Όνομα Ακτής: Λιμενάρια
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW129011014
	Δήμος Θάσου
	Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία Λιμενάρια βρίσκεται στα νοτιοδυτικά παράλια της Θάσου και αποτελεί τμήμα του ευρύτερου ομώνυμου όρμου, ο οποίος έχει συνολικό μήκος 9.500 μέτρα. Η παραλία έχει μήκος 2.100 μέτρα, μέσο πλάτος 25 μέτρα και νότιο προσανατολισμό. Η παράκτια ζώνη παρουσιάζει σποραδική, ψηλή επιφανειακή βλάστηση και είναι μερικώς τροποποιημένη εξαιτίας της παρουσίας λιμενοβραχίονα επί του ανατολικού άκρου της ακτής. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει κυρίως μαλάκια, όπως θαλάσσια σαλιγκάρια. Η ακτή είναι αμμώδης στο μεγαλύτερο μέρος της με εξαίρεση το δυτικό βραχώδες άκρο της. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν κανονικό βάθος, ενώ η κλίση του πυθμένα θεωρείται ήπια, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων συναντάται σε απόσταση της τάξης των 100 μέτρων από την ακτή. Η παραλία είναι τμηματικά οργανωμένη και συγκεκριμένα στο ανατολικό άκρο της, όπου και εντοπίζεται ο οικισμός Λιμενάρια. Στο οργανωμένο τμήμα παρέχονται βασικές υποδομές, όπως ξαπλώστρες, ομπρέλες, κάδοι απορριμμάτων και ντους. Η παρουσία του οικισμού διευκολύνει και την κάλυψη βασικών αναγκών του κοινού. Η ακτή χρησιμοποιείται κατεξοχήν για κολύμβηση, ενώ δευτερευόντως χρησιμοποιείται για θαλάσσια, μηχανοκίνητα αθλήματα. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων φθάνει τα 2.000 άτομα, ενώ η παραλία είναι προσβάσιμη οδικώς. Η άμεση περιοχή γύρω από την παραλία χαρακτηρίζεται κυρίως από ασυνεχή δόμηση, λόγω της παρουσίας ξενοδοχειακών μονάδων και των οικιών του οικισμού Λιμενάρια. Το δυτικό τμήμα αντιθέτως καλύπτεται από αγροτικές εκτάσεις και εκτάσεις με αυτοφυή βλάστηση. Σημειώνεται πως κατά μήκος της ακτής εκβάλλουν τέσσερα ρέματα διαλείπουσα ροής.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή είναι φυσική στο μεγαλύτερο μέρος της και καλύπτεται από δασικές εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση. Δευτερευόντως, επικρατούν αγροτικές εκτάσεις με ελαιώνες και ετερογενείς καλλιέργειες.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Θράκη (EL12), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Θάσου - Σαμοθράκης (EL1242) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ακτές Θάσου» (EL1242C0012N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Υψηλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4680/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Η περιοχή της ακτής κολύμβησης χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας - διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 ["Θάσος (Όρος Υψάριο και παράκτια ζώνη), και νησίδες Κοίνυρα, Ξηρονήσι" με κωδικό GR1150012].

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Λιμενάρια αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 767 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 594mm και 0,5mm.(Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Θάσου, έτη 1961-1999). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από βορειοανατολική, νότια με μικρή ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1975-1997). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 23^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο και να είναι της τάξης των 28^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1975-1999).

Σημειώνεται πως λόγω προσανατολισμού και μορφολογίας η ακτή είναι προστατευμένη έναντι των επικρατέστερων ανέμων που πνέουν στο νησί με εξαίρεση τους ανέμους νότιας διεύθυνσης. Η μικρή ένταση με την οποία συνηθέστερα πνέουν οι εν λόγω άνεμοι οδηγεί στο συμπέρασμα πως σπάνια αναμένεται εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται ούτε ισχυρά ρεύματα, ούτε έντονα φαινόμενα παλίρροιας.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός Λιμενάρια δε διαθέτει αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετείται στο σύνολό του μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης καθώς πιθανή διαρροή τους μπορεί να επιφέρει εισροή αυξημένου οργανικού και μικροβιακού φορτίου και φορτίου θρεπτικών στη θάλασσα. Η έλλειψη οργανωμένου συστήματος αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων, σε συνδυασμό με τον πληθυσμό του οικισμού, ο οποίος ανέρχεται σε 2.441 μόνιμους κατοίκους (ΕΣΥΕ 2001) και πολλαπλασιάζεται κατά τους θερινούς μήνες, καθιστά σημαντική την πιθανότητα επιβάρυνσης της ποιότητας των υδάτων.

Λιμάνια/Μαρίνες

Στο ανατολικό άκρο της ακτής, σε απόσταση περίπου 250 μέτρων από την περιοχή κολύμβησης, υπάρχει χώρος ελλιμενισμού ιδιωτικών πλεούμενων. Οι απορρίψεις των σκαφών που προσεγγίζουν την παραλία και περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα, καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Στο ανατολικό άκρο της ακτής εντοπίζεται η εκβολή του ρέματος Πλατανόρρεμα. Το ρέμα είναι διαλείπουσας ροής και διαρρέει τόσο αγροτικές περιοχές (ελαιώνες), όσο και περιοχές με αστική δόμηση (οικισμός Λιμενάρια). Συνεπώς, σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης το ρέμα δυνητικά μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο που ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) και επικίνδυνων ουσιών που προέρχονται από τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Επιπρόσθετα, το ρέμα δύναται να μεταφέρει απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων, οι οποίες είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, βαρέα μέταλλα κ.α) ή ακόμα και με στερεά απορρίμματα. Τα τρία ρέματα που εκβάλλουν στο κεντρικό και δυτικό τμήμα της παραλίας είναι επίσης διαλείπουσας ροής, αλλά μικρού μήκους, ενώ διαρρέουν περιοχές ήπιας ανθρωπογενούς δραστηριότητας. Κατά συνέπεια, κρίνεται πως η παρουσία τους δεν είναι επιβαρυντική για την ποιότητα των υδάτων.

Λοιπές πηγές

Αν και τα κατοικίδια ζώα επιτρέπονται στην ακτή, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας τους κρίνεται πως δεν μπορούν να υποβαθμίσουν την ποιότητα των κολυμβητικών υδάτων.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, λαδιών ή επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί). Επιπλέον, σε κανένα σημείο της παραλίας δε βρέθηκαν στερεά απορρίμματα. Εν γένει, τα ύδατα ήταν διαυγή και καθαρά, με μόνη εξαίρεση το ανατολικό τμήμα της ακτής, όπου εκβάλλει το Πλατανόρρεμα και διαπιστώθηκαν αυξημένες τιμές θολότητας.

Ευτροφισμός

Στην ακτή δεν έχουν καταγραφεί ιστορικά περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν αν και η ακτή επηρεάζεται εν δυνάμει από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων. Η θέση της ακτής εντός του ανοιχτού όρμου Λιμεναρίων σε συνδυασμό με το κανονικό βάθος των υδάτων διαμορφώνουν μη ευνοϊκές συνθήκες για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Επιπρόσθετα, τα νερά της ακτής είναι υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά γεγονός που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Θάσου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Η ρύπανση από υπερχειλίσεις ή διαρροές βόθρων από τον οικισμό Λιμενάρια είναι μακροπρόθεσμη και για την αντιμετώπισή της είναι απαραίτητη η επεξεργασία και διάθεση των λυμάτων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ. Για τη μείωση του φορτίου θρεπτικών που απορρέει στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από τις γεωργικές δραστηριότητες της ευρύτερης περιοχής συνίσταται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων. Σχετικά με τη λειτουργία των λιμενικών εγκαταστάσεων της περιοχής συνίσταται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ:http://www.pamth.gov.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr