Όνομα Ακτής: Σουβάλα
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW079155162
	Δήμος Χαλκιδέων
	Περιφέρεια ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η κολυμβητική ακτή Σουβάλα βρίσκεται στα νοτιοανατολικά παράλια του Βόρειου Ευβοϊκού Κόλπου, μπροστά από την πόλη της Χαλκίδας. Η ακτή αποτελεί το παράλιο τμήμα ενός ανοιχτού κόλπου μήκους 370 μ. Η κολυμβητική ακτή έχει μήκος 190 μ., μέσο πλάτος 15 μ. και προσανατολισμό βορειοδυτικό. Η παράκτια ζώνη και ο θαλάσσιος πυθμένας είναι αμμώδεις. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή, ενώ η κλίση του πυθμένα είναι ήπια (η ισοβαθής των 5 μ. βρίσκεται σε απόσταση 170 μ. από την ακτή). Η παράκτια ζώνη είναι τροποποιημένη, καθώς έχουν κατασκευαστεί τεχνικά έργα από σκυρόδεμα στην ζώνη κυματωγής για την αντιδιαβρωτική προστασία της ακτής, ενώ γενικότερα η ακτή οριοθετείται από το πεζοδρόμιο το οποίο έχει κατασκευαστεί κατά μήκος της στο ανώτερο τμήμα της. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα της ακτής περιλαμβάνει μαλάκια (πεταλίδες και δίθυρα όστρακα). Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς μέσω της ασφαλτοστρωμένης οδού Μιαούλη, τόσο με ιδιωτικά μέσα όσο και με δημόσια μέσα μεταφοράς. Χαρακτηριστικό της παραλίας είναι το Κόκκινο Σπίτι της Χαλκίδας, το οποίο βρίσκεται στα νοτιοδυτικό άκρο της ακτής. Τμήμα της παραλίας είναι οργανωμένο και διαθέτει υποδομές εξυπηρέτησης των λουομένων όπως μόνιμες ομπρέλες, ντους και καλάθια απορριμμάτων. Η κολύμβηση αποτελεί την κύρια δραστηριότητα επί της ακτής, παρόλο που η παραλία έχει περιορισμένη επισκεψιμότητα. Στα ανάντη της ακτής και στα νοτιοδυτικά της ο χώρος είναι διαμορφωμένος με παγκάκια και φοίνικες. Η άμεση περιοχή της παραλίας έχει συνεχή δόμηση και περιορισμένη φυσική βλάστηση. Επίσης στα 300 μ. δυτικά (στην Ευβοϊκή Χαλκίδα) βρίσκεται η ιχθυόσκαλα.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Στην ευρύτερη περιοχή της ακτής κυριαρχεί ο συνεχόμενος αστικός ιστός της πόλης της Χαλκίδας.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Αν. Στερεά Ελλάδα (EL07), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Εύβοιας (EL0719) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Βόρειος Ευβοϊκός Κόλπος» (EL0719C0006N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Μέτρια», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4678/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός επιχειρησιακής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Σουβάλα αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1992 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 406mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 175,4mm και 0,1mm (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Χαλκίδας, έτη 1970-1994). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από νοτιοανατολική και νοτιοδυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. Έτη 1974 -1994). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 25^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28^oC(Ε.Μ.Υ. Έτη 1974 -1994).

Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους βόρειους. Επίσης λόγω της γειτνίασης με το δίαυλο του Ευρίπου, η ακτή επηρεάζεται από το σύνθετο φαινόμενο της παλίρροιας που εμφανίζεται στο χώρο αυτό και έχει σαν αποτέλεσμα τη μεταβολή της φοράς κίνησης των υδάτων, άλλοτε προς το Βόρειο και άλλοτε προς το Νότιο Ευβοϊκό και τη διακύμανση της στάθμης των υδάτων κατά 30-40 εκατοστά. Η ταχύτητα των παλιρροιακών ρευμάτων στο στενό του Ευρίπου φτάνει τα 9 μίλια την ώρα και η φορά των ρευμάτων εναλλάσσεται συνήθως κάθε έξι ώρες ενώ 2 φορές το μήνα και για διάστημα τριών ημερών η συχνότητα εναλλαγής μεταβάλλεται ακανόνιστα.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός της Χαλκίδας διαθέτει χωριστικό δίκτυο αποχέτευσης, το οποίο καλύπτει το 75% του συνολικού οικισμού. Η παραλιακή ζώνη του οικισμού είναι, συνολικά, ενταγμένη στο δίκτυο αποχέτευσης και εξυπηρετείται από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Χαλκίδας, η οποία έχει σχεδιαστεί για ισοδύναμο πληθυσμό 75.000 κατοίκους. Η ΕΕΛ περιλαμβάνει τριτοβάθμια επεξεργασία με απομάκρυνση θρεπτικών και απολύμανση, ενώ η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων γίνεται μέσω υποθαλάσσιου αγωγού του οποίου η εκβολή εντοπίζεται στη θαλάσσια περιοχή του Νότιου Ευβοϊκού.

Λιμάνια/Μαρίνες

Δυτικά της ακτής, σε απόσταση περίπου 350 μ. από την περιοχή κολύμβησης, βρίσκεται η ιχθυόσκαλα Χαλκίδας. Οι απορρίψεις των σκαφών που προσεγγίζουν την περιοχή και περιλαμβάνουν αστικά απόβλητα και απορρίμματα καθώς επίσης και η πιθανή διαρροή πετρελαίου από σκάφη με ελλιπή συντήρηση αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Κατά μήκος της ακτής εντοπίστηκαν 5 εκβολές αγωγών μεταφοράς ομβρίων. Λόγω του αστικού χαρακτήρα της άμεσης περιοχής οι επιφανειακές απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, μόλυβδος κάδμιο κ.α).

Λοιπές πηγές

Στο θαλάσσιο χώρο, περίπου 200 μ. από την ακτή, υπάρχει πυκνή διέλευση εμπορικών πλοίων. Τόσο η μεγάλη συχνότητα διέλευσης αλλά και η τοποθεσία της ακτής στο Βόρειο λιμένα Χαλκίδας, μπορούν να επιβαρύνουν εν δυνάμει την ακτή με ρυπαντικά φορτία. Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας και μικρή ποσότητας οικιακών απορριμμάτων. Επίσης υπήρχε έντονη παρουσία από φύλλα θαλάσσιων φανερόγαμων. Γενικά, τα κολυμβητικά ύδατα ήταν θολό, με μικρή συγκέντρωση επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί).

Ευτροφισμός

Στην ακτή κολύμβησης δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Όμως η τοποθεσία της στο νότιο τμήμα του ημίκλειστου Βόρειου Ευβοϊκού Κόλπου κοντά στον δίαυλο του Ευρίπου, ο οποίος έχει σχετικά μικρό ρυθμό ανανέωσης υδάτων, σε συνδυασμό με το μικρό βάθος των υδάτων της ακτής αποτελεί παράγοντα ευνοϊκό για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού και της σχετικά αυξημένης θολότητας των υδάτων. Ως αποτέλεσμα εκτιμάται αυξημένη επικινδυνότητα ανάπτυξης μακροφύκη και φυτοπλαγκτόν που επηρεάζουν την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Στις έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνεται η αστοχία του υποθαλάσσιου αγωγού λυμάτων ο οποίος διέρχεται από την θαλάσσια περιοχή της ακτής. Επίσης σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή/και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων, αν και σημειώνεται ότι η ακτή είναι αποδέκτης ομβρίων υδάτων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Χαλκιδέων.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Η αντιμετώπιση του φαινομένου του ευτροφισμού, σχετίζεται με τη λήψη μέτρων, με κύριο στόχο τη μείωση των φορτίων θρεπτικών που απορρέουν στην παράκτια περιοχή. Τα μέτρα αφορούν αφενός τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων στις επιδρούσες λεκάνες απορροής και γενικότερα στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και την εφαρμογή των αρχών του κώδικα ορθής γεωργικής πρακτικής. Όσο αναφορά την διαχείριση των υγρών αποβλήτων του οικισμού Χαλκίδας θα πρέπει να ενταχθεί στο αποχετευτικό δίκτυο και το υπόλοιπό τμήμα του οικισμού καθώς η ρύπανση από υπερχειλίσεις ή διαρροές βόθρων είναι μακροπρόθεσμη. Σχετικά με τη λειτουργία της ιχθυόσκαλας Χαλκίδας συνιστάται η ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των αποβλήτων των σκαφών σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Σε περίπτωση αστοχίας του αγωγού μεταφοράς λυμάτων, αναμένεται μικρής διάρκειας ρυπαντική επιβάρυνση των υδάτων. Το μικροβιακό φορτίο στην περίπτωση διάθεσης ανεπεξέργαστων λυμάτων αναμένεται να είναι της τάξης των 107 Ε. Coli/100 ml. Η διάχυση των λυμάτων σε συνδυασμό με τους φυσικούς μηχανισμούς της αραίωσης και της φθοράς, έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του μικροβιακού φορτίου. Με την προϋπόθεση ότι η διάθεση των ανεπεξέργαστων λυμάτων δεν θα διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν προκύπτει άμεσος κίνδυνος για την υγεία των λουομένων. Σε κάθε περίπτωση, ο φορέας λειτουργίας της ακτής πρέπει, αμέσως, να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για την ταχεία αποκατάσταση του αγωγού. Εάν οι διορθωτικές ενέργειες απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα και συνεχιστεί η διάθεση ανεπεξέργαστων λυμάτων, ο αρμόδιος φορέας θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα εξετάσει την αναγκαιότητα προσωρινής απαγόρευσης της κολύμβησης.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ:http://portal.stereahellas.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr