Παρακολουθούνται συστηματικά, κυρίως οι ακτές που συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό λουομένων και οι ακτές που είτε παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από κάθε άποψη (αναπτυξιακό, αισθητικό, τουριστικό, περιβαλλοντικό κ.λπ.), είτε δέχονται έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις.

Η ομαδοποίηση των σημείων για τον προσδιορισμό του αριθμού των ακτών έγινε με τις ακόλουθες αρχές, σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ:

• Συνεχόμενα ύδατα:

  Ενοποιήθηκαν σημεία παρακολούθησης που ανήκουν σε συνεχόμενα ύδατα. Τα σημεία παρακολούθησης που ανήκουν σε διαφορετικούς κόλπους αντιστοιχούν σε διαφορετικές ακτές.

• Λεκάνη απορροής:

  Τα σημεία παρακολούθησης που ομαδοποιούνται ανήκουν στην ίδια λεκάνη απορροής με βάση τις ορεινές λεκάνες απορροής πρώτης τάξης. Η αρχή αυτή εξασφαλίζει ομοιογένεια στις πιέσεις που δέχεται μια ακτή με βάση τις χρήσεις γης της ευρύτερης περιοχής.

• Διοικητική υπαγωγή:

  Τα σημεία παρακολούθησης που ομαδοποιούνται ανήκουν στον ίδιο Δήμο με βάση τη νέα διοικητική διαίρεση της χώρας (Ν. 3852/2010 - πρόγραμμα Καλλικράτης).

• Ταξινόμηση σημείων παρακολούθησης:

  Τα σημεία παρακολούθησης που ομαδοποιούνται έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά αναφορικά με την ποιότητά τους, όπως αυτή προκύπτει με βάση την ταξινόμηση των σημείων παρακολούθησης του 2010, η οποία έχει γίνει σύμφωνα με την Οδηγία 2006/7/ΕΚ και βασίζεται στις μετρήσεις των 4 τελευταίων ετών

Παραλλήλως, δημιουργήθηκαν τα πολύγωνα των ορίων των κολυμβητικών ακτών. Για κάθε ακτή δημιουργήθηκε ένα διανυσματικό πολυγωνικό αρχείο που περιλαμβάνει τη χερσαία και τη θαλάσσια περιοχή στην οποία συγκεντρώνεται η πλειοψηφία των λουομένων. Το όριο του πολυγώνου στη χερσαία ζώνη καλύπτει τη διαφαινόμενη από το χαρτογραφικό υπόβαθρο ακτή (περιοχή εξυπηρέτησης των λουομένων, εξαιρουμένων χώρων στάθμευσης και εξυπηρέτησης του κοινού), ενώ εντός της θαλάσσιας περιοχής αντιστοιχεί στην ισοβαθή των 5 μέτρων.

Για να ενταχθεί μία παραλία στο Πρόγραμμα παρακολούθησης και να αποκτήσει Ταυτότητα, ο φορέας διαχείρισης της ακτής διά μέσω του αρμόδιου Δημάρχου πρέπει να καταθέσει αίτηση συνοδευόμενη από: σχετική τεκμηρίωση για το ότι η ακτή συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό λουομένων ή εμφανίζει άλλο ενδιαφέρον (πολιτιστικό, αναπτυξιακό κ.λ.π.), χάρτη απεικόνισής της ή αεροφωτογραφία (googleearth), προτεινόμενο αντιπροσωπευτικό σημείο παρακολούθησης στην εν λόγω ακτή, μήκος της και απόσταση του προτεινόμενου σημείου από τα πλησιέστερα σημεία που είναι ήδη ενταγμένα στο «Πρόγραμμα».

Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης επανεξετάζεται για τον έλεγχο διαφόρων παραμέτρων που ορίζονται στο παράτημα ΙΙΙ της Οδηγίας 2006/7/ΕΚ ή μετά την κατασκευή δομικών έργων ή λόγω μετατροπών σε έργα υποδομής σε περιοχές που γειτνιάζουν με τα εκάστοτε ύδατα κολύμβησης, ως αποτέλεσμα των οποίων θα μπορούσε να επηρεαστεί η ποιότητα και συνεπώς η ταξινόμηση των υδάτων κολύμβησης.

Η συχνότητα και η έκταση της επανεξέτασης καθορίζονται ανάλογα με τη φύση και τη σοβαρότητα της ρύπανσης. Ωστόσο, η επανεξέταση καλύπτει τουλάχιστον τις διατάξεις της Οδηγίας και διενεργείται τουλάχιστον με τη συχνότητα που ορίζεται στο ακόλουθο χρονοδιάγραμμα:

Σε περίπτωση υδάτων κολύμβησης που είχαν ταξινομηθεί προηγουμένως ως «εξαιρετικής ποιότητας», η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης πρέπει να επανεξετάζεται και, ενδεχομένως, να επικαιροποιείται, μόνον εφόσον η ταξινόμηση μετατρέπεται σε «καλής ποιότητας», «επαρκούς ποιότητας» ή «ανεπαρκούς ποιότητας».

Η κολυμβητική περίοδος στην Ελλάδα διαρκεί συνήθως 5 μήνες, από Ιούνιο έως και Οκτώβριο, με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση λουομένων να παρατηρείται κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.

Η διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου καθορίζεται κάθε έτος με απόφαση Υπουργού ΠΕΚΑ μετά από εισήγηση της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων (ΕΓΥ) και πάντα πριν την έναρξη αυτής.

Σε κάθε σημείο δειγματοληψίας πρέπει να λαμβάνεται ένα δείγμα λίγο πριν την έναρξη της κολυμβητικής περιόδου.

Οι ημερομηνίες δειγματοληψίας πρέπει να κατανέμονται καθ΄ όλη τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου, να διενεργείται μία δειγματοληψία / ανάλυση ανά μήνα και το διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών δειγματοληψιών να μην υπερβαίνει τις τριάντα (30) ημέρες. Η συχνότητα αυτή πρέπει να τηρείται αυστηρά, διότι η αξιολόγηση της ποιότητας των νερών κολύμβησης γίνεται κατόπιν στατιστικής επεξεργασίας των αποτελεσμάτων των αναλύσεων, η οποία προϋποθέτει ικανό αριθμό δειγμάτων, όπως αυτός καθορίζεται και στη σχετική Οδηγία 2006/7/ΕΚ.

• Οι Μικροβιολογικές Παράμετροι που παρακολουθούνται είναι:


Εντερόκοκκοι - Intestinal enterococci (cfu/100 ml) και
Κολοβακτηρίδια - Escherichia coli (cfu/100 ml)

Οι μέθοδοι αναφοράς για την ανάλυση των εντεροκόκκων είναι οι ISO 7899-1 ή ISO 7899-2 και για την ανάλυση των κολοβακτηριδίων οι ISO 9308-3 ή ISO 9308-1. Ωστόσο, ο ανάδοχος μπορεί, με προσκόμιση πιστοποιητικού του ΕΣΥΔ, να χρησιμοποιήσει άλλες από τις προαναφερθείσες μεθόδους αναφοράς, που να αποδεικνύει ότι τα λαμβανόμενα αποτελέσματα είναι ισοδύναμα προς εκείνα των μεθόδων αναφοράς.

• Οι Οπτικά Παρακολουθούμενες Παράμετροι είναι:


Κατάλοιπα πίσσας, γυαλιά, πλαστικά, καουτσούκ ή οποιαδήποτε άλλα απορρίμματα.
Σκοπός της οπτικής παρακολούθησης είναι ο έλεγχος της παρουσίας ρύπων, ώστε όταν εντοπισθεί τέτοια ρύπανση, να ληφθούν κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα συμπεριλαμβανομένης και της ενημέρωσης του κοινού.

Μπορείς και εσύ να βοηθήσεις και να συμβάλεις με τις παρατηρήσεις σου στη βελτίωση και επικαιροποίηση των Ταυτοτήτων των υδάτων κολύμβησης.

Βρίσκεις τις πληροφορίες που περιέχονται στο μητρώο κατατοπιστικές;
Η συγκεκριμένη Ταυτότητα που σε ενδιαφέρει αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα κατά τη δική σου άποψη;
Υπάρχει κάποια πρόσθετη πληροφορία που θέλεις να συμπεριληφθεί;
Παρακαλώ, στείλε μας τα σχόλιά σου ή πες μας τη γνώμη σου κάνοντας Log in ή Register στο τέλος της ταυτότητας της ακτής που σε ενδιαφέρει.

Μέσω του παρόντος ιστοτόπου το κοινό ενημερώνεται άμεσα για όλες τις κάτωθι πληροφορίες:

• περιπτώσεις αποχαρακτηρισμού και συνεπώς απάλειψης υδάτων κολύμβησης από τον σχετικό πίνακα. Το κοινό ενημερώνεται επίσης με ανακοίνωση εμφαίνουσα τους σχετικούς λόγους, η οποία τοποθετείται στις περιοχές που γειτνιάζουν άμεσα με τα υπόψη ύδατα καθόλη τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου του έτους κατά το οποίο αποχαρακτηρίστηκαν τα ύδατα και του επόμενου έτους. Με την ίδια ανακοίνωση ενημερώνεται το κοινό και για τα πλησιέστερα ύδατα κολύμβησης.
• περιγραφή των νέο-εντασσόμενων υδάτων κολύμβησης και ταξινόμηση αυτών καθώς και για την Ταυτότητά τους
• χρονοδιάγραμμα παρακολούθησης
• ιστορικό περιστατικών για τα οποία χρειάστηκε η λήψη διαχειριστικών μέτρων, και μάλιστα στοχοθετημένων προληπτικών μέτρων διαχείρισης για διαφύλαξη και προστασία των υδάτων κολύμβησης ώστε να μην υποβαθμίζεται η ποιότητά τους ή και για βελτίωση της ποιότητάς τους, καθώς και μέτρων που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου ώστε να προληφθεί η έκθεση των λουομένων στη ρύπανση/μόλυνση και να μειωθεί ή να εξαλειφθεί ο κίνδυνος ρύπανσης/μόλυνσης.
• επικαιροποίηση των Ταυτοτήτων που χρήζουν επανεξέτασης σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 2006/7/ΕΚ.

Σε κάθε περίπτωση η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΚΑ εκδίδει σχετικά δελτία τύπου τα οποία αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου και ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών στη διαδικασία ενημέρωσης του κοινού καθώς και στη συμμετοχή των πολιτών σε ζητήματα σχετικά με την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης.

Το Μητρώο Ταυτοτήτων των υδάτων κολύμβησης, που καταρτίστηκε από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων, αποδίδει τον επίσημο χαρακτηρισμό των κολυμβητικών υδάτων σε εθνικό επίπεδο. Το Μητρώο, τα αποτελέσματα του Προγράμματος Παρακολούθησης των Υδάτων Κολύμβησης και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης από το ΥΠΕΚΑ δημοσιοποιούνται κάθε χρόνο και αποστέλλονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως η επίσημη θέση της Ελλάδας.

Το Πρόγραμμα “ΓΑΛΑΖΙΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ” αποτελεί πρωτοβουλία της διεθνούς οργάνωσης Fee (Foundation for Environmental Education), που στην Ελλάδα εκπροσωπείται από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ). Η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης συνεργάζεται με το ΥΠΕΚΑ και ειδικότερα κάνει χρήση των επίσημων δημοσιοποιημένων αποτελεσμάτων του προγράμματος παρακολούθησης της ΕΓΥ για τη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων φορέων διαχείρισης των ακτών στο διεθνές εθελοντικό πρόγραμμα “ΓΑΛΑΖΙΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ” (“BLUE FLAGS”).Το έτος 2011 βραβεύθηκαν με Γαλάζια Σημαία, με βάση την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του 2010, 387 ακτές και 9 μαρίνες.

Η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης πραγματοποιείται σε σχέση με κάθε τοποθεσία υδάτων κολύμβησης μετά το τέλος κάθε κολυμβητικής περιόδου με βάση το σύνολο ποιοτικών δεδομένων για την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης το οποίο συγκροτείται σε σχέση με την εν λόγω κολυμβητική περίοδο και τις προηγούμενες τρεις κολυμβητικές περιόδους, και γίνεται μετά από κατάλληλη στατιστική επεξεργασία (που περιγράφεται στο παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2006/7).

Τα ύδατα κολύμβησης αξιολογούνται και ταξινομούνται σε τέσσερις κατηγορίες ως ακολούθως:

1. Ανεπαρκής ποιότητα

Τα ύδατα κολύμβησης ταξινομούνται ως ύδατα «ανεπαρκούς ποιότητας» εάν, στο σύνολο των ποιοτικών δεδομένων για τα ύδατα κολύμβησης για την τελευταία περίοδο αξιολόγησης¹, οι τιμές εκατοστημορίου² των μικροβιολογικών απαριθμήσεων είναι χειρότερες³ από τις τιμές «επαρκούς ποιότητας» της στήλης Δ του παραρτήματος Ι δηλαδή:

Για τα εσωτερικά ύδατα

(*) Βάσει αξιολόγησης σύμφωνα με το 95ο εκατοστημόριο.
(**) Βάσει αξιολόγησης σύμφωνα με το 90ό εκατοστημόριο

Για τα παράκτια ύδατα και τα μεταβατικά ύδατα

(*) Βάσει αξιολόγησης σύμφωνα με το 95ο εκατοστημόριο.
(**) Βάσει αξιολόγησης σύμφωνα με το 90ό εκατοστημόριο

2. Επαρκής ποιότητα

Τα ύδατα κολύμβησης ταξινομούνται ως ύδατα «επαρκούς ποιότητας»:

• εάν, στο σύνολο των ποιοτικών δεδομένων για τα ύδατα κολύμβησης για την τελευταία περίοδο αξιολόγησης, οι τιμές εκατοστημορίου των μικροβιολογικών απαριθμήσεων είναι ίσες ή καλύτερες⁴ από τις τιμές «καλής ποιότητας» της στήλης Γ του παραρτήματος Ι, και
• εάν τα ύδατα κολύμβησης υπόκεινται σε βραχυπρόθεσμα περιστατικά ρύπανσης, με την προϋπόθεση ότι:
  i) λαμβάνονται επαρκή διαχειριστικά μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν επιτήρηση, συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και παρακολούθησης, με σκοπό να προλαμβάνεται η έκθεση των λουομένων μέσω προειδοποίησης ή, όπου απαιτείται, απαγόρευσης της κολύμβησης,
  ii) λαμβάνονται επαρκή διαχειριστικά μέτρα για την πρόληψη, μείωση ή εξάλειψη των αιτιών ρύπανσης, και
  iii) ο αριθμός των δειγμάτων που αγνοήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 6, λόγω βραχυπρόθεσμης ρύπανσης κατά την τελευταία περίοδο αξιολόγησης, δεν υπερβαίνει το 15 % του συνολικού αριθμού δειγμάτων που προβλέπονται στο χρονοδιάγραμμα παρακολούθησης της περιόδου αυτής ή ένα δείγμα ανά κολυμβητική περίοδο , αναλόγως με το ποιο είναι μεγαλύτερο.

3. Καλή ποιότητα

Τα ύδατα κολύμβησης ταξινομούνται ως ύδατα «καλής ποιότητας»:

• εάν, στο σύνολο των ποιοτικών δεδομένων για τα ύδατα κολύμβησης για την τελευταία περίοδο αξιολόγησης, οι τιμές εκατοστημορίου των μικροβιολογικών απαριθμήσεων είναι ίσες ή καλύτερες⁵ από τις τιμές «επαρκούς ποιότητας» της στήλης Δ του παραρτήματος Ι, και
• εάν τα ύδατα κολύμβησης υπόκεινται σε βραχυπρόθεσμα περιστατικά ρύπανσης, με την προϋπόθεση ότι:
  i) λαμβάνονται επαρκή διαχειριστικά μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν επιτήρηση, συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και παρακολούθησης, με σκοπό να προλαμβάνεται η έκθεση των λουομένων μέσω προειδοποίησης ή, όπου απαιτείται, απαγόρευσης της κολύμβησης,
  ii) λαμβάνονται επαρκή διαχειριστικά μέτρα για την πρόληψη, μείωση ή εξάλειψη των αιτιών ρύπανσης, και
  iii) ο αριθμός των δειγμάτων που αγνοήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 6, λόγω βραχυπρόθεσμης ρύπανσης κατά την τελευταία περίοδο αξιολόγησης δεν υπερβαίνει το 15 % του συνολικού αριθμού δειγμάτων που προβλέπονται στο χρονοδιάγραμμα παρακολούθησης της περιόδου αυτής, ή ένα δείγμα ανά κολυμβητική περίοδο, αναλόγως του ποιο είναι μεγαλύτερο.

4.Εξαιρετική ποιότητα

Τα ύδατα κολύμβησης ταξινομούνται ως ύδατα «εξαιρετικής ποιότητας»:

• εάν, στο σύνολο των ποιοτικών δεδομένων για τα ύδατα κολύμβησης για την τελευταία περίοδο αξιολόγησης, οι τιμές εκατοστημορίου των μικροβιολογικών απαριθμήσεων είναι ίσες ή καλύτερες από τις τιμές «εξαιρετικής ποιότητας» του παραρτήματος Ι στήλη Β, και
• εάν τα ύδατα κολύμβησης υπόκεινται σε βραχυπρόθεσμα περιστατικά ρύπανσης, με την προϋπόθεση ότι:
  i) λαμβάνονται επαρκή διαχειριστικά μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν επιτήρηση, συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και παρακολούθησης, με σκοπό να προλαμβάνεται η έκθεση των λουομένων μέσω προειδοποίησης ή, όπου απαιτείται, απαγόρευσης της κολύμβησης,
  ii) λαμβάνονται επαρκή διαχειριστικά μέτρα για την πρόληψη, μείωση ή εξάλειψη των αιτιών ρύπανσης, και
  iii) ο αριθμός των δειγμάτων που αγνοήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 6, λόγω βραχυπρόθεσμης ρύπανσης κατά την τελευταία περίοδο αξιολόγησης δεν υπερβαίνει το 15 % του συνολικού αριθμού δειγμάτων που προβλέπονται στο χρονοδιάγραμμα παρακολούθησης της περιόδου αυτής, ή ένα δείγμα ανά κολυμβητική περίοδο, αναλόγως με το ποιο είναι μεγαλύτερο.

Τα σύνολα δεδομένων για τα ύδατα κολύμβησης που χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης περιλαμβάνουν πάντοτε 16 τουλάχιστον δείγματα, ή, σε ειδικές περιστάσεις (παράρτημα IV παρ.2 της οδηγίας), 12 δείγματα.

1: «Ως τελευταία περίοδος αξιολόγησης», νοούνται οι τέσσερις τελευταίες κολυμβητικές περιόδους, ή, ανάλογα με την περίπτωση, η περίοδος που προσδιορίζεται στο άρθρο 4 παράγραφος 2 ή 4.
2: Βάσει εκατοστημοριακού υπολογισμού της λογαριθμοκανονικής συνάρτησης πυκνότητας πιθανότητας των μικροβιολογικών δεδομένων που προέρχονται από τη συγκεκριμένη τοποθεσία υδάτων κολύμβησης, η τιμή του εκατοστημορίου προκύπτει ως εξής:
i) Λαμβάνεται ο δεκαδικός λογάριθμος όλων των μικροβιολογικών απαριθμήσεων της προς αξιολόγηση σειράς δεδομένων. (Εάν κάποια τιμή είναι μηδενική, λαμβάνεται αντ’ αυτής ο δεκαδικός λογάριθμος του ελάχιστου ορίου ανίχνευσης της αναλυτικής μεθόδου που έχει χρησιμοποιηθεί.)
ii) Υπολογίζεται ο αριθμητικός μέσος όρος (μ) των δεκαδικών λογαρίθμων.
iii) Υπολογίζεται η τυπική απόκλιση (σ) των δεκαδικών λογαρίθμων.Η τιμή του ανώτερου 90ού εκατοστημορίου της συνάρτησης πυκνότητας πιθανότητας των δεδομένων προκύπτει από την εξίσωση: άνω 90ό εκατοστημόριο = αντιλογάριθμος (μ + 1,282 σ).Η τιμή του ανώτερου 95ου εκατοστημορίου της συνάρτησης πυκνότητας πιθανότητας των δεδομένων προκύπτει από την εξίσωση: άνω 90ό εκατοστημόριο = αντιλογάριθμος (μ + 1,65 σ).
3: «Χειρότερος» σημαίνει υψηλότερες τιμές συγκέντρωσης εκφραζόμενες σε cfu/100 ml
4: «Καλύτερος» σημαίνει χαμηλότερες τιμές συγκέντρωσης εκφραζόμενες σε cfu/100 ml.
5: «Καλύτερος» σημαίνει χαμηλότερες τιμές συγκέντρωσης εκφραζόμενες σε cfu/100 ml