 |
| Όνομα Ακτής: Νέος Παντελεήμονας – Σκοτίνα |
Κωδικός Ταυτότητας: ELBW089046033 |
| Δήμος Δίου - Ολύμπου |
| Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ |
Εισαγωγή
Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.
Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.
Περιγραφή Ακτής
Η παραλία Παντελεήμονας - Σκοτίνα βρίσκεται εντός του ομώνυμου οικισμού και απέχει 35 χλμ. από την Κατερίνη. Η κολυμβητική ακτή αποτελεί ανοιχτό δυτικό παράλιο τμήμα του Θερμαϊκού Κόλπου. Η κολυμβητική ακτή έχει μήκος 3.060 μ., μέσο πλάτος 30 μ. και βορειοανατολικό προσανατολισμό. Αξιόλογο σημείο αναφοράς της ακτής αποτελεί το ενετικό Κάστρο του Πλαταμώνα. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας είναι αμμώδεις, ενώ σε επιμέρους τμήματα παρατηρείται η εμφάνιση βότσαλου. Η παράκτια ζώνη είναι μερικώς τροποποιημένη λόγω των διαμορφωμένων τμημάτων από σκυρόδεμα για σκίαση και των διαδρόμων στο όριο της ακτής, καθώς επίσης των φυτεύσεων δέντρων στο νότιο άκρο. Στην παραλία, επίσης, εντοπίζεται στο νότιο τμήμα φυσική σποραδική βλάστηση από αλμυρίκια. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν κανονικό βάθος με ήπια κλίση του πυθμένα και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 130 μ. από την ακτή. Η παραλία είναι προσβάσιμη μέσω ασφαλτοστρωμένης οδού. Τμήματα της παραλίας είναι οργανωμένα και διαθέτουν υποδομές εξυπηρέτησης των λουομένων όπως ντους, καλάθια απορριμμάτων, ομπρέλες με ξαπλώστρες η λειτουργία των οποίων γίνεται από τους ιδιοκτήτες των παρόδιων καταστημάτων εστίασης. Επιπλέον, διαθέτουν γήπεδο πετοσφαίρισης και αναψυκτήρια. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 2.500 άτομα. Επί της ακτής καταλήγουν τρία ρέματα και σε απόσταση 750 μ. βόρεια από την παραλία καταλήγει το ρέμα Ζηλιάνα, συνεχούς ροής. Η άμεση περιοχή είναι ασυνεχώς δομημένη με οικιστική και παραθεριστική χρήση, καθώς περιλαμβάνει και τμήματα, τα οποία καλύπτονται από αυτοφυή βλάστηση. Στην περιοχή υπάρχουν ξενοδοχειακά καταλύματα, αρκετοί χώροι οργανωμένης τουριστικής κατασκήνωσης, παραθεριστικές και μόνιμες κατοικίες.
Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής
Το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης περιοχής της ακτής καλύπτεται από ετερογενείς αγροτικές εκτάσεις και συμπλέγματα καλλιεργειών.
Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί
Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Θεσσαλία (EL08), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Πηνειού (EL0816) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Βόρειο τμήμα ακτών Θεσσαλίας» (EL0816C0001N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Υψηλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (αρ.οικ. 909/25.09.2014 Υ.Α. (ΦΕΚ Β' 2561)). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή εντοπίζεται το ρέμα Ζηλιάνα που έχει αναγνωρισθεί στο Πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60.
Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων
Η παραλία Νέος Παντελεήμονας – Σκοτίνα αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1991 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.
| Σημείο παρακολούθησης | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |||||
ELBW089046033101 |
Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά
Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 459 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 248,4mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Σκοτίνας, έτη 1999-2001 ). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η ανατολική, ακολουθούμενη από νότιονατολική, δυτική, με μικρή ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1983-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28oC(Ε.Μ.Υ. Έτη 1983-1993 και 1998-2003).
Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους ανατολικούς και τους νοτιοανατολικούς. Η μικρή και η μέση ένταση των επικρατούντων αυτών ανέμων δεν δημιουργούν φαινόμενα έντονου κυματισμού που επηρεάζουν δυσμενώς την κολυμβητική ακτή. Στην ακτή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας ή ισχυρά ρεύματα.
Πιέσεις
Υγρά απόβλητα
Οι παραθεριστικοί οικισμοί της παραλίας του Αγίου Παντελεήμονα και Σκοτίνας δεν διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετούνται, στο σύνολό τους, μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης, καθόσον πιθανή διαρροή των μπορεί να επιφέρει εισροή αυξημένου οργανικού και μικροβιακού φορτίου και φορτίου θρεπτικών στη θάλασσα. Η έλλειψη οργανωμένου συστήματος αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων, σε συνδυασμό με τον συνολικό πληθυσμό των οικισμών, ο οποίος ανέρχεται σε 359 μόνιμους κατοίκους (ΕΣΥΕ 2001) και πολλαπλασιάζεται κατά τους θερινούς μήνες, λόγω των χώρων οργανωμένης τουριστικής κατασκήνωσης, δυναμικότητας άνω των 1200 ατόμων, καθιστά σημαντική την πιθανότητα επιβάρυνσης της ποιότητας των υδάτων.
Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί
Στην ακτή εντοπίζονται οι εκβολές τριών ρεμάτων συνεχούς ροής. Τα ρέματα δυνητικά μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από καλλιέργειες και τους οικισμούς. Το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) που προέρχονται από τα λιπάσματα και άλλων επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες, καθώς επίσης ρύπους από το ανάντη οδικό δίκτυο και χώρους στάθμευσης οχημάτων. Λόγω της ήπιας αγροτικής δραστηριότητας, η επιβάρυνση των κολυμβητικών υδάτων αναμένεται να είναι περιορισμένη.
Λοιπές πηγές
Λόγω των χώρων οργανωμένης τουριστικής κατασκήνωσης, κατά τους θερινούς μήνες, τμηματικά η ακτή συγκεντρώνει αυξημένο αριθμό λουόμενων, η παρουσία των οποίων μπορεί να επιβαρύνει την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης.
Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης
Κατά την επί τόπου επίσκεψη, δεν εντοπίστηκε η ύπαρξη πίσσας, παρά μόνο μικρή συγκέντρωση φυτικών εκβρασμάτων μακροφυκών καθ΄όλο το μήκος της παραλίας. Ακόμα, στα καλάθια παρατηρήθηκαν πολλά συγκεντρωμένα απορρίμματα. Επιπλέον, στο μέσο περίπου της ακτής εντοπίστηκε σμήνος γλάρων. Γενικώς, τα ύδατα παρουσίαζαν μικρή θολότητα, λόγω των επικρατούντων καιρικών συνθηκών.
Ευτροφισμός
Η θέση και ο προσανατολισμός της ακτής (ανοιχτό παράλιο τμήμα) εξασφαλίζει ικανοποιητικό ρυθμό ανανέωσης των υδάτων και περιορίζει τον κίνδυνο εμφάνισης του φαινομένου του ευτροφισμού. Επιπλέον, τα ύδατα της ακτής κολύμβησης δεν επηρεάζονται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων. Επίσης, τα κολυμβητικά ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.
Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από μεταφορά ρύπων ή απορροή ομβρίων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες που δυνητικά επηρεάζουν την ποιότητα των κολυμβητικών ακτών περιλαμβάνουν την υπερχείλιση ή διαρροή βόθρων καθώς και την συγκέντρωση αυξημένου αριθμού λουομένων.
Μέτρα αντιμετώπισης
Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων. Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Δίου - Ολύμπου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:
- Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
- Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
- Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου
Αναφορικά με την διαχείριση των υγρών αποβλήτων των οικισμών που βρίσκονται ανάντη της ακτής, οι υπερχειλίσεις ή διαρροές βόθρων προκαλούν μακροπρόθεσμη ρύπανση και για την αντιμετώπισή της είναι απαραίτητη η επεξεργασία και διάθεση των λυμάτων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ. Σχετικά με τον κίνδυνο ρύπανσης της θάλασσας από τη συγκέντρωση αυξημένου αριθμού λουομένων, αναρτώνται σε ευδιάκριτο σημείο μέτρα καλής συμπεριφοράς λουομένων, τα οποία περιλαμβάνουν την αποφυγή χρήσης αντηλιακού μισή ώρα πριν την είσοδο στο νερό και τη συστηματική χρήση των κάδων για την απόθεση απορριμμάτων.
Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.
Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης
| Αρμόδια Τοπική Αρχή Δήμος ΔΙΟΥ-ΟΛΥΜΠΟΥ ΑΓ.ΝΙΚΟΛΑΟΥ 15, 60200, ΛΙΤΟΧΩΡΟ Τηλέφωνο: 23523-50112 Fax: 23523-50128,23523-50154 www.dion-olympos.gr gram1@olympus.gr Αρμόδια Κρατική Αρχή ΥΠΕΝ Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων Λεωφόρος Μεσογείων 119, Αθήνα, Τηλέφωνο: 2131513849, 850, 852 www.ypen.gov.gr ggenvr@ypen.gr info@ypen.gov.gr | Αρμόδια Περιφερειακή Αρχή Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας - Θράκης Δ/νση Υδάτων Κεντρικής Μακεδονίας Λεωφόρος Γεωργικής Σχολής 46, 55134 Καλαμαριά Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο: : 2313 309219 Fax: 2310 424160 http://kmakedonia.dasi-ydata.gr/4portal/index.php | Αρμόδια Υγειονομική Υπηρεσία Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Δ/ΝΣΗ ΥΓ. ΕΛΕΓΧΟΥ & ΠΕΡΙΒ. ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΠΙΕΡΙΑΣ 28ης Οκτωβρίου 40, 60100 Κατερίνη Τηλέφωνο: 2351351272-284 |
| Έκδοση Tαυτότητας | Ημερομηνία | Επόμενη αναθεώρηση |
| R3 | Μάιος 2015 | Σε περίπτωση σημαντικής μεταβολής στην ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων ή στο φυσικό περιβάλλον |
Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/ Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/ Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr ΕΟΤ:gnto.gov.gr Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ:http://www.pkm.gov.gr/
Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr