 |
| Όνομα Ακτής: Λιτόχωρο |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW099046004 |
| Δήμος Δίου - Ολύμπου |
| Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία του Λιτόχωρου βρίσκεται στα νοτιοδυτικά παράλια του Θερμαϊκού Κόλπου, έμπροσθεν του οικισμού Λιμένα Λιτόχωρου και απέχει 22 χλμ. από την Κατερίνη. Η κολυμβητική ακτή αποτελεί παράλιο τμήμα ανοιχτού κόλπου, μήκους 8,5 χλμ.. Η παραλία έχει μήκος 1.000 μ., μέσο πλάτος 50 μ. και νοτιοανατολικό προσανατολισμό. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας αποτελούνται από άμμο, ενώ παρατηρείται κατά τόπους βότσαλο. Η παράκτια ζώνη είναι τροποποιημένη στο νότιο άκρο της ακτής λόγω των λιμενικών εγκαταστάσεων που προστατεύονται στην εξωτερική τους πλευρά από φυσικούς ογκόλιθους. Η παραλία έχει σποραδική βλάστηση κυρίως από σχίνους. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν κανονικό βάθος, με ήπια κλίση στον πυθμένα και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 170 μ. από την ακτή. Η παραλία είναι προσβάσιμη μέσω ασφαλτοστρωμένης οδού. Τμήματα της παραλίας είναι οργανωμένα και διαθέτουν υποδομές εξυπηρέτησης των λουομένων, όπως τουαλέτες, καλάθια απορριμμάτων, ομπρέλες με ξαπλώστρες. Για την κάλυψη των αναγκών των λουόμενων, επίσης, υπάρχουν αναψυκτήρια και ένας κινητός εγκατεστημένος χώρος για πρόχειρο φαγητό στο όριο και επί της παραλίας. Η ακτή χρησιμοποιείται κυρίως για κολύμβηση και ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 600 άτομα. Εντός της ακτής καταλήγουν δύο ρέματα συνεχούς ροής, ενώ βόρεια εκβάλλει ο ποταμός Χελοπόταμος. Στην άμεση περιοχή της ακτής παρατηρείται η ασυνεχής δόμηση με χρήση οικιστική και τουριστική, καθώς επίσης υπάρχουν εκτάσεις με αυτοφυή βλάστηση και γεωργικές καλλιέργειες. Στην περιοχή υπάρχουν ξενοδοχειακές μονάδες, αναψυκτήρια καθώς και μικρά κινητά κτίσματα. Στο νότιο άκρο της ακτής εντοπίζεται το λιμάνι της Γρίτσας, στο οποίο προσδένουν αλιευτικά και μικρά σκάφη. Ακόμα, στο λιμενικό χώρο πραγματοποιούνται οι διεργασίες φόρτωσης - εκφόρτωση φορτηγίδων. Εκτός από το χώρο ελλιμενισμού, οι φορτηγίδες αγκυροβολούν και στα ανοιχτά της θαλάσσιας περιοχής. Στη θαλάσσια περιοχή παρατηρείται η τοποθέτηση θυννείων για την αλιεία μεταναστευτικών ιχθύων και μυδοκαλλιέργειες.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Η ευρύτερη περιοχή είναι κυρίως αγροτική και καλύπτεται κυρίως από αρώσιμες καλλιέργειες. Νότιως υπάρχουν οι οικισμοί της Λεπροκαρυάς και του Λιτόχωρου, καθώς και εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση. Ακόμα, ανατολικά της παραλίας υπάρχει το λατομείο του Λιτόχωρου.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Δυτ. Μακεδονία (EL09), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Αλιάκμονα (EL0902)και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Έξω Θερμαϊκος Κόλπος - Ακτή Κατερίνης» (EL0902C0001N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (αρ.οικ. 107/31.01.2014 Υ.Α. (ΦΕΚ Β' 181)). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή εκβάλλει ο ποταμός Χελοπόταμος που έχει αναγνωρισθεί στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Λιτόχωρο αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW099046004101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 459 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 248,4mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Σκοτίνας, έτη 1999-2001 ). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η ανατολική, ακολουθούμενη από νότιονατολική, δυτική, με μικρή ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1983-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28oC(Ε.Μ.Υ. Έτη 1983-1993 και 1998-2003).
Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους ανατολικούς και τους νοτιοανατολικούς. Η μικρή και η μέση ένταση των επικρατούντων αυτών ανέμων δεν δημιουργούν φαινόμενα έντονου κυματισμού που θα επηρέαζε δυσμενώς την κολυμβητική ακτή. Στην ακτή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας ή ισχυρά ρεύματα.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Νότια του λιμανιού της Γρίτσας, εντοπίστηκε ξενοδοχειακή μονάδα δυναμικότητας 360 κλινών, η οποία διαθέτει εγκατάσταση επεξεργασίας των λυμάτων σε κλειστό (compact) σύστημα, ενώ ως κύρια μέθοδος διάθεσης εφαρμόζεται η επαναχρησιμοποίηση για άρδευση παρακείμενης περιοχής.
Λιμάνια/Μαρίνες
Στο νότιο άκρο της ακτής υπάρχει χώρος ελλιμενισμού μικρών ιδιωτικών πλεούμενων σκαφών, στον οποίο πραγματοποιείται, επίσης, η μεταμόρφωση του φυσικού αμμοχάλικου από το υφιστάμενο λατομείο που βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του Λιτόχωρου στις φορτηγίδες. Οι απορρίψεις των σκαφών που προσεγγίζουν την παραλία και περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και αδρανή απορρίμματα καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Στην ακτή εντοπίζονται οι εκβολές δύο ρεμάτων συνεχούς ροής, εκ των οποίων το ένα είναι διευθετημένο σε αγωγούς. Τα ρέματα δυνητικά μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από καλλιέγειες. Το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) που προέρχονται από τα λιπάσματα και άλλων επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Η παρουσία του πυκνού καλαμιώνα στις όχθες του ρέματος αποτελεί ένδειξη ρύπανσης από θρεπτικές ουσίες.
Λοιπές πηγές
Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη, δεν εντοπίστηκε η ύπαρξη πίσσας, παρά μόνο μικρή συγκέντρωση οικιακών απορριμμάτων στο βόρειο τμήμα της παραλίας. Στο νότιο τμήμα της ακτής, εντοπίστηκε σμήνος γλάρων, το οποίο είχε συγκεντρωθεί λόγω της αλιευτικής δραστηριότητας που αναπτύσσεται στην περιοχή. Γενικώς, τα ύδατα κολύμβησης ήταν θολά αλλά καθαρά.
Ευτροφισμός
Η θέση της ακτής (εντός ανοιχτού κόλπου) εξασφαλίζει ικανοποιητικό ρυθμό ανανέωσης των υδάτων και περιορίζει τον κίνδυνο εμφάνισης του φαινομένου του ευτροφισμού. Επίσης, τα κολυμβητικά ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Επιπλέον, τα ύδατα της ακτής κολύμβησης επηρεάζονται εν δυνάμει από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων, και ειδικότερα από την γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην άμεση περιοχή. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτού στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από μεταφορά ρύπων ή απορροή ομβρίων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν τα ναυτικά ατυχήματα πλησίον της παραλίας.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Δίου - Ολύμπου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Σχετικά με τη λειτουργία του λιμενικού χώρου συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Για τη μείωση του φορτίου θρεπτικών που απορρέει στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες συνιστάται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων. Η παρουσία των μονάδων μυδοκαλλιέργειας δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει την ποιότητα των υδάτων της περιοχής καθώς τα νερά παραμένουν διαυγή με μικρή θολότητα. Σε κάθε περίπτωση συνιστάται η τήρηση των Περιβαλλοντικών Όρων λειτουργίας των μονάδων αναφορικά με τις προδιαγραφόμενες ωφέλιμες επιφάνειες εκτροφής και τα απαιτούμενα μέτρα διαχείρισης των αποβλήτων τους.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΔΙΟΥ-ΟΛΥΜΠΟΥ ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΥ 15, 60200, ΛΙΤΟΧΩΡΟ Τηλέφωνο: 23523-50112 Fax: 23523-50128,23523-50154 www.dion-olympos.gr gram1@olympus.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης Δ/νση Υδάτων Κεντρικής Μακεδονίας Λεωφόρος Γεωργικής Σχολής 46, 55134 Καλαμαριά Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο: : 2313 309219 Fax: 2310 424160 http://kmakedonia.dasi-ydata.gr/4portal/index.php | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Δ/ΝΣΗ ΥΓ. ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΕΡΙΒ. ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΠΙΕΡΙΑΣ 28ης Οκτωβρίου 40, 60100 Κατερίνη Τηλέφωνο: 2351351272-284 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ:http://www.pkm.gov.gr/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr