 |
| Όνομα Ακτής: Πόντι |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW049121037 |
| Δήμος Λευκάδας |
| Περιφέρεια ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΙΟΝΙΟΥ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Πόντι βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού, εντός του Όρμου Βασιλικής, μπροστά από τον ομώνυμο οικισμό στη νότια πλευρά της Λευκάδας . Η παράκτια ζώνη αποτελείται από βότσαλο ενώ ο θαλάσσιος πυθμένας είναι αμμώδης. Η παράκτια ζώνη της ακτής είναι μερικώς τροποποιημένη λόγω των πλατφορμών που έχουν τοποθετηθεί από τους ιδιοκτήτες των παρόδιων καταστημάτων εστίασης. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει χλωροφύκη και φαιοφύκη προσκολλημένα στο πυθμένα και επί της ακτής και μαλάκια (πεταλίδες). Η ακτή αποτελεί το σύνολο του κλειστού κόλπου, μήκους 1.500 μ., με μέσο πλάτος 15 μ. και νοτιοδυτικό προσανατολισμό. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι ρηχά, ο πυθμένας παρουσιάζει ήπια κλίση και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 140 μ. από την ακτή. Η παραλία είναι προσβάσιμη μέσω του οδικού δικτύου Αγίου Πέτρου – Βασιλικής. Τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένο και διαθέτει υποδομές εξυπηρέτησης των λουομένων όπως, ξαπλώστρες και ομπρέλες η λειτουργία των οποίων γίνεται από τους ιδιοκτήτες των παρόδιων αναψυκτηρίων. Η ακτή είναι ιδιαίτερα γνωστή καθώς αποτελεί διεθνές κέντρο ιστιοσανίδας και διαθέτει εγκαταστάσεις αθλητισμού (γήπεδο ποδοσφαίρου και θαλάσσια σπορ). Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 1.500 άτομα. Εντός της κολυμβητικής ακτής καταλήγουν τέσσερα ρέματα συνεχούς ροής, ένα ρέμα διαλείπουσας ροής και ο ποταμός Καρούχας. Στο ανατολικό άκρο της εντοπίζονται λιμενικές εγκαταστάσεις από τις οποίες εκτελούνται καθημερινά δρομολόγια για την Ιθάκη και την Κεφαλονιά καθώς επίσης για την παραλία Πόρτο Κατσίκι. Η άμεση περιοχή χαρακτηρίζεται από πυκνή αστική δόμηση με χρήση τουριστική.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Στην ευρύτερη περιοχή βρίσκονται οι οικισμοί Βασιλική και Πόντι. Το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης λεκάνης απορροής της ακτής καλύπτεται από θάμνους και χορτολίβαδα, σκληρόφυλλη βλάστηση, καλλιέργειες και ζώνες αναγέννησης /υποβάθμισης δασικής βλάστησης.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Δυτ. Στερεά Ελλάδα (EL04), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Λευκάδας (EL0444) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Δυτ. Εσωτερικό αρχιπέλαγος Ιονίου (Εχινάδες) και Όρμος Βασιλικής» (EL0444C0004N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4681/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή εντοπίζεται ο ποταμός Καρούχας που έχει αναγνωρισθεί στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ . Η περιοχή χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας - διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 (GR2220003, Εσωτερικό Αρχιπέλαγος Ιονίου (Μεγανήσι, Αρκούδι, Άτοκος, Βρωμόνας Έκταση: 88.333,27 ha).
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Πόντι αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW049121037101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 937 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 480,2mm και 0mm.(Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Λευκάδας, έτη 1975-1997). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοδυτική, ακολουθούμενη από νοτιοανατολική και νότια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1975-1997). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 23oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Αύγουστο και να είναι της τάξης των 28oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1975-1997).
Στην ακτή παρατηρείται το εντυπωσιακό φαινόμενο των θερμικών ανέμων, οι οποίοι κατά την καλοκαιρινή περίοδο εμφανίζονται κάθε μεσημέρι, περίπου την ίδια ώρα και η έντασή τους σταδιακά αυξάνει μέχρι αργά το απόγευμα. Η ένταση των ανέμων κυμαίνεται στο διάστημα 4-5Bft, ενώ μπορεί να φτάσει και τα 8Bft.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Οι οικισμοί Πόντι και Βασιλική διαθέτουν χωριστικό δίκτυο αποχέτευσης, το οποίο καλύπτει το σύνολο του οικισμού και εξυπηρετούνται από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Βασιλική, η οποία έχει σχεδιαστεί για ισοδύναμο πληθυσμό 5.000 κατοίκους. Η ΕΕΛ περιλαμβάνει δευτεροβάθμια επεξεργασία με απομάκρυνση θρεπτικών και απολύμανση, ενώ, η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων γίνεται μέσω υποθαλάσσιου αγωγού η εκβολή του οποίου εντοπίζεται στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της ακτής. Σε απόσταση 3 χλμ. από τη περιοχή της κολύμβησης εντοπίστηκε βιομηχανική μονάδα που δραστηριοποιείται στον κλάδο της παραγωγής φυτικών και ζωικών λιπών και ελαίων. Η μονάδα διαθέτει εγκατάσταση φυσικοχημικής κατεργασίας και εγκατάσταση επεξεργασίας των αποβλήτων που περιλαμβάνει δευτεροβάθμια επεξεργασία ενώ, ως κύρια μέθοδος διάθεσης εφαρμόζεται η υπεδάφια διάθεση. Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει πραγματοποιηθεί ανάκληση της άδειας διάθεσης αποβλήτων σύμφωνα με απόφαση της Δ/νσης ΠΕΧΩ της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και προβλέπεται η μετεγκατάσταση της μονάδας στο άμεσο μέλλον.
Λιμάνια/Μαρίνες
Πλησίον του ανατολικού άκρου της ακτής υπάρχει χώρος ελλιμενισμού μικρών αλιευτικών πλεούμενων, σκαφών αναψυχής και φέρι μποτ (δυναμικότητας 80 αλιευτικών και σκαφών και 2 φέρι μποτ) . Οι απορρίψεις από τα σκάφη που περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα και η πιθανή διαρροή πετρελαίου λόγω της ελλιπής συντήρησης αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Κατά μήκος της κολυμβητικής ακτής εντοπίζονται οι εκβολές πέντε ρεμάτων και του ποταμού Καρούχα, μέσω των οποίων δυνητικώς μεταφέρεται ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από αστική αλλά και αγροτική δραστηριότητα. Το μεταφερόμενο ρυπαντικό φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) και άλλων ουσιών που περιέχονται στα λιπάσματα και φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Επιπλέον, οι επιφανειακές απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, κάδμιο, μόλυβδος), και εισέρχονται στην ακτή μέσω των ρεμάτων, του ποταμού ή μέσω των εκβολών των τριών αγωγών μεταφοράς ομβρίων που εντοπίστηκαν κατά μήκος της ακτής.
Λοιπές πηγές
Την ακτή επισκέπτεται σημαντικός αριθμός λουομένων μέσω των σκαφών αναψυχής και των ιστιοφόρων που προσεγγίζουν και αγκυροβολούν ανοιχτά του όρμου της Βασιλικής. Ο αριθμός των πλεούμενων που επισκέπτεται την ακτή αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης των υδάτων μέσω των απορρίψεων και των πιθανών διαρροών λόγω της ελλιπής συντήρησης. Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν παρατηρήθηκε η ύπαρξη πίσσας και λαδιών ενώ, κατά μήκος της ακτής εντοπίσθηκε μικρή ποσότητα οικιακών απορριμμάτων. Γενικώς, τα κολυμβητικά ύδατα ήταν διαυγή.
Ευτροφισμός
Στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Αν και το μικρό βάθος των υδάτων και η θέση της ακτής (εντός κλειστού κόλπου) αποτελούν ευνοϊκούς παράγοντες για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού, οι επικρατούντες άνεμοι εξασφαλίζουν ικανοποιητικό ρυθμό ανανέωσης των υδάτων και περιορίζουν τον κίνδυνο εμφάνισης του φαινομένου του ευτροφισμού. Το συμπέρασμα αυτό συνάδει με τα αποτελέσματα από την οπτική παρατήρηση των υδάτων που παρατήρησαν ότι τα κολυμβητικά ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Η έκτακτη συνθήκη κατά την οποία δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνει, την αστοχία της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων της Βασιλικής.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Λευκάδας.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Αναφορικά με την αστοχία ή προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της ΕΕΛ Βασιλικής αναμένεται μικρής διάρκειας ρυπαντική επιβάρυνση των υδάτων καθώς ο υποθαλάσσιος αγωγός εκβάλλει σε απόσταση 1.500 μ. από την περιοχή κολύμβησης. Το μικροβιακό φορτίο στην περίπτωση διάθεσης ανεπεξέργαστων λυμάτων αναμένεται να είναι της τάξης των 107 Ε. Coli/100 ml. Η διάχυση των λυμάτων που διατίθενται μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού, σε συνδυασμό με τους φυσικούς μηχανισμούς της αραίωσης και της φθοράς, έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του μικροβιακού φορτίου. Με την προϋπόθεση ότι η διάθεση των ανεπεξέργαστων ή των μερικώς επεξεργασμένων λυμάτων δεν θα διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν προκύπτει άμεσος κίνδυνος για την υγεία των λουομένων. Σε κάθε περίπτωση, ο φορέας λειτουργίας της ΕΕΛ πρέπει, αμέσως, να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για την ταχεία επαναφορά της αποδοτικής λειτουργίας της ΕΕΛ. Εάν οι διορθωτικές ενέργειες απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα και συνεχιστεί η διάθεση ανεπεξέργαστων λυμάτων, ο αρμόδιος φορέας θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα εξετάσει την αναγκαιότητα προσωρινής απαγόρευσης της κολύμβησης. Για τη μείωση του φορτίου θρεπτικών που απορρέει, από τις εκβολές του ποταμού Καρούχα και των ρεμάτων, στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες συνιστάται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής. Σχετικά με τη λειτουργία του χώρου ελλιμενισμού των αλιευτικών, των σκαφών αναψυχής και των φέρι μποτ συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των πλεούμενων σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΛΕΥΚΑΔΑΣ ΑΓ. ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ & Ν. ΣΒΟΡΩΝΟΥ, ΛΕΥΚΑΔΑ, 31100 Τηλέφωνο: 26453-60511/512 Fax: 2645360510 www.lefkada-city.gr info@dimoslefkadas.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελ/σου-Δυτ. Ελλ-Ιον Δ/νση Υδάτων Ιονίου Εθν. Παλαιοκαστρίτσας, 49100 Κέρκυρα Τηλέφωνο: : 26613 61540 Fax: 26613 61553 http://ionio.dasi-ydata.gr/4portal/index.php lagadami@ionianisia.gov.gr | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Ιονίων Νήσων Δ/ΝΣΗ ΔΗΜ. ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ Υπ. Κατωπόδη & Καραβέλα, 31100 Λευκάδα Τηλέφωνο: 2645360383-88-91 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ:http://www.ionianisia.gov.gr/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr