 |
| Όνομα Ακτής: Πλαζ Ραφήνας |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW069224077 |
| Δήμος Ραφήνας - Πικερμίου |
| Περιφέρεια ΑΤΤΙΚΗΣ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΑΤΤΙΚΗΣ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Ραφήνας ανήκει στα δυτικά παράλια του Κόλπου Πεταλίων και καταλαμβάνει τμήμα του μήκους 1.700 μέτρων ανοιχτού όρμου Ραφήνας. Πιο συγκεκριμένα, η παραλία βρίσκεται έμπροσθεν του οικισμού Ραφήνας και εφάπτεται των λιμενικών εγκαταστάσεων της περιοχής. Η ακτή έχει μήκος 520 μέτρα, μέσο πλάτος 35 μέτρα και βορειοανατολικό προσανατολισμό. Η παράκτια ζώνη είναι τροποποιημένη, λόγω της συνεχούς δόμησης που εντοπίζεται στο όριό της, αλλά και του λιμενοβραχίονα που συμπίπτει με το βορειοδυτικό άκρο της ακτής. Το χερσαίο τμήμα της ακτής είναι αμμώδες και χαρακτηρίζεται από περιορισμένη επιφανειακή βλάστηση. Ο θαλάσσιος πυθμένας είναι αμμώδης και έχει ήπια κλίση, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων απαντάται σε απόσταση 230 μέτρων από την ακτή. Τέλος, τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και κατά συνέπεια στερείται των ανάλογων υποδομών με εξαίρεση την παρουσία ντους, καλαθιών και κάδων απορριμμάτων. Παρ' όλα αυτά, το γεγονός πως η ακτή βρίσκεται εντός αστικού ιστού διευκολύνει την εξυπηρέτηση των βασικών αναγκών του κοινού. Η ακτή χρησιμοποιείται κυρίως για κολύμβηση και είναι προσβάσιμη οδικώς με ιδιωτικά μέσα μεταφοράς, αλλά και μέσα μαζικής μεταφοράς. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 500 άτομα. Η άμεση περιοχή γύρω από την παραλία είναι οικιστική και παραθεριστική. Η αστική δόμηση της περιοχής είναι συνεχής, ενώ είναι πολύ περιορισμένη η παρουσία περιοχών με αυτοφυή βλάστηση. Επιπλέον στο νοτιοανατολικό άκρο της ακτής η συνέχεια του χερσαίου τμήματος διακόπτεται από την παρουσία του ρέματος Ραφήνας.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Η ευρύτερη περιοχή είναι κυρίως αστική, αφού καλύπτεται από τις δομημένες επιφάνειες του οικισμού Ραφήνας. Σε μικρότερο βαθμό η ευρύτερη περιοχή έχει αγροτική χρήση και καλύπτεται από συμπλέγματα καλλιεργειών.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Αττική (EL06), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Λεκανοπεδίου Αττικής (EL0626) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ακτές κόλπου Πεταλιών -Ραφήνα» (EL0626C0002N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4678/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Πλαζ Ραφήνας αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1993 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW069224077101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 410 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 141,6mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Ραφήνας, έτη 1972-1981). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια ακολουθούμενη από νότια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. Έτος 1972- 1983). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 25oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1983 (ελλειπή στοιχεία)).
Η ακτή λόγω προσανατολισμού και μορφολογίας είναι προστατευμένη έναντι των επικρατέστερων ανέμων που πνέουν στην περιοχή. Κατά συνέπεια, σπάνια αναμένεται εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Η στάθμη της θάλασσας δε μεταβάλλεται σημαντικά λόγω παλίρροιας, ενώ δεν παρατηρούνται ισχυρά ρεύματα στην περιοχή.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Ο οικισμός Ραφήνας δε διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετείται στο σύνολό του μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης, αφού πιθανή διαρροή τους μπορεί να επιφέρει εισροή αυξημένου οργανικού και μικροβιακού φορτίου και φορτίου θρεπτικών στη θάλασσα. Η έλλειψη οργανωμένου συστήματος αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων, σε συνδυασμό με τον πληθυσμό του οικισμού, ο οποίος ανέρχεται σε 11.352 μόνιμους κατοίκους (ΕΣΥΕ 2001) και πολλαπλασιάζεται κατά τους θερινούς μήνες, καθιστά σημαντική την πιθανότητα επιβάρυνσης της ποιότητας των υδάτων.
Λιμάνια/Μαρίνες
Στο βορειοδυτικό άκρο της ακτής και σε μικρή απόσταση από την περιοχή κολύμβησης λειτουργεί ο λιμένας Ραφήνας. Οι απορρίψεις των σκαφών που προσεγγίζουν την παραλία και περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα, καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Στο νοτιοανατολικό άκρο της ακτής εντοπίζεται η εκβολή του ρέματος Ραφήνας. Το ρέμα είναι συνεχούς ροής και δυνητικώς μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο από τις αστικές περιοχές που διαρρέει προτού εκβάλλει στην ακτή. Οι επιφανειακές απορροές από το οδικό δίκτυο και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, βαρέα μέταλλα κ.α.) και να μεταφέρουν στερεά απορρίμματα.
Λοιπές πηγές
Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός των οποίων εκτιμάται ότι δεν μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί) ή λαδιών, ενώ και στο χερσαίο τμήμα της παραλίας δεν παρατηρήθηκαν στερεά απορρίμματα. Κατόπιν, οπτικής παρατήρησης τα ύδατα χαρακτηρίστηκαν διαυγή και καθαρά.
Ευτροφισμός
Τα ύδατα κολύμβησης επηρεάζονται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, τα οποία έχουν ως κύρια προέλευση τα αστικά λύματα του παρακείμενου οικισμού. Επιπλέον, τα αβαθή ύδατα ευνοούν την εμφάνιση ευτροφικών φαινομένων. Ωστόσο, η θέση της ακτής εντός ανοιχτού όρμου διευκολύνει την απαραίτητη ανανέωση των υδάτων. Τα κολυμβητικά ύδατα είναι υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά, ενώ δεν έχουν παρατηρηθεί κατά το παρελθόν συστηματικά περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Ραφήνας - Πικερμίου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Αναφορικά με τη διαχείριση των λυμάτων της ευρύτερης αστικής περιοχής, η ρύπανση από υπερχειλίσεις ή διαρροές βόθρων είναι μακροπρόθεσμη και για την αντιμετώπισή της είναι απαραίτητη η επεξεργασία και διάθεση των λυμάτων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ. Σχετικά με τη λειτουργία του λιμανιού συνίσταται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΡΑΦΗΝΑΣ - ΠΙΚΕΡΜΙΟΥ Aραφηνίδων Αλών 12, 19009, ΡΑΦΗΝΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Τηλέφωνο: 2294321000 Fax: 22940-23481 www.anat-attiki.gr grafeio-dimarxou@0164.syzefxis.gov.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής Δ/νση Υδάτων Αττικής Μεσογείων 239, 15451 Αθήνα Τηλέφωνο: : 210 3725706 Fax: 210 3725728 http://attiki.dasi-ydata.gr/4portal/index.php nero@attica.gr | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Αττικής Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒ. ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΚΑΙ ΥΓ. ΕΛΕΓΧΟΥ Β. ΤΟΜΕΑ ΑΘΗΝΩΝ & ΑΝ. ΑΤΤΙΚΗΣ Λ. Μεσογείων 448, 163 42 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνο: 210 6087026/33 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΑΤΤΙΚΗΣ:http://www.patt.gov.gr/main/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr