 |
| Όνομα Ακτής: Φονιάς |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW129009032 |
| Δήμος Σαμοθράκης |
| Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Φονιάς βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού, μεταξύ των οικισμών Θέρμα και Άνω Μεριά. Η παραλία έχει βορειοανατολικό προσανατολισμό και αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου ανοικτού όρμου με μήκος 1.400 μέτρα. Η ακτή έχει μήκος 1.200 μέτρα και μέσο πλάτος 15 μέτρα. Η παράκτια ζώνη είναι φυσική, με πυκνή χαμηλή επιφανειακή βλάστηση. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει κυρίως λειμώνες θαλασσίων φανερογάμων (Posidonia oceanica) και σποραδική βλάστηση χλωροφυκών. Στο μέτωπο της ακτής εμφανίζονται περιστασιακά υδρόβια πτηνά, όπως ο μεσογειακός ασημόγλαρος (Larrus Michahelis). Το χερσαίο τμήμα της ακτής είναι σκυρώδες, όπως επίσης και ο θαλάσσιος πυθμένας. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή, ενώ η κλίση του πυθμένα θεωρείται ήπια, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων απαντάται σε απόσταση 80 μέτρων από την ακτή. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη σε κανένα σημείο της και ως εκ τούτου στερείται των ανάλογων υποδομών. Η παραλία χρησιμοποιείται κατεξοχήν για κολύμβηση με το μέγιστο αριθμό λουομένων να εκτιμάται σε 400 άτομα. Τέλος, σημειώνεται πως η ακτή είναι προσβάσιμη οδικώς τόσο με ιδιωτικά μέσα μεταφοράς, όσο και με μέσα μαζικής μεταφοράς. Η άμεση περιοχή γύρω από την παραλία είναι μια φυσική έκταση με σκληρόφυλλη ή χαμηλή βλάστηση. Επιπλέον, στο βορειοανατολικό άκρο της ακτής εκβάλλει ο συνεχούς ροής χείμαρρος Φονιάς, ενώ κεντρικά εμφανίζεται μια μικρή έκταση με λιμνάζοντα ύδατα που προέρχονται από παρακείμενο ρέμα.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Η ευρύτερη περιοχή καλύπτεται κυρίως από φυσικές εκτάσεις και πιο συγκεκριμένα από ποολίβαδα και χορτολίβαδα. Ένα μικρότερο ποσοστό εδάφους καλύπτεται από αυτοφυή, σκληρόφυλλη βλάστηση. Τέλος, η ευρύτερη περιοχή έχει ήπια αγροτική χρήση, αφού εντοπίζονται αρόσιμες καλλιέργειες.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Θράκη (EL12), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Θάσου - Σαμοθράκης (EL1242) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ακτές Σαμοθράκης» (EL1242C0011N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Υψηλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4680/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Όπως προαναφέρθηκε, στην περιοχή εκβάλλει ο χείμαρρος Φονιάς που αποτελεί υδάτινο σώμα αναγνωρισμένο στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας - διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 ("Φεγγάρι Σαμοθράκης, ανατολικές ακτές, βραχονησίδα Ζουράφα και θαλάσσια ζώνη" με κωδικό GR1110004 και "όρος Φεγγάρι και παράκτια ζώνη" με κωδικό GR1110012).
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Φονιάς αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1991 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW129009032101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 562mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 254,5mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Αλεξανδρούπολης, έτη 1947-2008). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από βόρεια και νοτιοδυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1951-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1960-2004).
Σημειώνεται πως η ακτή είναι εκτεθειμένη στους επικρατέστερους ανέμους που πνέουν στην περιοχή, με εξαίρεση τους ανέμους νοτιοδυτικής διεύθυνσης. Ωστόσο, η μικρή ή μέση ένταση με την οποία συνήθως πνέουν οι βόρειοι και βορειοανατολικοί άνεμοι οδηγεί στο συμπέρασμα πως σπάνια αναμένεται εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Επιπλέον, στην περιοχή δεν εμφανίζονται έντονα φαινόμενα παλίρροιας, ούτε ισχυρά θαλάσσια ρεύματα.
Πιέσεις
Τα κατοικίδια ζώα επιτρέπονται στην ακτή, χωρίς ωστόσο να επιβαρύνουν τα κολυμβητικά ύδατα λόγω της μικρής συχνότητας παρουσίας τους. Γενικά, η κολυμβητική ακτή βρίσκεται σε φυσική περιοχή με περιορισμένη ανθρώπινη δραστηριότητα και δε δέχεται έντονες πιέσεις που θα μπορούσαν να υποβιβάσουν την ποιότητά της.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, λαδιών ή επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί). Επιπλέον, σε κανένα σημείο της παραλίας δεν εντοπίσθηκαν στερεά απορρίμματα. Τα κολυμβητικά ύδατα ήταν διαυγή και καθαρά, γεγονός που συνδέεται με τη χαμηλή συγκέντρωση αλγών και φυτοπλαγκτόν.
Ευτροφισμός
Η ακτή κολύμβησης δεν επηρεάζεται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη φαινομένων ευτροφισμού, ενώ δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Επιπλέον, η θέση της ακτής εντός ανοιχτού όρμου σε συνδυασμό με το κανονικό βάθος των υδάτων εξασφαλίζουν τον απαραίτητο ρυθμό ανανέωσης των τελευταίων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Τέλος, τα κολυμβητικά ύδατα είναι υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός ο βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Από την ανάλυση που προηγήθηκε δεν εντοπίστηκαν σημαντικές πηγές ρύπανσης, ούτε κατεγράφησαν ακραίες περιστάσεις που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ποιότητα της ακτής κολύμβησης. Επί της παρούσας φάσης, και εφόσον οι συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή δεν μεταβληθούν δραστικά δεν προκύπτει κίνδυνος εμφάνισης βραχυπρόθεσμης ή μακροπρόθεσμης ρύπανσης. Σε κάθε περίπτωση, εάν εμφανιστούν φαινόμενα ρύπανσης ο Δήμος Σαμοθράκης θα προβεί στις ακόλουθες ενέργειες :
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες). Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΧΩΡΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ, 68002 ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ Τηλέφωνο: 25513-50811 Fax: 25510-41204 www.samothraki.gr dim@samothraki.gr,info@samothraki.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης Δ/νση Υδάτων Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Εθνικής Αντιστάσεως 2, 65110 Καβάλα Τηλέφωνο: : 2510 228964 Fax: 2510 837173 http://amakedoniathraki.dasi-ydata.gr/4portal/index.php wrd-remth@kom.forthnet.gr | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκη Δ/ΝΣΗ ΔΗΜ. ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΕΒΡΟΥ Δήμητρας 19, Αλεξανδρούπολη Τηλέφωνο: 2551026471 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ:http://www.pamth.gov.gr/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr