 |
| Όνομα Ακτής: Ρήχειος |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW109027018 |
| Δήμος Βόλβης |
| Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η ακτή Ρήχειος καταλαμβάνει τμήμα από το μυχό του Στρυμονικού Κόλπου και πιο συγκεκριμένα βρίσκεται βόρεια του οικισμού Σταυρός. Η παραλία έχει μήκος 1.200 μέτρα, μέσο πλάτος 40 μέτρα και προσανατολισμό ανατολικό. Η παράκτια ζώνη είναι μερικώς τροποποιημένη, αφού τα δύο άκρα της συμπίπτουν με την παρουσία τεχνητών βραχιόνων, οι οποίοι προστατεύουν την ακτή έναντι διάβρωσης. Το χερσαίο τμήμα της ακτής καλύπτεται από αμμώδες υλικό και παρουσιάζει σποραδική, χαμηλή βλάστηση. Ο θαλάσσιος πυθμένας είναι αμμώδης, ενώ η κλίση του είναι ομαλή, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων συναντάται σε απόσταση της τάξης των 180 μέτρων από την ακτή. Τέλος, τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή. Τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένο και διαθέτει υποδομές όπως ξαπλώστρες, ομπρέλες, WC, ντους και κάδους απορριμμάτων. Παράλληλα, για την εξυπηρέτηση των λουομένων εντοπίζονται διαθέσιμα αναψυκτήρια επί της ακτής, ενώ για την ασφάλειά τους απασχολείται εξειδικευμένο ναυαγοσωστικό προσωπικό. Η ακτή χρησιμοποιείται κυρίως για κολύμβηση με το μέγιστο αριθμό λουομένων να εκτιμάται σε 1.000 άτομα. Επιπλέον, νότια της ακτής το θαλάσσιο τμήμα χρησιμοποιείται ως αγκυροβόλιο σκαφών. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς τόσο με ιδιωτικά μέσα, όσο και με μέσα μαζικής μεταφοράς. Η άμεση περιοχή γύρω από την παραλία παρουσιάζει ασυνεχή αστική δόμηση με οικιστική και παραθεριστική χρήση. Στο βόρειο άκρο της περιοχής βρίσκεται η εκβολή του Ρήχειου Ποταμού, ενώ στο νότιο τμήμα της εντοπίζεται ρέμα διαλείπουσας ροής. Τέλος, αναφέρεται πως νότια της ακτής λειτουργούν οι λιμενικές εγκαταστάσεις του οικισμού Σταυρός.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Η ευρύτερη περιοχή είναι κατεξοχήν αγροτική και καλύπτεται από καλλιέργειες (συμπλέγματα καλλιεργειών και αρόσιμες εκτάσεις). Σε μικρότερο βαθμό εμφανίζονται φυσικές εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση και δάση πλατύφυλλων δένδρων.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Κεντρική Μακεδονία (EL10), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Χαλκιδικής (EL1005) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Στρυμονικός Κόλπος» (EL1106C0001N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4675/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή εκβάλλει ο Ρήχειος ποταμός που αποτελεί υδάτινο σώμα αναγνωρισμένο στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας - διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 ("Στενά Ρεντίνας και ευρύτερη περιοχή με κωδικό GR1220003 και Λίμνες Βόλβη, Λαγκαδά και Στενά Ρεντίνας" με κωδικό GR1220009). Παράλληλα, η περιοχή αποτελεί Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΦΕΚ 810/Β/27-06-01). Η ακτή ανήκει στο Πεδίο Θεσσαλονίκης-Πέλλας-Ημαθίας, το οποίο αποτελεί αναγνωρισμένη ευπρόσβλητη περιοχή σε νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης με βάση την Οδηγία 91/676/ΕΟΚ.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Ρήχειος αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 2001 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW109027018101 |
Η ακτή έλαβε για το έτος 2014 το βραβείο της Γαλάζιας Σημαίας καλύπτοντας κριτήρια που, συμπληρωματικά με την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης και την καθαρότητα της ακτής, σχετίζονται με την οργάνωση της ακτής, την ασφάλεια των επισκεπτών και την προστασία της φύσης.
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 428 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 245,4mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Πολύγυρο, έτη 1951-1986). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από βόρεια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. Έτος 1979- 1992). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 21oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Αύγουστο και να είναι της τάξης των 29oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1979- 1992).
Λόγω μορφολογίας και προσανατολισμού η ακτή είναι εκτεθειμένη μόνο στους ανατολικούς ανέμους, οι οποίοι όμως δεν ανήκουν στους επικρατέστερους της περιοχής. Συνεπώς, δεν αναμένεται συχνή εμφάνιση κυματισμού επί της ακτής. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας. Αναφορικά με τα θαλάσσια ρεύματα, αυτά εισέρχονται από το βορειοανατολικό τμήμα του Στρυμονικού Κόλπου και κινούνται παράλληλα με την ακτογραμμή μέχρι την Ολυμπιάδα.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Ο οικισμός του Σταυρού δε διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετείται στο σύνολό του μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης, καθόσον πιθανή διαρροή των μπορεί να επιφέρει εισροή αυξημένου οργανικού και μικροβιακού φορτίου και φορτίου θρεπτικών στη θάλασσα. Η έλλειψη οργανωμένου συστήματος αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων, σε συνδυασμό με τον πληθυσμό του οικισμού, ο οποίος ανέρχεται σε 3.285 μόνιμους κατοίκους (ΕΣΥΕ 2001) και πολλαπλασιάζεται κατά τους θερινούς μήνες, καθιστά σημαντική την πιθανότητα επιβάρυνσης της ποιότητας των υδάτων.
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Στο νότιο τμήμα της ακτής εντοπίζεται η εκβολή ρέματος συνεχούς ροής, ενώ μετά το βόρειο άκρο της παραλίας εκβάλλει ο Ρήχειος ποταμός. Ο Ρήχειος είναι συνεχούς ροής και δυνητικώς μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο από τη Λίμνη Βόλβη και από την ευρύτερη περιοχή, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη αγροτική δραστηριότητα. Συνεπώς, το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) που προέρχονται από τα λιπάσματα και αυξημένες συγκεντρώσεις επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Αντιθέτως, το ρέμα που εκβάλλει στο νότιο τμήμα διαρρέει κυρίως τμήμα του οικισμού Σταυρός που έχει αραιή δόμηση. Επομένως, δεν αναμένεται να επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητα υδάτων της κολυμβητικής ακτής.
Λοιπές πηγές
Νότια της ακτής και σε μικρή απόσταση από τα κολυμβητικά ύδατα αγκυροβολεί καθημερινά μεγάλος αριθμός ιδιωτικών σκαφών. Ο αυξημένος αριθμός των σκαφών που επισκέπτεται την ακτή αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης των υδάτων μέσω των απορρίψεων από τα σκάφη, καθώς και μέσω πιθανών διαρροών από σκάφη με ελλιπή συντήρηση.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί) ή λαδιών, ενώ σε κανένα σημείο της παραλίας δε βρέθηκαν στερεά απορρίμματα. Τα κολυμβητικά ύδατα ήταν σε γενικές γραμμές διαυγή, με εξαίρεση το νότιο άκρο της περιοχής κολύμβησης, όπου και παρουσιάστηκε αυξημένη θολότητα των υδάτων.
Ευτροφισμός
Τα παράκτια ύδατα χαρακτηρίζονται από καλή οικολογική κατάσταση, βάσει του αρχικού χαρακτηρισμού που πραγματοποιήθηκε το 2008 από το ΕΛΚΕΘΕ, αν και το Δέλτα του Στρυμόνα που δεν απέχει σημαντικά από την ακτή έχει χαρακτηρισθεί ως ευαίσθητο από το 1999, υπό την έννοια της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ περί επεξεργασίας και διάθεσης αστικών λυμάτων. Επιπλέον, από την επί τόπου επίσκεψη εξάλλου δεν παρατηρήθηκε ανάπτυξη αλγών ή έντονη παρουσία φυτοπλαγκτόν. Εντούτοις, η ακτή κολύμβησης επηρεάζεται εν δυνάμει από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων, και ειδικότερα από την εκτενή γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στη Λεκάνη Απορροής του Στρυμόνα και στο Πεδίο Θεσσαλονίκης - Πέλλας - Ημαθίας, που είναι αναγνωρισμένες ευπρόσβλητες ζώνες υπό την έννοια της Οδηγίας 91/676/ΕΟΚ για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης. Επιπλέον, τα ύδατα γενικώς χαρακτηρίζονται αβαθή, γεγονός που ευνοεί την εμφάνιση ευτροφικών φαινομένων. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται υψηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Βόλβης.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Η αντιμετώπιση του φαινομένου του ευτροφισμού σχετίζεται με τη λήψη μέτρων που έχουν κύριο στόχο τη μείωση των φορτίων θρεπτικών που απορρέουν στην παράκτια περιοχή. Η μείωση των φορτίων θρεπτικών σχετίζεται αφενός με την μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων στις επιδρούσες λεκάνες απορροής και την εφαρμογή των αρχών του κώδικα ορθής γεωργικής πρακτικής και αφετέρου με την αποφυγή χρήσης απορροφητικών βόθρων και την υιοθέτηση της κατασκευής κατάλληλων μεμονωμένων συστημάτων αποχέτευσης λυμάτων σε περιοχές που δεν εξυπηρετούνται από αποχετευτικό δίκτυο και κεντρική εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων. Σε κάθε περίπτωση πάντως θα ακολουθηθούν τα οριζόμενα στην ΚΥΑ οικ. 16175/824 (ΦΕΚ 530 Β 28-04-2006) που περιέχει το Πρόγραμμα Δράσης για την αντιμετώπιση της νιτρορύπανσης γεωργικής προέλευσης του Πεδίου Θεσσαλονίκης-Πέλλας-Ημαθίας.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΒΟΛΒΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, 57014 Τηλέφωνο: 23970-61500 /65600 Fax: 2397061888 www.dimosvolvis.gr rentina1@otenet.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης Δ/νση Υδάτων Κεντρικής Μακεδονίας Λεωφόρος Γεωργικής Σχολής 46, 55134 Καλαμαριά Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο: : 2313 309219 Fax: 2310 424160 http://kmakedonia.dasi-ydata.gr/4portal/index.php | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Δ/ΝΣΗ ΥΓ. ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΕΡΙΒ. ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΘΕΣΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Μοναστηρίου 16, 54012 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο: 2313330886-90 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ:http://www.pkm.gov.gr/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr