 |
| Όνομα Ακτής: Ξηρόκαμπος |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW149278106 |
| Δήμος Λέρου |
| Περιφέρεια ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΑΙΓΑΙΟΥ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Ξηρόκαμπος βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού και απέχει 8 χλμ. από το Πλάτανο, 7 χλμ. από τη Αγία Μαρίνα και μόλις 1 ναυτικό μίλι από τη νήσο Κάλυμνο. Η ακτή κολύμβησης ανήκει στον ομώνυμο όρμο. Η παράκτια ζώνη είναι τροποποιημένη επειδή κατά μήκος της υπάρχουν κρηπιδωμένοι προβλήτες, πρόβολοι και πλακόστρωτο όπου οι ιδιοκτήτες των παρόδιων αναψυκτηρίων και εστιατορίων έχουν τοποθετήσει τραπεζάκια. Η κολυμβητική ακτή αποτελεί το παράλιο τμήμα ενός κλειστού κόλπου, μήκους 4.000 μ. Η παράκτια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει αλμυρίκια (Tamarix) ενώ η θαλάσσια, λειμώνες θαλάσσιων φανερόγαμων. Το μήκος της ακτής είναι 400 μ., το μέσο πλάτος είναι 20 μ. και ο προσανατολισμός είναι νοτιοανατολικός. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν βάθος κανονικό, ο πυθμένας παρουσιάζει ήπια κλίση και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 50 μ. από την ακτή. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται αρχικά μέσω του τοπικού οδικού δικτύου και στη συνέχεια μέσω βατού χωματόδρομου. Τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένο και διαθέτει υποδομές εξυπηρέτησης των λουομένων όπως ομπρέλες, ξαπλώστρες και καλάθια απορριμμάτων. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 200 άτομα. Στο νότιο τμήμα της παραλίας χωροθετείται λιμενίσκος όπου αγκυροβολούν αλιευτικά πλεούμενα ενώ, στην είσοδο του όρμου, υπάρχουν μικρές νησίδες, τα Γλαρονήσια. Από το Ξηρόκαμπο εκτελούνται δρομολόγια καθημερινά προς τη παραλία Μυρτιές στη Κάλυμνο. Στην ευρύτερη περιοχή εντοπίζεται ο ομώνυμος οικισμός ο οποίος αναπτύσσει τουριστική δραστηριότητα διαθέτοντας ενοικιαζόμενα καταλύματα, εστιατόρια και αναψυκτήρια. Χαρακτηριστικά σημεία αναφοράς αποτελούν το προϊστορικό οχυρωματικό φρούριο, “Παλαιοκάστρο”, η Βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας και η εκκλησία Παναγία η Καβουράδενα.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης λεκάνης απορροής της ακτής καλύπτεται από ετερογενείς αγροτικές εκτάσεις, συμπλέγματα καλλιεργειών, θάμνους και χορτολίβαδα, πόες, και σκληρόφυλλη βλάστηση.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Νήσοι Αιγαίου (EL14), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Δωδεκανήσων (EL1438)και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ακτές Ν. Κω» (EL1438C0026N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Υψηλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4677/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Ξηρόκαμπος αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1996 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW149278106101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 415 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 215,7mm και 0,5mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Λέρου, έτη 1980-2000). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από βορειοδυτική και νότια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1986-1993). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 24oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο και να είναι της τάξης των 27oC(Ε.Μ.Υ. Έτη 1989 - 2003).
Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Ο οικισμός Ξηρόκαμπος δεν διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετείται, στο σύνολό του, μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Ο μόνιμος πληθυσμός του οικισμού αυτού, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (απογραφή 2001), ανέρχεται σε 908 κατοίκους. Αν και η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή εισροής μικροβιακού φορτίου στη θάλασσα, λόγω της μικρής έκτασης του οικισμού, η πιθανή επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων εκτιμάται ως ιδιαίτερα περιορισμένη.
Λιμάνια/Μαρίνες
Στο δυτικό άκρο της ακτής και σε απόσταση 50 μ. από την περιοχή κολύμβησης υπάρχει χώρος ελλιμενισμού αλιευτικών πλεούμενων. Οι απορρίψεις που περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα και η πιθανή διαρροή πετρελαίου λόγω της ελλιπής συντήρησης αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.
Λοιπές πηγές
Την ακτή προσεγγίζει αυξημένος αριθμός πλεούμενων τα οποία αγκυροβολούν στους κρηπιδωμένους προβλήτες που υπάρχουν κατά μήκος της ακτής κολύμβησης. Ο αυξημένος αριθμός των πλεούμενων που επισκέπτεται την ακτή αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης των υδάτων μέσω των απορρίψεων από τα σκάφη καθώς και πιθανών διαρροών από σκάφη με ελλιπή συντήρηση. Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν παρατηρήθηκε η παρουσία πίσσας, λαδιών και οικιακών απορριμμάτων. Στο παράκτιο μέτωπο της ακτής και επί της θαλάσσης εντοπίσθηκαν πτηνά της οικογένειας των Νησσιδών Γενικώς, τα κολυμβητικά ύδατα ήταν διαυγή με εξαίρεση το δυτικό τμήμα της ακτής όπου εντοπίσθηκε μικρή συγκέντρωση επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί).
Ευτροφισμός
Στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Επιπλέον, τα ύδατα της ακτής κολύμβησης δεν επηρεάζονται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη φαινομένων ευτροφισμού. Το βάθος των υδάτων και τα επικρατούντα θαλάσσια ρεύματα στην περιοχή εξασφαλίζουν μεγάλο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Το συμπέρασμα αυτό συνάδει με τα αποτελέσματα από την οπτική παρατήρηση των υδάτων που παρατήρησαν ότι τα ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Λέρου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Αναφορικά με την διαχείριση των λυμάτων του οικισμού Ξηρόκαμπος είναι σκόπιμο να διερευνηθεί η εφαρμογή κατάλληλων ιδιωτικών συστημάτων ή συστημάτων επεξεργασίας μικρής κλίμακας τα οποία προσφέρουν προστασία του υπόγειου υδροφορέα και συνεπαγόμενα της θαλάσσιας περιοχής από εισροές ρυπαντικού φορτίου. Σχετικά με τη λειτουργία του χώρου ελλιμενισμού αλιευτικών πλεούμενων συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των πλεούμενων σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΛΕΡΟΥ 85400, ΠΛΑΤΑΝΟΣ, ΛΕΡΟΣ Τηλέφωνο: 22473-60200 Fax: 22470-23401 www.leros.gr kolias.mixalis@yahoo.com,billisnek@gmail.com Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου Δ/νση Υδάτων Νοτ. Αιγαίου Σάκη Καράγιωργα, 84100 Ερμούπολη Σύρος Τηλέφωνο: : 22810 98815 Fax: 22810 98815 http://naigaio.dasi-ydata.gr/4portal/index.php | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ Ερυθρού Σταυρού 12, 86100 Ρόδος Τηλέφωνο: 2241364402 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ:http://www.pnai.gov.gr/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr