Όνομα Ακτής: Παληό
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW119012004
	Δήμος Καβάλας
	Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η ακτή Παληό τοποθετείται στον Κόλπο Καβάλας αποτελώντας τμήμα του ευρύτερου όρμου Παληός. Η ακτή έχει μήκος 1.300 μέτρα, το πλάτος της κυμαίνεται από 5 έως 100 μέτρα και διαθέτει νοτιοανατολικό προσανατολισμό. Η παράκτια ζώνη είναι τροποποιημένη, αφού καθ' όλο το μήκος της εντοπίζονται μόνιμα κτίσματα, τα οποία την περιορίζουν κατά πλάτος. Το χερσαίο τμήμα της ακτής εμφανίζει πυκνή, ψηλή επιφανειακή βλάστηση και καλύπτεται από αμμώδες υλικό. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα της ακτής περιλαμβάνει αρθρόποδα (καβούρια) που περιστασιακά εμφανίζονται στο μέτωπο της ακτής, αλλά και σποραδική παρουσία χλωροφυκών που φύονται στο θαλάσσιο πυθμένα. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή, ενώ η κλίση του πυθμένα θεωρείται ήπια, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων συναντάται σε απόσταση της τάξης των 90 μέτρων από την ακτή. Τέλος, ο θαλάσσιος πυθμένας είναι αμμώδης με εξαίρεση το δυτικό τμήμα, όπου απαντάται σκυρώδες υλικό. Η παραλία είναι οργανωμένη κυρίως στο ανατολικό της τμήμα, διαθέτοντας υποδομές, όπως ξαπλώστρες, ομπρέλες, ντους, κάδους και καλάθια απορριμμάτων. Για την εξυπηρέτηση των λουομένων υπάρχουν διαθέσιμα τόσο επί της ακτής, όσο και στην άμεση περιοχή εστιατόρια και αναψυκτήρια. Η ακτή χρησιμοποιείται κατεξοχήν για κολύμβηση με το μέγιστο αριθμό λουομένων να εκτιμάται σε 1.500 άτομα. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί πως η πρόσβαση στην παραλία γίνεται μέσω σκαλοπατιών τα οποία επικοινωνούν άμεσα με το τοπικό οδικό δίκτυο της περιοχής. Μέσω αυτού μάλιστα δύνανται να εξυπηρετούνται οι λουόμενοι χρησιμοποιώντας μέσα μαζικής μεταφοράς. Η άμεση περιοχή καταλαμβάνεται στο μεγαλύτερο μέρος της από τις ασυνεχώς δομημένες εκτάσεις του παρακείμενου οικισμού (μόνιμες και παραθεριστικές οικίες κυρίως). Επιπλέον, εντοπίζονται επί της ακτής δύο σημεία εκβολής διευθετημένων χειμάρρων.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Στην ευρύτερη περιοχή επικρατούν πρώτιστα εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση και δευτερευόντως δάση με πλατύφυλλα δέντρα. Επιπλέον, σαφώς μικρότερες εκτάσεις καταλαμβάνονται από συμπλέγματα καλλιεργειών έχοντας ήπια αγροτική χρήση.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Αν. Μακεδονία (EL11), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Στρύμονα (EL1106) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Νέα Πέραμος» (EL1106C0003N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Μέτρια», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4679/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός επιχειρησιακής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας - διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 ("Κόλπος Παλαιού – Όρμος Ελευθέρων" με κωδικό GR1150009). Παράλληλα, στην ευρύτερη περιοχή εντοπίζεται το Αισθητικό Δάσος Αμυγδαλεώνα Καβάλας (ΦΕΚ 606/Δ/1979).

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Παληό αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 576 mm. με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 497,1mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Καβάλας,). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η νοτιοανατολική, ακολουθούμενη από νότια και βορειοδυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1956-1984). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1984-2003).

Σημειώνεται πως η ακτή είναι εκτεθειμένη έναντι των επικρατέστερων ανέμων που πνέουν στην περιοχή, με εξαίρεση τους ανέμους βορειοδυτικής διεύθυνσης. Ωστόσο, οι νότιοι και νοτιοανατολικοί άνεμοι πνέουν συνήθως με μικρή ή μέση ένταση και συνεπώς σπάνια αναμένεται εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Επίσης, δεν παρατηρούνται στην περιοχή έντονα φαινόμενα παλίρροιας ή ισχυρά θαλάσσια ρεύματα.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός Παληό διαθέτει δίκτυο αποχέτευσης, το οποίο καλύπτει το σύνολο του οικισμού και εξυπηρετείται από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Παληού, η οποία έχει σχεδιαστεί για ισοδύναμο πληθυσμό 12.000 κατοίκους. Η ΕΕΛ περιλαμβάνει τριτοβάθμια επεξεργασία με απομάκρυνση θρεπτικών, ενώ η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων γίνεται μέσω υποθαλάσσιου αγωγού μήκους στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της ακτής. Επιπλέον, στην άμεση περιοχή της ακτής εντοπίστηκαν δύο αντλιοστάσια μεταφοράς λυμάτων.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Στα δύο άκρα της ακτής εντοπίζονται οι εκβολές ισάριθμων διευθετημένων ρεμάτων. Τα ρέματα είναι διαλείπουσας ροής και δυνητικώς μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από τον οικισμό που βρίσκεται ανάντη της ακτής. Οι επιφανειακές απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, βαρέα μέταλλα κ.α) ή να μεταφέρουν στερεά απορρίμματα. Λόγω του μικρού μεγέθους του οικισμού δεν αναμένεται σημαντική επίδραση στην ποιότητα των υδάτων.

Λοιπές πηγές

Στην ακτή επιτρέπονται τα κατοικίδια. Ωστόσο, η συχνότητα παρουσίας τους είναι τέτοια, ώστε να μην επιβαρύνεται η ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων της ακτής.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας ή λαδιών, ενώ σε δύο σημεία παρατηρήθηκε μικρή συγκέντρωση επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί). Επιπλέον, κατά μήκος της παραλίας δε βρέθηκαν στερεά απορρίμματα. Τα κολυμβητικά ύδατα ήταν διαυγή και καθαρά παρουσιάζοντας οπτικά μικρή συγκέντρωση αλγών και φυτοπλαγκτόν.

Ευτροφισμός

Στην ακτή δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν, αφού η ακτή δεν επηρεάζεται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη φαινομένων ευτροφισμού. Αν και το μικρό βάθος των υδάτων αποτελεί παράγοντα ευνοϊκό για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού, η θέση της ακτής εντός ανοιχτού κόλπου εξασφαλίζει ικανοποιητικό ρυθμό ανανέωσης των υδάτων. Τα κολυμβητικά ύδατα είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν αστοχία της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων του Παληού ή των αντλιοστασίων μεταφοράς λυμάτων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Καβάλας.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Σε περίπτωση αστοχίας ή διακοπής της λειτουργίας της ΕΕΛ ή του αντλιοστασίου μεταφοράς λυμάτων, αναμένεται μικρής διάρκειας ρυπαντική επιβάρυνση των υδάτων. Το μικροβιακό φορτίο στην περίπτωση διάθεσης ανεπεξέργαστων λυμάτων αναμένεται να είναι της τάξης των 107 Ε. Coli/100 ml. Ωστόσο, για την περίπτωση αστοχίας της ΕΕΛ, η διάχυση των λυμάτων που διατίθενται μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού, σε συνδυασμό με τους φυσικούς μηχανισμούς της αραίωσης και της φθοράς, έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του μικροβιακού φορτίου. Με την προϋπόθεση ότι η διάθεση των ανεπεξέργαστων ή των μερικώς επεξεργασμένων λυμάτων δεν θα διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν προκύπτει άμεσος κίνδυνος για την υγεία των λουομένων. Σε κάθε περίπτωση, ο φορέας λειτουργίας της ΕΕΛ ή του αντλιοστασίου πρέπει, αμέσως, να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για την ταχεία επαναφορά της αποδοτικής λειτουργίας των εγκαταστάσεων. Εάν οι διορθωτικές ενέργειες απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα και συνεχιστεί η διάθεση ανεπεξέργαστων λυμάτων, ο αρμόδιος φορέας θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα εξετάσει την αναγκαιότητα προσωρινής απαγόρευσης της κολύμβησης.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ:http://www.pamth.gov.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr