Όνομα Ακτής: Άγιος Ιωάννης Ραχών
	Κωδικός Ταυτότητας: GRBW079164145
	Δήμος ΣΤΥΛΙΔΟΣ
	Περιφέρεια ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 30η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η κολυμβητική ακτή Άγιος Ιωάννης Ραχών βρίσκεται στα βόρεια παράλια του Βορείου Ευβοϊκού Κόλπου, δυτικά του οικισμού Παραλία Ράχων. Η ακτή αποτελεί το δυτικό παράλιο τμήμα ενός ανοιχτού κόλπου μήκους 3,2 χλμ. Η κολυμβητική ακτή έχει μήκος 250 μ. και προσανατολισμό νοτιοανατολικό. Η παράκτια ζώνη είναι από σκυρόδεμα και ο θαλάσσιος πυθμένας είναι αμμώδης. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν κανονικό βάθος ενώ η κλίση του πυθμένα είναι απότομη (η ισοβαθής των 5 μ. βρίσκεται σε απόσταση 40 μ. από την ακτή). Η παράκτια ζώνη είναι ισχυρά τροποποιημένη, καθώς η ακτή είναι από σκυρόδεμα και αποτελεί τμήμα του παραλιακού ασφαλτοστρωμένου δρόμου. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει κυρίως λειμώνες θαλάσσιων φανερόγαμων, φαιοφύκη, μικρή παρουσία από χλωροφύκη και μαλάκια (πεταλίδες, δίθυρα όστρακα και γαστερόποδα). Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς μέσω ασφαλτοστρωμένου δρόμου με ιδιωτικά και δημόσια μέσα μεταφοράς.

Χαρακτηριστικό της ακτής αποτελεί το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη. Η κολύμβηση δεν αποτελεί την κύρια δραστηριότητα επί της ακτής ενώ στα κολυμβητικά της ύδατα αγκυροβολούν βάρκες.

Η άμεση περιοχή της παραλίας είναι μερικώς οικιστική και η βλάστηση της αποτελείται από καλλιέργειες. Η ακτή οριοθετείται από τον παραλιακό ασφαλτοστρωμένο δρόμο και παρόδια υπάρχει φυσική βλάστηση και αραιή δόμηση με χρήση από κατοικίες και οργανωμένος χώρος παιδικής κατασκήνωσης.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Στην ευρύτερη περιοχή της ακτής κυριαρχεί η αστική χρήση, ενώ στα βόρεια κυριαρχεί η γεωργική χρήση.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Διαμέρισμα Ανατολική Στερεά Ελλάδα (GR07), στην υδρολογική λεκάνη του Σπερχειού (GR18) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα του Βόρειου Ευβοϊκού Κόλπου (GR000700010007N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως μέτρια, με βάση τον προκαταρκτικό χαρακτηρισμό που πραγματοποιήθηκε από το ΕΛΚΕΘΕ το 2008. Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός επιχειρησιακής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Η παρακολούθηση γίνεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΚΥΑ 140384/2011. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας - διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 (GR2440002 – Κοιλάδα και εκβολές Σπερχειού – Μαλιακός Κόλπος).

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Άγιος Ιωάννης Ραχών αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1995 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων τεσσάρων ετών.

.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 571mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 73,3mm και 18,8mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Λαμίας, έτη 1970-1997). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοδυτική, ακολουθούμενη από ανατολική και νοτιοανατολική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1970-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 24^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 27^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1970-2001).

Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της δεν είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους βορειοδυτικούς. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται ισχυρά ρεύματα.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός Παραλία Ραχών δεν διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετείται, στο σύνολό του, μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Ο μόνιμος πληθυσμός του οικισμού αυτού, ανέρχεται σε 601 κατοίκους (ΕΣΥΕ, 2001). Αν και η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή εισροής μικροβιακού φορτίου στη θάλασσα, λόγω της μικρής έκτασης του οικισμού, η πιθανή επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων εκτιμάται ως ιδιαίτερα περιορισμένη.

Λοιπές πηγές

Ανάντη της ακτής διέρχεται ασφαλτοστρωμένος δρόμος όπου σε αρκετά σημεία εισέρχεται στο χερσαίο μέτωπο της ακτής. Οι επιφανειακές απορροές από τον δρόμο είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με ρυπαντικό φορτίο από τις εξατμίσεις των διερχόμενων οχημάτων.

Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία διαπιστώθηκε ότι τα ύδατα κολύμβησης ήταν διαυγή ενώ παρατηρήθηκε αυξημένη θαλάσσια χλωρίδα (λειμώνες θαλάσσιων φανερόγαμων).

Ευτροφισμός

Η ακτή κολύμβησης λόγω της εκτενούς γεωργικής δραστηριότητας που αναπτύσσεται στην άμεση περιοχή, επηρεάζεται εν δυνάμει από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων. Το κανονικό βάθος των κολυμβητικών υδάτων και η θέση της ακτής (εντός ανοιχτού κόλπου) σχετίζεται με ικανοποιητικό ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, χωρίς ωστόσο να περιορίζει τον κίνδυνο εμφάνισης του φαινομένου του ευτροφισμού. Αυξημένη θνησιμότητα ψαριών παρατηρήθηκε σε διάφορες περιοχές του Μαλιακού κόλπου το 2009 για ένα διάστημα 40 ημερών. Συγκεκριμένα, τα πρώτα περιστατικά νεκρών ψαριών στο Μαλιακό κόλπο αναφέρθηκαν στις αρμόδιες Υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Φθιώτιδας στις 10-03-2009 στην περιοχή της Aγ. Τριάδας, ενώ στις 05-04-2009 νεκρά ψάρια (μουρμούρες και κέφαλοι) εντοπίστηκαν στην περιοχή Ράχες. Η αύξηση της θνησιμότητας των ψαριών συσχετίστηκε με την αύξηση του ιχθυοτοξικού είδους Chattonella-like sp. της κλάσης των ραφιδοφυκών.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή/και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση εμφάνισης φαινομένων ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος ΣΤΥΛΙΔΟΣ.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης: www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων: cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/nbwd
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος –Παρακολούθηση της ποιότητας του αέρα και των νερών κολύμβησης (Εye on Earth): eyeonearth.eu/home.aspx
Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής: www.ypeka.gr
Υπουργείο Τουρισμού: www.yppo.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία: www.hnms.gr/hnms/greek/index_html
ΥΠΕΚΑ - Εθνικό Δίκτυο Πληροφοριών Περιβάλλοντος (ΕΔΠΠ): www.e-per.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: http://www.minenv.gr/1/12/121/12103/g1210300_03.html
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών: www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων: www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες: www.eepf.gr/blueflag
ΕΟΤ: www.visitgreece.gr/portal/site/eot
Περιφέρεια ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ: http://portal.stereahellas.gr/
Δήμος ΣΤΥΛΙΔΟΣ: www.stylida.gr

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr