 |
| Όνομα Ακτής: Πέρα Γιαλός |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW149275028 |
| Δήμος Αστυπαλαίας |
| Περιφέρεια ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΑΙΓΑΙΟΥ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Πέρα Γιαλός βρίσκεται εντός του Όρμου Σκάλα (Πέρα Γιαλός), ο οποίος σχηματίζεται στο δυτικό τμήμα των νοτίων παραλιών της νήσου και αμέσως νοτιότερα από το στενό λαιμό που τη χωρίζει σε δύο τμήματα. Σχηματίζεται μεταξύ της Άκρας Πούντας και της Άκρας Σπάθα. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας είναι πετρώδης. Η παράκτια ζώνη της ακτής διαφοροποιείται τμηματικά. Αναλυτικότερα, στο νότιο άκρο της είναι τροποποιημένη λόγω της παρουσίας τοιχίου αντιστήριξης κατά μήκος της καθώς επίσης και της παρουσίας κρηπιδωμένου λιμενίσκου ενώ, στο βόρειο άκρο της είναι φυσική. Η παράκτια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει σποραδική βλάστηση από αλμυρίκια (Tamarix) ενώ η θαλάσσια, φαιοφύκη προσκολλημένα στις βραχώδεις επιφάνειες. Η κολυμβητική ακτή αποτελεί το παράλιο τμήμα ενός κλειστού κόλπου, μήκους 1.500 μ. Το μήκος της ακτής είναι 100 μ., το μέσο πλάτος είναι 45 μ. και ο προσανατολισμός είναι νοτιοανατολικός. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν βάθος κανονικό, ο πυθμένας παρουσιάζει ήπια κλίση και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 40 μ. από την ακτή. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς μέσω του περιφερειακού οδικού δικτύου Αστυπάλαιας – Αναλήψεως. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και διαθέτει καλάθια για την συλλογή των απορριμμάτων. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 100 άτομα. Εντός της κολυμβητικής ακτής, στο βόρειο και νότιο άκρο της, καταλήγουν δύο ρέματα διαλείπουσα ροής. Στο νότιο άκρο της εντοπίζεται μικρός λιμενίσκος όπου αγκυροβολούν αλιευτικά πλεούμενα και μικρά σκάφη αναψυχής. Βόρεια της μαρίνας χωροθετείται το παλιό λιμάνι του νησιού (προτού μεταφερθεί στην Χώρα, στον Άγιο Ανδρέα). Η άμεση περιοχή είναι οικιστική με πυκνή αστική δόμηση και διαθέτει εστιατόρια και αναψυκτήρια. Στην ευρύτερη περιοχή βρίσκεται ο τουριστικός οικισμός Αστυπάλαια που διαθέτει πλήθος εστιατορίων, ενοικιαζόμενων καταλυμάτων, αναψυκτηρίων και κέντρων νυχτερινής διασκέδασης. Χαρακτηριστικά σημεία αναφοράς της περιοχής αποτελούν η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, το Αρχαιολογικό Μουσείο με ευρήματα από τους μυκηναϊκούς τάφους και η Ναρκίσειος Δημοτική Βιβλιοθήκη.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης λεκάνης απορροής της ακτής καλύπτεται από θάμνους, χορτολίβαδα και πόες.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Νήσοι Αιγαίου (EL14) στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Δωδεκανήσων (EL1438)και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ακτές Αστυπάλαιας» (EL1438C0029N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Υψηλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4677/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Επιπλέον, χαρακτηρίζεται ως προστατευόμενη περιοχή και είναι ενταγμένη στο Καταφύγιο Άγριας Ζωής με κωδικό Κ757 (Λιβάδι – Κουτέλα – Αθυμαδάρι – Εχειλή Νήσου Αστυπάλαιας, Φ.Ε.Κ. 1153/Β/05-09-01).
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Πέρα Γιαλός αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1995 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW149275028101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 560 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 123,3mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Κω, έτη 1958-2001) H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορεια, ακολουθούμενη από βορειοδυτική και νότια με μεγάλη ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Αστυπάλαιας έτη 1977-1986). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 26oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 34oC(Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Αστυπάλαιας έτη 1977-1986).
Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Ο οικισμός Αστυπάλαια διαθέτει χωριστικό δίκτυο αποχέτευσης το οποίο, καλύπτει το σύνολο του οικισμού και εξυπηρετείται από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Αστυπάλαιας, η οποία έχει σχεδιαστεί για ισοδύναμο πληθυσμό 5.000 κατοίκων. Η ΕΕΛ περιλαμβάνει δευτεροβάθμια επεξεργασία ενώ, η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων γίνεται μέσω υποθαλάσσιου αγωγού, συνολικού μήκους 250 μ. η εκβολή του οποίου εντοπίζεται στη Χερσόνησο Τρίτη Πούντα.
Λιμάνια/Μαρίνες
Στο νότιο άκρο της ακτής, σε απόσταση περίπου 50 μ. από την περιοχή κολύμβησης, υπάρχει χώρος ελλιμενισμού μικρών ιδιωτικών και αλιευτικών πλεούμενων. Οι απορρίψεις που περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα και η πιθανή διαρροή πετρελαίου λόγω της ελλιπής συντήρησης αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.
Λοιπές πηγές
Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν παρατηρήθηκε η ύπαρξη πίσσας, λαδιών και οικιακών απορριμμάτων. Γενικώς, τα κολυμβητικά ύδατα ήταν διαυγή και καθαρά.
Ευτροφισμός
Στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Επιπλέον, τα ύδατα της ακτής κολύμβησης δεν επηρεάζονται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη φαινομένων ευτροφισμού. Το βάθος των υδάτων και τα επικρατούντα θαλάσσια ρεύματα στην περιοχή εξασφαλίζουν μεγάλο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Το συμπέρασμα αυτό συνάδει με τα αποτελέσματα από την οπτική παρατήρηση των υδάτων που παρατήρησαν ότι τα ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Αστυπαλαίας.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Σχετικά με τη λειτουργία του χώρου ελλιμενισμού των ιδιωτικών και αλιευτικών πλεούμενων συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ ΧΩΡΑ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ, 85900 ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ Τηλέφωνο: 22433-60000, 22430-61406 Fax: 22430-61166 www.astypalaia.gr astypalea@klm.forthnet.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου Δ/νση Υδάτων Νοτ. Αιγαίου Σάκη Καράγιωργα, 84100 Ερμούπολη Σύρος Τηλέφωνο: : 22810 98815 Fax: 22810 98815 http://naigaio.dasi-ydata.gr/4portal/index.php | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ Ερυθρού Σταυρού 12, 86100 Ρόδος Τηλέφωνο: 2241364402 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ:http://www.pnai.gov.gr/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr