 |
| Όνομα Ακτής: Μαλαγάρι – Μαούνες |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW149264279 |
| Δήμος Σάμου |
| Περιφέρεια ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΑΙΓΑΙΟΥ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Μαούνες, Μαλαγάρι βρίσκεται στα νοτιοδυτικά παράλια της Σάμου, εντός του Όρμου Βαθύ και απέχει ένα χιλιόμετρο από το κεντρικό λιμάνι του νησιού. Η κολυμβητική ακτή αποτελεί τμήμα ενός κλειστού κόλπου, μήκους 2.600 μ. Η παραλία έχει μήκος 650 μ. μέσο πλάτος 5 μ. και βορειοανατολικό προσανατολισμό. Η παράκτια ζώνη χαρακτηρίζεται ως ισχυρά τροποποιημένη διότι στο σύνολο της είναι τεχνητή από σκυρόδεμα και φυσικούς ογκόλιθους. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας αποτελούνται από βράχια. Τμήμα της παραλίας οριοθετείται από το τοιχίο αντιστήριξης και τον κεντρικό ασφαλοστρωμένο δρόμο. Στην παραλία παρατηρείται σποραδική βλάστηση από αλμυρίκια. Η θαλάσσια χλωρίδα περιλαμβάνει χλωροφύκη, που είναι προσκολλημένα στα βραχώδη τμήματα της ακτής. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν κανονικό βάθος, με ήπια κλίση του πυθμένα, καθώς η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 120 μ. από την ακτή. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται μέσω της κεντρικής ασφαλτοστρωμένης οδού. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη. Αν και η ακτή χρησιμοποιείται για κολύμβηση δεν παρουσιάζει αξιόλογη επισκεψιμότητα. Στην άμεση περιοχή παρατηρούνται διάσπαρτα κτίσματα, τα οποία χρησιμοποιούνται κυρίως σαν εκθεσιακοί χώροι, αναψυκτήρια, και δευτερευόντως ως κατοικίες. Επιπλέον, στο βορειοδυτικό άκρο της παραλίας εντοπίζεται το εμπορικό λιμάνι του Μαλαγαρίου, το οποίο διαθέτει κρηπιδωμένη αποβάθρα για την προσάραξη των φορτηγών – πλοίων. Ακόμα, στα ανατολικά της παραλίας βρίσκεται ο οικισμός Βαθύ, που αποτελεί την πρωτεύουσα του νησιού από το 1823. Εμπρόσθεν του οικισμού χωροθετείται ο λιμένας Σάμου, ο οποίος είναι τεχνητός και προστατευμένος από τους δυτικούς και τους βορειοανατολικούς ανέμους.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Στην ευρύτερη περιοχή κυριαρχεί ο αστικός ιστός της πόλης του Βαθύ και εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση και καλλιέργειες.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Νήσοι Αιγαίου (EL14), στην υδρολογική λεκάνη τουΠοταμού Ανατολικού Αιγαίου (EL1436) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ακτές Σάμου» (EL1436C0T16N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Υψηλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4677/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο Πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Μαλαγάρι – Μαούνες αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1995 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW149264279101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 735 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 442,2mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Σάμου, έτη 1978-2002). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από βορειοδυτική και νότια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1978-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 25oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 31oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1978-2004).
Σημειώνεται ότι λόγω προσανατολισμού και μορφολογίας, η ακτή είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους που πνέουν στην περιοχή, με εξαίρεση τους βόρειους. Στις ακτές του Όρμου Βαθύ παρατηρείται ρεύμα μικρής έντασης.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Ο οικισμός Μαλαγάρι δεν διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετείται, στο σύνολό του, μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Αν και η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή εισροής μικροβιακού φορτίου στη θάλασσα, λόγω του περιορισμένου αριθμού κτισμάτων, η πιθανή επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων εκτιμάται ως ιδιαίτερα περιορισμένη. Αντίθετα, ο οικισμός Βαθύ διαθέτει δίκτυο αποχέτευσης, το οποίο καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του και προβλέπεται να συνδεθεί με την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Σάμου της οποίας η κατασκευή δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα (2011). Τα λύματα του οικισμού συγκεντρώνονται και διατίθενται ανεπεξέργαστα μέσω αγωγών στο θαλάσσιο χώρο έμπροσθεν από την πόλη. Το γεγονός της συλλογής και διάθεσης των λυμάτων χωρίς κάποια επεξεργασία αποτελεί μια συνεχή πηγή ρυπαντικού φορτίου η οποία δύναται να υποβαθμίσει σημαντικά τη θαλάσσια περιοχή.
Λιμάνια/Μαρίνες
Στο βορειοδυτικό άκρο της ακτής, υπάρχει το εμπορικό λιμάνι της Σάμου, ενώ σε απόσταση 400 μ. έχει διαμορφωθεί μικρό αλιευτικό καταφύγιο. Στον ίδιο κόλπο, σε απόσταση 1.200 μ. από την παραλία εντοπίζεται το λιμάνι των επιβατηγών πλοίων της γραμμής. Οι απορρίψεις των πλοίων και μικρών σκαφών που προσεγγίζουν την παραλία και περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.
Λοιπές πηγές
Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία, δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας ή λαδιών, παρά μόνο μικρή ποσότητα στερεών απορριμμάτων στο θαλάσσιο μέτωπο. Γενικώς, τα κολυμβητικά ύδατα ήταν καθαρά αλλά θολά και σε ορισμένα σημεία παρατηρήθηκε περιορισμένη συγκέντρωση επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί).
Ευτροφισμός
Στην ακτή κολύμβησης δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Επιπλέον, τα κολυμβητικά ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά. Παρόλο που η θέση της ακτής (εντός κλειστού κόλπου) συνεπάγεται περιορισμένο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στο θαλάσσιο πυθμένα της ακτής.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή/και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν ναυτικά ατυχήματα εντός του Όρμου Βαθύ.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Σάμου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Η διάθεση των ανεπεξέργαστων υγρών αποβλήτων του οικισμού Βαθύ, στη θαλάσσια περιοχή αποτελεί μια συνεχή πηγή ρυπαντικού φορτίου η οποία δύναται να υποβαθμίσει σημαντικά την ποιότητα των υδάτων. Το μικροβιακό φορτίο των ανεπεξέργαστων λυμάτων αναμένεται να είναι της τάξης των 107 Ε. Coli/100 ml. Σε κάθε περίπτωση, ο φορέας λειτουργίας της ΕΕΛ πρέπει, να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για την αποδοτική λειτουργία της ΕΕΛ σύμφωνα με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ. Σχετικά με τη λειτουργία των λιμενικών εγκαταστάσεων συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΣΑΜΟΥ ΠΛ. ΑΓ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ, 83100, ΣΑΜΟΣ Τηλέφωνο: 22733-50100, 50101-02 Fax: 22730-24401 www.vathi.gr dimvath@otenet.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου Δ/νση Υδάτων Βορ. Αιγαίου Κουντουριώτη 79, 8100 Μυτιλήνη Τηλέφωνο: : 22510 37705 Fax: 22510 37258 http://baigaio.dasi-ydata.gr/4portal/index.php pvadyp@otenet.gr | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου Δ/ΝΣΗ ΔΗΜ. ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΣΑΜΟΥ Δερβενακίων & Αλέξη 1, 83100 Σάμος Τηλέφωνο: 2273353440-45 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ:http://www.pvaigaiou.gov.gr/web/guest/home
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr