Όνομα Ακτής: Αρωγή 1
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW129021025
	Δήμος Κομοτηνής
	Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία της Αρωγής 1 βρίσκεται μεταξύ του Βιστωνικού όρμου και του όρμου Ανοικτού και αποτελεί μέρος ενός ανοιχτού όρμου με νότιο προσανατολισμό. Η ακτή έχει μήκος 3.900 μέτρα και μέσο πλάτος 25 μέτρα. Η παράκτια ζώνη είναι μερικώς τροποποιημένη, λόγω της παρουσίας των διαύλων των λιμνοθαλασσών της περιοχής, της προσθήκης φερτού υλικού στο χερσαίο τμήμα της ακτής, αλλά και της σποραδικής δόμησης στο όριό της. Το χερσαίο τμήμα της ακτής έχει πυκνή, ποώδη βλάστηση στο μεγαλύτερο μέρος της και αραιή, ψηλή βλάστηση στο δυτικότερο τμήμα. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει πρωτίστως φαιοφύκη και θαλάσσια αγγειόσπερμα, ενώ σε μικρότερο ποσοστό παρατηρούνται χλωροφύκη. Στο μέτωπο της ακτής εμφανίζονται περιστασιακώς αρθρόποδα, και μαλάκια, ενώ απαντώνται και αξιόλογα υδρόβια πτηνά. Η ακτή είναι αμμώδης στο σύνολό της, όπως επίσης και ο θαλάσσιος πυθμένας. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα θεωρούνται αβαθή και η κλίση του πυθμένα ήπια, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων απαντάται σε απόσταση της τάξης των 150 μέτρων από την ακτή. Η παραλία είναι οργανωμένη κατά τμήματα και προσφέρει υποδομές όπως αποδυτήρια, ντους, ξαπλώστρες, ομπρέλες και κάδους απορριμμάτων. Κατά μήκος της ακτής λειτουργούν αναψυκτήρια για την εξυπηρέτηση του κοινού, ενώ για την ασφάλεια των λουομένων απασχολείται κατά τόπους εξειδικευμένο ναυαγοσωστικό προσωπικό. Η κύρια δραστηριότητα επί της ακτής είναι η κολύμβηση. Επιπλέον, σε πολλά σημεία η ακτή αποτελεί χώρο εξάσκησης θαλασσίων αθλημάτων, καταδύσεων και αλιείας, κυρίως με μικρά αλιευτικά σκάφη. Τέλος, η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς. Στην άμεση περιοχή της ακτής ξεχωρίζουν οι παράκτιοι υγρότοποι που σχηματίζονται από την παρουσία των λιμνών Καρατζά και Αλυκής. Μικρότερο τμήμα της περιοχής καλύπτεται από αγροτικές εκτάσεις, ενώ περιορισμένη είναι η αστική δόμηση που αφορά κυρίως παραθεριστικούς οικισμούς.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή χαρακτηρίζεται από το σύμπλεγμα των παράκτιων λιμνών Καρατζά και Αλυκής αλλά και από τις ελώδεις εκτάσεις που τις περιβάλλουν. Στο μεγαλύτερο τμήμα της όμως η ευρύτερη περιοχή καλύπτεται από αρόσιμες γεωργικές εκτάσεις.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Θράκη (EL12), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Ρεμ. Ξάνθης - Ξηρορέματος (EL1208) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα«Δυτ. ακτές Θρακικού πελάγους» (EL1208C0005N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4680/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή εντοπίστηκαν οι λιμνοθάλασσες Ροδόπης που αποτελούν υδάτινα σώματα αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ και επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Επίσης, η ακτή ανήκει στην περιοχή της πεδιάδας Ανατολικά της λίμνης Βιστωνίδας, η οποία αποτελεί αναγνωρισμένη ευπρόσβλητη περιοχή σε νιτρορύπανση γεωργικής προέλευσης με βάση την Οδηγία 91/676/ΕΟΚ. Η περιοχή της ακτής κολύμβησης χαρακτηρίζεται ως περιοχή προστασίας - διατήρησης φυσικού περιβάλλοντος και είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 ("Λίμνες Λιμνοθάλασσες της Θράκης ευρύτερη περιοχή και παράκτια ζώνη" με κωδικό GR1130009 και "Λίμνες Βιστωνίς, Ισμαρίς και Λιμνοθάλασσες Πόρτο Λάγος, Αλυκή, Πτελέα, Ξηρολίμνη, Καρατζά" με κωδικό GR1130010). Επιπλέον, οι τρεις γειτονικές της ακτής λίμνες αποτελούν καταφύγια άγριας ζωής προστατευμένα από την εθνική νομοθεσία (ΦΕΚ 842/Β/03-07-01), αφού σε αυτές απαντώνται πολλά και σπάνια είδη πανίδας και χλωρίδας.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Αρωγή 1 αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1993 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Η ακτή έλαβε για το έτος 2014 το βραβείο της Γαλάζιας Σημαίας καλύπτοντας κριτήρια που, συμπληρωματικά με την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης και την καθαρότητα της ακτής, σχετίζονται με την οργάνωση της ακτής, την ασφάλεια των επισκεπτών και την προστασία της φύσης.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 562mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 254,5mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Αλεξανδρούπολης, έτη 1947-2008). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από βόρεια και νοτιοδυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1951-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1960-2004).

Σημειώνεται πως η ακτή είναι προστατευμένη έναντι των επικρατέστερων ανέμων που πνέουν στην περιοχή με εξαίρεση τους ανέμους νοτιοδυτικής κατεύθυνσης. Η μικρή ή μέση ένταση με την οποία πνέουν συνήθως οι εν λόγω άνεμοι οδηγεί στο συμπέρασμα πως σπάνια αναμένεται η εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Επιπλέον, δεν παρατηρούνται στην περιοχή έντονα φαινόμενα παλίρροιας, ούτε και ισχυρά θαλάσσια ρεύματα.

Πιέσεις

Ιχθυοκαλλιέργειες

Οι παράκτιες λιμνοθάλασσες της περιοχής χρησιμοποιούνται ως χώροι εκτατικής υδατοκαλλιέργειας ευρύαλων ειδών. Η μόνη αξιοσημείωτη επιβάρυνση που σημειώνεται από τέτοιες μεθόδους υδατοκαλλιέργειας προέρχεται από την προσθήκη θρεπτικών για την αύξηση της υδρόβιας βλάστησης που προσελκύει τα ψάρια προς το εσωτερικό των λιμνοθαλασσών.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Κατά μήκος της ακτής εντοπίζονται οι εκβολές των διαύλων των λιμνοθαλασσών της περιοχής. Οι δίαυλοι επιτρέπουν την επικοινωνία των υδάτων των λιμνοθαλασσών με τα ύδατα της κολυμβητικής ακτής. Κατά συνέπεια, δυνητικώς μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο που καταλήγει στις λιμνοθάλασσες από την ευρύτερη αγροτική περιοχή. Συνεπώς, το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) και επικίνδυνων ουσιών που προέρχονται από τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες, αντίστοιχα.

Λοιπές πηγές

Ο αυξημένος αριθμός παραθεριστών που επισκέπτεται τα οργανωμένα κυρίως τμήματα της ακτής για κολύμβηση αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης της ακτής. Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων εκτιμάται ότι δεν μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, λαδιών ή επιφανειοδραστικών ουσιών. Σε κανένα σημείο της παραλίας δεν εντοπίσθηκαν στερεά απορρίμματα. Γενικώς, τα ύδατα κολύμβησης ήταν διαυγή και καθαρά, ενώ στο μέτωπο της ακτής και στα πρώτα μέτρα του πυθμένα βρέθηκαν κατά τόπους σημαντικές εκτάσεις με σωρούς θαλάσσιων αγγειόσπερμων.

Ευτροφισμός

Στην ακτή δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν αν και η ακτή επηρεάζεται εν δυνάμει από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων. Επιπλέον, το μικρό βάθος των υδάτων αποτελεί ευνοϊκό παράγοντα για την εμφάνιση του φαινομένου του ευτροφισμού. Εντούτοις, η θέση και η μορφολογία της ακτής διευκολύνουν την ανανέωση των υδάτων. Τέλος, τα ύδατα είναι υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Συνεκτιμώντας τα παραπάνω, εκτιμάται χαμηλός ο βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης φυτοπλαγκτόν και μακροφυκών.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν την αύξηση της συγκέντρωσης του αριθμού λουομένων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Κομοτηνής.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Για τη μείωση του φορτίου θρεπτικών που απορρέει στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες συνιστάται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων. Η παρουσία των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας στις παράκτιες λίμνες και λιμνοθάλασσες δεν φαίνεται να έχει επηρεάσει την ποιότητα των υδάτων της κολυμβητικής ακτής, καθώς τα νερά παραμένουν διαυγή με μικρή θολότητα. Σε κάθε περίπτωση συνιστάται η τήρηση των Περιβαλλοντικών Όρων λειτουργίας των μονάδων τηρώντας τις προδιαγραφόμενες ωφέλιμες επιφάνειες εκτροφής και εφαρμόζοντας τα απαιτούμενα μέτρα διαχείρισης των αποβλήτων τους. Σχετικά με τον κίνδυνο ρύπανσης της θάλασσας από αυξημένο αριθμό λουομένων που συγκεντρώνεται στην παραλία ιδιαίτερα κατά τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα, αναρτώνται σε ευδιάκριτο σημείο μέτρα καλής συμπεριφοράς λουομένων, τα οποία περιλαμβάνουν την αποφυγή χρήσης αντηλιακού μισή ώρα πριν την είσοδο στο νερό και τη συστηματική χρήση των κάδων για την απόθεση απορριμμάτων.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ:http://www.pamth.gov.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr