 |
| Όνομα Ακτής: Σωτηρίτσα – Βελίκα |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW089097008 |
| Δήμος Αγιάς |
| Περιφέρεια ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η ακτή Σωτηρίτσα – Βελίκα υπάγεται στα παράλια της Θεσσαλίας, εκτείνεται νότια του ακρωτηρίου Δερματάς. και απέχει 10 χλμ από τον οικισμό της Αγιάς. Η κολυμβητική ακτή αποτελεί το παράλιο τμήμα ενός ανοιχτού κόλπου, μήκους 10,4 χλμ.. Η παραλία έχει μήκος 6,1 χλμ, μέσο πλάτος 35 μ., με βορειοανατολικό προσανατολισμό. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας αποτελούνται από άμμο, ενώ παρατηρείται τμηματικά βότσαλο. Η παράκτια ζώνη είναι μερικώς τροποποιημένη λόγω του πλακοστρωμένου τμήματος της ακτής και των ξύλινων εξεδρών για τα τραπεζοκαθίσματα των ανάντη καταστημάτων. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι βαθιά και η κλίση του πυθμένα απότομη (σε απόσταση 150 μ. από την ακτή το βάθος προσεγγίζει τα 5 μ.). Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς, με ιδιωτικά μέσα μεταφοράς. Ένα τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένο και διαθέτει υποδομές, όπως ξαπλώστρες, ομπρέλες, ντους, καλάθια και κάδους απορριμμάτων και γήπεδο πετοσφαίρισης. Ακόμα, ανάντη της παραλίας υπάρχουν αναψυκτήρια και εστιατόρια, για την εξυπηρέτηση των λουόμενων. Η ακτή χρησιμοποιείται κυρίως για κολύμβηση και ενώ αναπτύσσονται θαλάσσια αθλήματα, όπως ιστιοσανίδα. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 2.000 άτομα Στην παραλία εκβάλλουν τα ρέματα Μαρίας, Δεληκούστας, Βελίκας, Μαυρολάκκου και άλλο ρέμα διαλείπουσας ροής. Η άμεση περιοχή είναι κυρίως αγροτική και καλύπτεται από συμπλέγματα καλλιεργειών, καθώς επίσης παρατηρείται τμηματικά η ασυνεχής δόμηση των παραθεριστικών κυρίως οικισμών Βελίκας και Κάτω Σωτηρίτσας.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Η ευρύτερη περιοχή περιλαμβάνει εκτάσεις με καλλιέργειες, χαμηλή φυσική βλάστηση και δάση πλατύφυλλων.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Θεσσαλία (EL08), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Ρεμάτων Αλμυρού - Πηλίου (EL0817) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Νότιο τμήμα ακτών Θεσσαλίας» (EL0817C0003N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Υψηλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (αρ.οικ. 909/25.09.2014 Υ.Α. (ΦΕΚ Β' 2561)). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Σωτηρίτσα – Βελίκα αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1991 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW089097008101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 459 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 248,4mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Σκοτίνας, έτη 1999-2001 ). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η ανατολική, ακολουθούμενη από νότιονατολική, δυτική, με μικρή ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1983-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28oC(Ε.Μ.Υ. Έτη 1983-1993 και 1998-2003).
Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους νοτιοανατολικούς και ανατολικούς. Η μικρή ή μέση ένταση με την οποία πνέουν συνηθέστερα οι επικρατέστεροι άνεμοι οδηγεί στο συμπέρασμα πως σπάνια αναμένεται εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού που θα επηρέαζε δυσμενώς την κολυμβητική ακτή. Το θαλάσσιο ρεύμα, που παραπλέει στην ακτή, είναι διαφόρων διευθύνσεων και πάντα αντίθετο προς το πνέοντα άνεμο. Γενικά δεν παρατηρούνται ισχυρά ρεύματα ή παλίρροιες κατά τους θερινούς μήνες.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Οι παραθεριστικοί οικισμοί Βελίκας και Κάτω Σωτηρίτσας δεν διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετούνται, στο σύνολό τους, μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Ο πληθυσμός των οικισμών αυτών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (απογραφή 2001), ανέρχεται σε 444 και 491 κατοίκους αντίστοιχα, ενώ αυξάνεται κατά τους θερινούς μήνες. Αν και η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή εισροής μικροβιακού φορτίου στη θάλασσα, λόγω της αραιής δόμησης των οικισμών, η πιθανή επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων εκτιμάται ως περιορισμένη.
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Στην ακτή εκβάλλουν πέντε ρέματα Μαρίας, Δεληκούστας, Βελίκας, Μαυρόλακκου και ανώνυμο ρέμα, καθώς εντοπίζονται εννιά αγωγοί μεταφοράς ομβρίων υδάτων. Όλα τα ρέματα είναι διαλείπουσας ροής. Τα ρέματα και οι αγωγοί, σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης, δυνητικά μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από καλλιέργειες και τον οικισμό. Το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) που προέρχονται από τα λιπάσματα και άλλων επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στα φυτοφάρμακα τα οποία εφαρμόζονται στις καλλιέργειες, καθώς και με επιβλαβείς ουσίες από ανάντη οδικό δίκτυο. Οι επιφανειακές απορροές του ρέματος Βελίκας δυνητικά είναι πρόσθετα επιφορτισμένες με μια σειρά επιβλαβών ουσιών που συμπεριλαμβάνουν βαρέα μέταλλα, οργανικό φορτίο, θρεπτικά, ουσίες προτεραιότητας κ.α, καθώς στα πρανή του και σε απόσταση 3 χλμ. από την εκβολή του εντοπίζεται χώρος ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων. Πάρα ταύτα, λόγω του μικρού μεγέθους του οικισμού και της ήπιας αγροτικής δραστηριότητας, δεν αναμένεται σημαντική επίδραση στην ποιότητα των υδάτων.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία, δεν εντοπίστηκε η ύπαρξη λαδιών ή πίσσας παρά μόνο μικρή ποσότητα αλιευτικών απορριμμάτων. Ακόμα, εντοπίστηκε σμήνος γλάρων στο βόρειο τμήμα της ακτής. Γενικώς, τα ύδατα ήταν θολά λόγω των επικρατούντων καιρικών συνθηκών.
Ευτροφισμός
Η θέση της ακτής (εντός ανοιχτού κόλπου) σε συνδυασμό με το μεγάλο βάθος των υδάτων και τα επικρατούντα θαλάσσια ρεύματα στην περιοχή εξασφαλίζουν μεγάλο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Επιπλέον, τα ύδατα της ακτής κολύμβησης δεν επηρεάζονται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων. Τα κολυμβητικά ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Ακόμα, δεν έχουν καταγραφεί στο παρελθόν φαινόμενα έντονης ανάπτυξης αλγών. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Αγιάς.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Σχετικά με την διαχείριση των λυμάτων των ανάντη οικισμών, είναι σκόπιμο να διερευνηθεί η εφαρμογή κατάλληλων ιδιωτικών συστημάτων ή η σύνδεση όλων των κτιρίων με το δίκτυο αποχέτευσης ώστε να αποτραπεί η δυνητική εισροή ρυπαντικού φορτίου στον υδροφορέα και στη θαλάσσια περιοχή.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΑΓΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΛΑΚΩΝΩΝ, ΓΥΘΕΙΟ, 23200 Τηλέφωνο: 24943-50116, 24943-50100 Fax: 2733023813 www.agia.gov.gr dagias@0559.syzefxis.gov.gr,gount1@yahoo.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας - Στερεάς Δ/νση Υδάτων Θεσσαλίας Σωκράτους 103, 41336 Λάρισα Τηλέφωνο: : 2410 613720 Fax: 2410 234321 http://thessalia.dasi-ydata.gr/4portal/index.php dydatonthes@apdthest.gov.gr | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Θεσσαλίας Δ/ΝΣΗ ΔΗΜ. ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝ. ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΛΑΡΙΣΑΣ Διοικητήριο, 41110 Λάρισα Τηλέφωνο: 2413506477-73-79 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ:http://www.pthes.gov.gr/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr