ποταμός Χαβρίας να παρουσιάζει και αυξημένες συγκεντρώσεις επικίνδυνων ουσιών, οι οποίες περιέχονται στα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις γεωργικές καλλιέργειες.
Λοιπές πηγές
Στην ακτή αγκυροβολεί καθημερινά πλήθος σκαφών αναψυχής. Ο αυξημένος αριθμός των σκαφών που επισκέπτεται την ακτή αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης των υδάτων μέσω των απορρίψεων από τα σκάφη καθώς και μέσω πιθανών διαρροών από σκάφη με ελλιπή συντήρηση. Τέλος, σημειώνεται πως στην ακτή επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων εκτιμάται ότι δεν επιβαρύνουν την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας ή λαδιών, ενώ το χερσαίο τμήμα της ακτής ήταν καθαρό από στερεά απορρίμματα. Κατόπιν οπτικής παρατήρησης, τα ύδατα κολύμβησης κρίθηκαν διαυγή και καθαρά, με εξαίρεση το νοτιοανατολικό τμήμα της ακτής όπου παρατηρήθηκε περιορισμένη συγκέντρωση επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί).
Ευτροφισμός
Τα κολυμβητικά ύδατα είναι υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά, ενώ στην ακτή δεν έχουν καταγραφεί συστηματικά περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν, αφού λόγω μορφολογίας της ακτής επιτυγχάνεται επαρκής ανανέωση υδάτων. Ωστόσο, το μικρό βάθος των υδάτων αποτελεί ευνοϊκό παράγοντα για την εμφάνιση ευτροφικών φαινομένων. Επιπλέον, η ακτή επηρεάζεται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων. Συνεκτιμώντας τα παραπάνω εκτιμάται υψηλός βαθμός επικινδυνότητας εμφάνισης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Πολυγύρου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Για τη μείωση του φορτίου θρεπτικών που απορρέει στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες συνιστάται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Αναφορικά με τον περιορισμό της πιθανότητας εμφάνισης του φαινομένου του ευτροφισμού, πρέπει να ληφθούν και επιπλέον μέτρα που να αφορούν την αποφυγή χρήσης απορροφητικών βόθρων και την υιοθέτηση της κατασκευής κατάλληλων μεμονωμένων συστημάτων αποχέτευσης λυμάτων σε περιοχές που δεν εξυπηρετούνται από αποχετευτικό δίκτυο και κεντρική εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων. Σημειώνεται πως για τη γενικότερη βελτίωση της ποιότητας του ποταμού Χαβρία έχει ήδη συνταχθεί και εγκριθεί μελέτη απορρύπανσής του.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 50, ΠΟΛΥΓΥΡΟΣ, 63100 Τηλέφωνο: 23713-50700 Fax: 2371022266 www.polygyros.gr dimarchos@poligiros.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης Δ/νση Υδάτων Κεντρικής Μακεδονίας Λεωφόρος Γεωργικής Σχολής 46, 55134 Καλαμαριά Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο: : 2313 309219 Fax: 2310 424160 http://kmakedonia.dasi-ydata.gr/4portal/index.php | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Δ/ΝΣΗ ΥΓ. ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΕΡΙΒ. ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ Διοικητήριο, 63100 Πολύγυρος Τηλέφωνο: 2371351231 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ:http://www.pkm.gov.gr/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr