Όνομα Ακτής: Ποταμός
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW109029023
	Δήμος Θερμαϊκού
	Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση,
με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και
γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου),
διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η ακτή Ποταμός καταλαμβάνει τα παράλια που σχηματίζονται εκατέρωθεν του ακρωτηρίου Επανομής. Μέρος της ακτής ανήκει στα βορειοανατολικά παράλια του κεντρικού τμήματος του Θερμαϊκού Κόλπου, ενώ η υπόλοιπη ακτή ανήκει στο εσωτερικό τμήμα του Θερμαϊκού Κόλπου. Χαρακτηριστικό τοπόσημο αποτελεί το ναυάγιο προσαραγμένης βυθοκόρου που βρίσκεται ανατολικά του ακρωτηρίου Επανομής. Η παραλία έχει μήκος 10.200 μέτρα, πλάτος που κυμαίνεται από 10 έως 50 μέτρα και νοτιοδυτικό προσανατολισμό. Η παράκτια ζώνη είναι φυσική. Το χερσαίο τμήμα της ακτής είναι αμμώδες με σποραδική επιφανειακή βλάστηση. Ο θαλάσσιος πυθμένας είναι επίσης αμμώδης με ήπια κλίση, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων απαντάται σε απόσταση μεγαλύτερη των 70 μέτρων από την ακτή. Τέλος, τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή. Η παραλία είναι κατά τμήματα οργανωμένη και διαθέτει υποδομές όπως ξαπλώστρες, ομπρέλες, ντους, αποδυτήρια και καλάθια απορριμμάτων. Οι λουόμενοι εξυπηρετούνται από αναψυκτήρια που λειτουργούν επί της παραλίας και ειδικότερα στο ανατολικό της τμήμα. Η ακτή χρησιμοποιείται κατεξοχήν για κολύμβηση με το μέγιστο αριθμό λουομένων να εκτιμάται σε 7.000 άτομα. Σε μικρότερο βαθμό η ακτή χρησιμοποιείται για θαλάσσια αθλήματα ή για αλιεία, η οποία επικεντρώνεται πρωτίστως στο δυτικό τμήμα. Τέλος, αναφέρεται πως η παραλία είναι προσβάσιμη οδικώς αποκλειστικά με ιδιωτικά μέσα μεταφοράς, αν και σε ορισμένα τμήματα της ακτής οι δίοδοι δεν είναι βατές για κοινά οχήματα. Η άμεση περιοχή γύρω από την παραλία είναι στο μεγαλύτερο μέρος της φυσική και καλύπτεται από τον παράκτιο υγρότοπο της Λιμνοθάλασσας Επανομής και από τους αλμυρόβαλτους που σχηματίζονται γύρω της. Αντιθέτως, το ανατολικό τμήμα της ακτής έχει κυρίως αγροτική χρήση, αφού καλύπτεται από συμπλέγματα καλλιεργειών. Στο εν λόγω τμήμα υπάρχουν πολύ περιορισμένης έκτασης δομημένες επιφάνειες. Επιπλέον, εκεί εντοπίζονται οι εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή έχει κυρίως αγροτική χρήση και καλύπτεται από αρόσιμες εκτάσεις και συμπλέγματα γεωργικών καλλιεργειών. Περιορισμένα τμήματα εδάφους της ευρύτερης περιοχής έχουν αστική χρήση ή καλύπτονται από χαμηλή βλάστηση.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Κεντρική Μακεδονία (EL10), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Χαλκιδικής (EL1005) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα Έξω Θερμαϊκος - Καλλικράτεια» (EL1005C0009N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Μέτρια», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4675/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60 που να επηρεάζουν την ακτή.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Ποταμός αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 2018 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 458mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 179,1mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Μικρών, έτη 1962-2002). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από ανατολική, δυτική και βορειοδυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτος 1956). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 23^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 29^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1959-2004).

Η ακτή λόγω θέσης και μορφολογίας είναι εκτεθειμένη στους βορειοδυτικούς και δυτικούς ανέμους. Η μικρή ή μέση ένταση με την οποία συνήθως πνέουν οδηγεί στο συμπέρασμα πως δεν αναμένεται συχνή εμφάνιση κυματισμού επί της ακτής.

Πιέσεις

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί) ή λαδιών. Στο ανατολικό άκρο της παραλίας εντοπίσθηκε μικρή ποσότητα οικιακών απορριμμάτων. Γενικώς, τα ύδατα κατόπιν οπτικής παρατήρησης χαρακτηρίστηκαν διαυγή και καθαρά.

Ευτροφισμός

Η ακτή κολύμβησης επηρεάζεται εν δυνάμει από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων, και ειδικότερα από την εκτενή γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στο πεδίο Θεσσαλονίκης-Πέλλας-Ημαθίας, που είναι αναγνωρισμένη ευπρόσβλητη ζώνη υπό την έννοια της Οδηγίας 91/676/ΕΟΚ για την προστασία των υδάτων από τη νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης. Επιπλέον, το μικρό βάθος των υδάτων αποτελεί ευνοϊκό παράγοντα για την εμφάνιση ευτροφικών φαινομένων. Ωστόσο, η θέση μορφολογία και η θέση της ακτής εξασφαλίζουν την απαιτούμενη ανανέωση των υδάτων. Επιπλέον, τα ύδατα κολύμβησης είναι πιο κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά, ενώ γενικά στην ακτή δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στο θαλάσσιο πυθμένα της ακτής.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Για τη μείωση του φορτίου θρεπτικών που απορρέει στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες συνιστάται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ:http://www.pkm.gov.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr