Όνομα Ακτής: Σχινιάς
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW069220057
	Δήμος Μαραθώνος
	Περιφέρεια ΑΤΤΙΚΗΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΑΤΤΙΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία Σχινιά ανήκει στα δυτικά παράλια του Κόλπου Πεταλίων και καταλαμβάνει το βόρειο τμήμα του μήκους 15,5 χιλιομέτρων, ανοιχτού όρμου Μαραθώνα. Η ακτή έχει μήκος 4.600 μέτρα, μέσο πλάτος της τάξης των 20 μέτρων και νοτιοανατολικό προσανατολισμό. Η παράκτια ζώνη είναι φυσική, ενώ το χερσαίο τμήμα της ακτής είναι αμμώδες. Η ακτή στο βορειοανατολικό τμήμα της παρουσιάζει πυκνή βλάστηση λόγω της παρουσίας παράκτιου πευκοδάσους, ενώ στο νοτιοδυτικό η βλάστηση είναι σποραδική και χαμηλή. Στον αμμώδη θαλάσσιο πυθμένα σχηματίζονται λειμώνες θαλάσσιων αγγειόσπερμων (Posidonia oceanica) και μακροφυκών, οι οποίοι έχουν μεγάλη πυκνότητα ειδικότερα στο ανατολικό τμήμα της ακτής. Ο πυθμένας έχει ήπια κλίση, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων απαντάται σε απόσταση της τάξης των 220 μέτρων από την ακτή. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή. Η παραλία είναι κατά τμήματα οργανωμένη και διαθέτει υποδομές όπως ξαπλώστρες, ομπρέλες, WC, ντους, αποδυτήρια και καλάθια απορριμμάτων. Στα οργανωμένα σημεία της ακτής για την ασφάλεια των λουομένων υπάρχει εξειδικευμένο ναυαγοσωστικό προσωπικό. Επιπλέον, το κοινό εξυπηρετείται από αναψυκτήρια και εστιατόρια που λειτουργούν κατά μήκος της παραλίας. Η ακτή χρησιμοποιείται για κολύμβηση, καταδύσεις και θαλάσσια αθλήματα, μηχανοκίνητα και μη. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 9.000 άτομα. Τέλος, η παραλία είναι προσβάσιμη οδικώς αποκλειστικά με ιδιωτικά μέσα μεταφοράς. Η άμεση περιοχή γύρω από το βορειοανατολικό τμήμα της παραλίας είναι δασική και καλύπτεται κυρίως από κωνοφόρα δένδρα (πεύκα και κουκουναριές). Αντιθέτως, η περιοχή γύρω από το νοτιοδυτικό τμήμα είναι αγροτική και καλύπτεται από συμπλέγματα καλλιεργειών και αρόσιμες εκτάσεις γης. Οι δύο περιοχές διαχωρίζονται από το σημείο εκβολής ρέματος που αποστραγγίζει τις ανάντη ελώδεις εκτάσεις (εκβολής Μακαρίας Πηγής). Ένα επιπλέον ρέμα το οποίο αποστραγγίζει την παρακείμενη Λίμνη Στόμι εκβάλλει στο βορειοανατολικό άκρο της ακτής.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή είναι κυρίως αγροτική. Δευτερευόντως εντοπίζονται φυσικές εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση. Σε αυτές τις περιοχές παρεμβάλλονται οι εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Κωπηλατοδρομίου και οι ελώδεις εκτάσεις του Εθνικού Πάρκου Σχινιά.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Αττική (EL06), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Λεκανοπεδίου Αττικής (EL0626) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ακτές κόλπου Πεταλιών -Ραφήνα» (EL0626C0002N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4678/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Η ακτή ανήκει στην περιοχή Μαραθώνα Αττικής, η οποία αποτελεί αναγνωρισμένη ευπρόσβλητη περιοχή σε νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης με βάση την Οδηγία 91/676/ΕΟΚ.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Σχινιάς αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Η ακτή έλαβε για το έτος 2014 το βραβείο της Γαλάζιας Σημαίας καλύπτοντας κριτήρια που, συμπληρωματικά με την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης και την καθαρότητα της ακτής, σχετίζονται με την οργάνωση της ακτής, την ασφάλεια των επισκεπτών και την προστασία της φύσης.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 437mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 189,6mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Μαραθώνα, έτη 1988-2000). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από βορειοανατολική και νότια με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1986-2000). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 24^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 29^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1987-2000).

Η ακτή λόγω προσανατολισμού και μορφολογίας είναι προστατευμένη έναντι των επικρατέστερων ανέμων που πνέουν στην περιοχή με εξαίρεση τους νότιους ανέμους. Η μικρή ή μέση ένταση με την οποία πνέουν οι εν λόγω άνεμοι οδηγεί στο συμπέρασμα πως σπάνια αναμένεται εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Η στάθμη της θάλασσας δε μεταβάλλεται σημαντικά λόγω παλίρροιας, ενώ δεν παρατηρούνται ισχυρά ρεύματα στην περιοχή.

Πιέσεις

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Στο μέσον περίπου της ακτής, αλλά και στο βορειοανατολικό άκρο, εκβάλλουν δύο ρέματα που αποστραγγίζουν τις ανάντη ελώδεις εκτάσεις. Την ίδια λειτουργία έχει και αγωγός που επίσης καταλήγει στο βορειοανατολικό άκρο της ακτής. Τα ρέματα διαρρέουν περιοχές με περιορισμένη ανθρώπινη δραστηριότητα και ως εκ τούτου η παρουσία τους εκτιμάται ότι δεν επιβαρύνει την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης.

Λοιπές πηγές

Ο αυξημένος αριθμός λουομένων που επισκέπτεται την ακτή για κολύμβηση, αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης της ακτής. Επιπλέον, αναφέρεται πως στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα. Ωστόσο, ο αριθμός τους εκτιμάται ότι δεν μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί) ή λαδιών, ενώ στο χερσαίο τμήμα της παραλίας δεν παρατηρήθηκαν στερεά απορρίμματα, παρά μόνο σωροί από νεκρά θαλάσσια αγγειόσπερμα. Κατόπιν, οπτικής παρατήρησης τα ύδατα χαρακτηρίστηκαν διαυγή και καθαρά.

Ευτροφισμός

Η θέση της ακτής εντός ανοιχτού όρμου σε συνδυασμό με το βάθος των υδάτων διαμορφώνουν δυσμενείς συνθήκες για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Επιπλέον, τα ύδατα κολύμβησης δεν επηρεάζονται σημαντικά από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου. Τα κολυμβητικά ύδατα της ακτής είναι υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά, ενώ δεν έχουν παρατηρηθεί κατά το παρελθόν συστηματικά περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν τη συγκέντρωση αυξημένου αριθμού λουομένων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Μαραθώνος.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Σχετικά με τον κίνδυνο ρύπανσης της θάλασσας από τη συγκέντρωση αυξημένου αριθμού λουομένων, αναρτώνται σε ευδιάκριτο σημείο μέτρα καλής συμπεριφοράς λουομένων, τα οποία περιλαμβάνουν την αποφυγή χρήσης αντηλιακού μισή ώρα πριν την είσοδο στο νερό και τη συστηματική χρήση των κάδων για την απόθεση απορριμμάτων.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΑΤΤΙΚΗΣ:http://www.patt.gov.gr/main/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr