Όνομα Ακτής: Κάριανη – Τούζλα
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW119014014
	Δήμος Παγγαίου
	Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία Κάριανης - Τούζλας βρίσκεται στο βορειοανατολικό παράλιο τμήμα του Στρυμονικού Κόλπου. Η παραλία έχει μήκος 10.000 μέτρα, μέσο πλάτος 30 μέτρα και προσανατολισμό νοτιοδυτικό. Ο θαλάσσιος πυθμένας είναι αμμώδης, ενώ η παράκτια ζώνη είναι μερικώς τροποποιημένη εξαιτίας της παρουσίας των εξωτερικών έργων προστασίας αλιευτικού καταφυγίου στο ανατολικό άκρο της ακτής. Το χερσαίο τμήμα της τελευταίας καλύπτεται εξολοκλήρου από αμμώδες υλικό και χαρακτηρίζεται από σποραδική επιφανειακή βλάστηση. Η κλίση του πυθμένα είναι ομαλή (η ισοβαθής των 5 μέτρων απαντάται σε απόσταση 80 μέτρων από την ακτή), ενώ τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν κανονικό βάθος. Το δυτικό και το κεντρικό τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένα και διαθέτουν υποδομές όπως ξαπλώστρες και μόνιμες ομπρέλες, κάδους απορριμμάτων, WC και ντους. Παράλληλα, τα εν λόγω τμήματα διαθέτουν αναψυκτήρια για την εξυπηρέτηση των λουομένων. Επιπλέον, στο κεντρικό τμήμα της ακτής εντοπίζεται δημοτικός χώρος οργανωμένης τουριστικής κατασκήνωσης με δυναμικότητα 200 θέσεων, ο οποίος καταλαμβάνει 300 μέτρα από το μέτωπο της ακτής. Η τελευταία χρησιμοποιείται κατεξοχήν για κολύμβηση και σε μικρότερο βαθμό για αλιεία. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς τόσο με ιδιωτικά μέσα, όσο και με μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 8.000 άτομα. Η άμεση περιοχή της ακτής κολύμβησης είναι ασυνεχώς δομημένη λόγω της παρουσίας οικιών (που αντιστοιχούν στους οικισμούς Παραλία Οφρυνίου και Κάριανη), ξενοδοχειακών καταλυμάτων, καταστημάτων και χώρων κατασκήνωσης. Η ασυνέχεια στη δόμηση οφείλεται στην παρεμβολή καλλιεργειών, η οποία γίνεται πιο έκδηλη στο ανατολικό τμήμα της ακτής. Σημειώνεται πως κατά μήκος της ακτής εντοπίζονται πέντε σημεία εκβολής ρεμάτων, δύο από τα οποία έχουν συνεχή ροή.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή καλύπτεται είναι αγροτική και καλύπτεται κυρίως από καλλιέργειες. Στα ανατολικά της ακτής εντοπίζονται φυσικές εκτάσεις γης με χαμηλή βλάστηση, ενώ στα δυτικά υπάρχουν οι παράκτιες ελώδεις περιοχές του Στρυμονικού Δέλτα.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Αν. Μακεδονία (EL11), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Στρύμονα (EL1106) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Στρυμονικός Κόλπος» (EL1106C0001N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4679/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή εκβάλλει ο ποταμός Στρυμόνας και το ρέμα Πηγαδούλι, που αποτελούν αναγνωρισμένα υδάτινα σώματα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας - διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 (Εκβολές Στρυμόνα με κωδικό GR126002).

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Κάριανη – Τούζλα αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1991 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Η ακτή έλαβε για το έτος 2014 το βραβείο της Γαλάζιας Σημαίας καλύπτοντας κριτήρια που, συμπληρωματικά με την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης και την καθαρότητα της ακτής, σχετίζονται με την οργάνωση της ακτής, την ασφάλεια των επισκεπτών και την προστασία της φύσης.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 576 mm. με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 497,1mm και 0,1mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Καβάλας,). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η νοτιοανατολική, ακολουθούμενη από νότια και βορειοδυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1956-1984). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1984-2003).

Η ακτή λόγω προσανατολισμού είναι εκτεθειμένη στους επικρατέστερους ανέμους που πνέουν στην περιοχή με εξαίρεση τους ανέμους βορειοδυτικής κατεύθυνσης. Η μικρή ή μέση ένταση με την οποία πνέουν οι νότιοι και νοτιοανατολικοί άνεμοι οδηγεί στο συμπέρασμα πως σπάνια αναμένεται εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Επιπλέον, στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας, ούτε ισχυρά θαλάσσια ρεύματα.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο παραλιακοί οικισμοί (Παραλία Οφρυνίου και τμήμα από τον οικισμό Κάριανη) που βρίσκονται γύρω από την παραλία δε διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετούνται στο σύνολό τους μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Ο μόνιμος πληθυσμός των οικισμών αυτών, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ (απογραφή 2001), εκτιμάται σε περίπου 1.000 κατοίκους. Αν και η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή εισροής μικροβιακού φορτίου στη θάλασσα, λόγω της μικρής έκτασης των οικισμών, η πιθανή επιβάρυνση της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων εκτιμάται ως ιδιαίτερα περιορισμένη.

Λιμάνια/Μαρίνες

Στο ανατολικό άκρο της ακτής υπάρχει χώρος ελλιμενισμού ιδιωτικών πλεούμενων. Οι απορρίψεις των σκαφών που προσεγγίζουν την παραλία και περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα, καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Στα δύο άκρα της ακτής εντοπίζονται οι εκβολές δύο ρεμάτων συνεχούς ροής. Τα ρέματα δυνητικώς μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη αγροτική δραστηριότητα. Το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) που προέρχονται από τα λιπάσματα και αυξημένες συγκεντρώσεις επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Στο κεντρικό τμήμα της ακτής εκβάλλουν τρία ρέματα, η εκβολή των οποία έχει διαμορφωθεί σαν κλειστός αγωγός από σκυρόδεμα. Τα ρέματα είναι διαλείπουσας ροής και δυνητικώς μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από τον οικισμό που βρίσκεται ανάντη της ακτής. Οι επιφανειακές απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, βαρέα μέταλλα κ.α). Ωστόσο, λόγω του μικρού μεγέθους του οικισμού δεν αναμένεται σημαντική επίδραση στην ποιότητα των υδάτων. Σημειώνεται πως στα δυτικά της ακτής και σε απόσταση 3 χιλιομέτρων από την περιοχή κολύμβησης εκβάλλει ο ποταμός Στρυμόνας, που έχει αναγνωρισθεί ως ευαίσθητο υδάτινο σώμα στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ.

Λοιπές πηγές

Ο αυξημένος αριθμός λουομένων που συγκεντρώνεται στην παραλία κατά τους θερινούς μήνες αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης της ακτής. Κατοικίδια ζώα επιτρέπονται στην παραλία, ο αριθμός τους όμως είναι τέτοιος που δεν αξιολογούνται ως σημαντική πηγή ρύπανσης.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί) ή λαδιών, ενώ σε κανένα σημείο δε βρέθηκαν στερεά απορρίμματα. Κατόπιν οπτικής παρατήρησης, τα κολυμβητικά ύδατα χαρακτηρίστηκαν διαυγή και καθαρά.

Ευτροφισμός

Τα ύδατα της ακτής κολύμβησης επηρεάζονται εν δυνάμει από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων και ειδικότερα από την εκτενή γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην περιοχή. Ωστόσο, η θέση της ακτής σε συνδυασμό με το κανονικό βάθος των υδάτων εξασφαλίζουν μεγάλο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Επιπλέον, στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Τα κολυμβητικά ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν αύξηση της συγκέντρωσης του αριθμού λουομένων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Παγγαίου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Σχετικά με τη διαχείριση των λυμάτων των οικισμών που βρίσκονται ανάντη της ακτής, είναι σκόπιμο να διερευνηθεί η εφαρμογή κατάλληλων ιδιωτικών συστημάτων ή συστημάτων επεξεργασίας μικρής κλίμακας τα οποία προσφέρουν προστασία του υπόγειου υδροφορέα και συνεπαγόμενα της θαλάσσιας περιοχής από εισροές ρυπαντικού φορτίου. Για τη μείωση του φορτίου θρεπτικών που απορρέει στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες συνιστάται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων. Σχετικά με τον κίνδυνο ρύπανσης της θάλασσας από αυξημένο αριθμό λουομένων που συγκεντρώνεται στην παραλία αναρτώνται σε ευδιάκριτο σημείο μέτρα καλής συμπεριφοράς λουομένων, τα οποία περιλαμβάνουν την αποφυγή χρήσης αντηλιακού μισή ώρα πριν την είσοδο στο νερό και τη συστηματική χρήση των κάδων για την απόθεση απορριμμάτων.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ:http://www.pamth.gov.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr