Όνομα Ακτής: Βραχναίικα – Μονοδένδρι
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW029134111
	Δήμος Πατρέων
	Περιφέρεια ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΙΟΝΙΟΥ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία Βραχναίικα - Μονοδένδρι ανήκει στο Δήμο Πατρέων και βρίσκεται εντός του Πατραϊκού Κόλπου μόλις 15 χλμ. δυτικά της Πάτρας. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας είναι πετρώδεις. Η παράκτια ζώνη της ακτής είναι τροποποιημένη λόγω της ύπαρξης τοιχίου αντιστήριξης που μειώνει αισθητά το χερσαίο μέτωπο της. Η παράκτια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει πυκνή βλάστηση από ευκάλυπτους ενώ η θαλάσσια, φαιοφύκη προσκολλημένα στο πυθμένα. Η κολυμβητική ακτή αποτελεί το παράλιο τμήμα ενός ανοιχτού κόλπου, μήκους 3.000 μ. Το μήκος της ακτής είναι 250 μ., το μέσο πλάτος είναι 5 μ. και ο προσανατολισμός είναι βορειοδυτικός. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή, ο πυθμένας παρουσιάζει ήπια κλίση και η ισοβαθής των 5 μ. παρατηρείται σε απόσταση περίπου 60 μ. από την ακτή. Η παραλία είναι προσβάσιμη μέσω της ασφαλτοστρωμένης οδού Αλέκου Δεσποτόπουλου. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και διαθέτει μόνο καλάθια απορριμμάτων. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων εκτιμάται σε 150 άτομα. Η άμεση περιοχή της αναπτύσσει έντονη τουριστική δραστηριότητα και διαθέτει πλήθος εστιατορίων, αναψυκτηρίων και κέντρων νυχτερινής διασκέδασης. Στην ευρύτερη περιοχή βρίσκεται η ομώνυμη τουριστική παραθαλάσσια κωμόπολη, η οποία καλύπτει πλήθος επιλογών (εστιατόρια, αναψυκτήρια, κέντρα νυχτερινής διασκέδασης, ενοικιαζόμενα καταλύματα και μικρές ξενοδοχειακές μονάδες). Χαρακτηριστικά σημεία αναφοράς της περιοχής αποτελούν το ανακαινισμένο κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού στο οποίο ο Δήμος στεγάζει τις υπηρεσίες του, καθώς επίσης και η έπαυλη του γαιοκτήμονα Σωτηριάδη. Σε κοντινή απόσταση προς τα νότια της παραλίας υπάρχουν εγκαταστάσεις αθλητισμού και αναψυχής. (γήπεδο ποδοσφαίρου).

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Το μεγαλύτερο μέρος της ευρύτερης λεκάνης απορροής της ακτής καλύπτεται από οπωρώνες, ελαιώνες και μόνιμες καλλιέργειες.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Β. Πελοπόννησος (EL02), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Πείρου-Βέργα-Πηνειού (EL0128) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Πατραϊκός κόλπος» (EL0228C0003N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Μέτρια», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4678/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν υδάτινα σώματα αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την ακτή.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Βραχναίικα – Μονοδένδρι αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 2001 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 628 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 116,1mm και 4,6mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Πάτρας, έτη 1955-1977). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από δυτική και ανατολική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1955-1997). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 24^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο και να είναι της τάξης των 28^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1955-1997).

Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους δυτικούς, οι οποίοι είναι μικρής και μέσης έντασης και δεν επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή. Στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Οι οικισμοί Βραχναίικα - Μονοδένδρι δεν διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο και εξυπηρετούνται, στο σύνολό τους, μέσω ιδιωτικών συστημάτων αποχέτευσης. Η παρουσία των συστημάτων αυτών αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης, καθόσον πιθανή διαρροή τους μπορεί να επιφέρει εισροή αυξημένου οργανικού και μικροβιακού φορτίου και φορτίου θρεπτικών στη θάλασσα. Η έλλειψη οργανωμένου συστήματος αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων, σε συνδυασμό με τον πληθυσμό των οικισμών, ο οποίος ανέρχεται σε 3.230 μόνιμους κατοίκους (ΕΣΥΕ 2001/2011) και πολλαπλασιάζεται κατά τους θερινούς μήνες, καθιστά σημαντική την πιθανότητα επιβάρυνσης της ποιότητας των υδάτων.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Στο δυτικό τμήμα της ακτής εντοπίστηκε η εκβολή αγωγού μεταφοράς ομβρίων. Λόγω του αστικού χαρακτήρα της άμεσης περιοχής οι επιφανειακές απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, μόλυβδος, κάδμιο).

Λοιπές πηγές

Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν παρατηρήθηκε η ύπαρξη πίσσας και λαδιών. Κατά μήκος της ακτής και επί της θαλάσσης εντοπίσθηκε μικρή ποσότητα οικιακών απορριμμάτων. Στην εκβολή του αγωγού μεταφοράς ομβρίων παρατηρήθηκε η παρουσία επιφανειοδραστικών ουσιών, ενώ διαπιστώθηκε ότι, εντός αυτού εισρέουν ύδατα από αγωγούς μικρότερης διαμέτρου. Γενικώς, τα κολυμβητικά ύδατα ήταν διαυγή με εξαίρεση τη θολερότητα που παρατηρήθηκε στο νοτιοδυτικό τμήμα της κολυμβητικής ακτής λόγω της παρουσίας επιφανειοδραστικών ουσιών (λευκοί αφροί).

Ευτροφισμός

Στα κολυμβητικά ύδατα της ακτής δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Επιπλέον, τα ύδατα της ακτής κολύμβησης δεν επηρεάζονται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη φαινομένων ευτροφισμού. Αν και το μικρό βάθος των υδάτων αποτελεί ευνοϊκό παράγοντα για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού, η θέση της ακτής (εντός ανοιχτού κόλπου) εξασφαλίζει ικανοποιητικό ρυθμό ανανέωσης των υδάτων και περιορίζει τον κίνδυνο εμφάνισης του φαινομένου του ευτροφισμού. Το συμπέρασμα αυτό συνάδει με τα αποτελέσματα από την οπτική παρατήρηση των υδάτων που παρατήρησαν ότι τα ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Πατρέων.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Σχετικά με την διαχείριση των λυμάτων των οικισμών Βραχναίικα - Μονοδένδρι από υπερχειλίσεις ή διαρροές βόθρων που προκαλούν μακροπρόθεσμη ρύπανση είναι απαραίτητη για την αντιμετώπισή τους η επεξεργασία και διάθεση των λυμάτων, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ:http://www.pde.gov.gr/gr/index.php

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr