Όνομα Ακτής: Δημοτική Πλαζ Αλεξανδρούπολης
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW129006007
	Δήμος Αλεξανδρούπολης
	Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η δημοτική πλαζ Αλεξανδρούπολης βρίσκεται δυτικά των λιμενικών εγκαταστάσεων της πόλης. Η ακτή έχει νότιο προσανατολισμό και αποτελεί τμήμα ενός ανοικτού κόλπου συνολικού μήκους 2.000 μέτρων, του οποίου καταλαμβάνει το ανατολικό μέρος. Η ακτή έχει μήκος 1.000 μέτρα και μέσο πλάτος 20 μέτρα. Η παράκτια ζώνη είναι μερικώς τροποποιημένη, λόγω της παρουσίας μόνιμων κτισμάτων κατά μήκος της ακτής. Το χερσαίο τμήμα της ακτής είναι αμμώδες και εμφανίζει σποραδική επιφανειακή βλάστηση, αποτελούμενη κυρίως από αλμυρίκια και πεύκα. Ο θαλάσσιος πυθμένας είναι επίσης αμμώδης. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει πυκνή βλάστηση χλωροφυκών που εντοπίζεται αποκλειστικά στα ανατολικά του χειμάρρου Αράπη (ή εναλλακτικά ρέμα Βενικιώτη). Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα είναι αβαθή, ενώ η κλίση του πυθμένα θεωρείται ήπια, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων συναντάται σε απόσταση 230 μέτρων από την ακτή. Η παραλία είναι οργανωμένη στο μεγαλύτερο τμήμα της και υπάρχουν βασικές υποδομές για τους λουόμενους όπως ξαπλώστρες, ομπρέλες, κάδοι απορριμμάτων, ντους, αποδυτήρια, εξειδικευμένο ναυαγοσωστικό προσωπικό και διάδρομοι για την εξυπηρέτηση ατόμων με ειδικές ανάγκες . Στο δυτικό άκρο της ακτής υπάρχουν εγκαταστάσεις οργανωμένης κατασκήνωσης. Στην αντίθετη πλευρά λειτουργεί μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα και το δημοτικό πάρκο Εγνατία. Κύρια δραστηριότητα είναι η κολύμβηση, ενώ επιπλέον η ακτή αποτελεί χώρο εξάσκησης αθλητικών δραστηριοτήτων και θαλασσίων αθλημάτων. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς με ιδιωτικά μέσα, αλλά και μέσα μαζικής μεταφοράς. Ο μέγιστος αριθμός λουομένων που παρατηρείται στην ακτή εκτιμάται σε 2.000 άτομα. Η άμεση περιοχή της ακτής κολύμβησης αποτελείται κατά κύριο λόγο από τον αστικό ιστό της Αλεξανδρούπολης. Στο κέντρο της ακτής εντοπίζεται η εκβολή του χειμάρρου Αράπης, ο οποίος αποτελεί το φυσικό σύνορο των δύο διακριτών τμημάτων της παραλίας. Τέλος, ρέμα διαλείπουσας ροής εντοπίζεται και στη δυτική παρειά της περιοχής κολύμβησης.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή είναι σε μεγάλο βαθμό αγροτική και καλύπτεται κυρίως από αρόσιμες εκτάσεις. Παρ' όλα αυτά, η περιοχή χαρακτηρίζεται και από τη συνεχή αστική δόμηση της πόλης της Αλεξανδρούπολης.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Θράκη (EL12), στην Λεκάνη Απορροής Ποταμού Έβρου (EL1210) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ανατ. ακτές Θρακικού πελάγους» (EL1210C0006N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4680/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Δημοτική Πλαζ Αλεξανδρούπολης αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1990 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Η ακτή έλαβε για το έτος 2014 το βραβείο της Γαλάζιας Σημαίας καλύπτοντας κριτήρια που, συμπληρωματικά με την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης και την καθαρότητα της ακτής, σχετίζονται με την οργάνωση της ακτής, την ασφάλεια των επισκεπτών και την προστασία της φύσης.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 562mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 254,5mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Αλεξανδρούπολης, έτη 1947-2008). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από βόρεια και νοτιοδυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1951-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1960-2004).

Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας της μορφολογίας και του προσανατολισμού της είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους ανέμους νοτιοδυτικής διεύθυνσης. Συνεπώς, σπάνια εμφανίζεται κυματισμός στην παραλία. Επιπλέον, στην περιοχή δεν παρατηρούνται έντονα φαινόμενα παλίρροιας, ούτε ισχυρά ρεύματα.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Η άμεση περιοχή είναι συνδεδεμένη σε χωριστικό δίκτυο αποχέτευσης ακαθάρτων και εξυπηρετείται από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Αλεξανδρούπολης, η οποία έχει σχεδιαστεί για πληθυσμό αιχμής 85.000 ισοδύναμων κατοίκων. Η ΕΕΛ περιλαμβάνει τριτοβάθμια επεξεργασία με απομάκρυνση θρεπτικών και απολύμανση, ενώ η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων γίνεται μέσω υποθαλάσσιου αγωγού η εκβολή του οποίου εντοπίζεται σε θαλάσσια περιοχή ανατολικά της ακτής και σε σημαντική απόσταση από αυτήν.

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Στο μέσο περίπου της ακτής και στο δυτικό της άκρο εντοπίζονται εκβολές ρεμάτων διαλείπουσας ροής, ενώ στο μέσο και στο ανατολικό άκρο εντοπίστηκαν εκβολές αγωγών μεταφοράς ομβρίων. Τόσο τα ρέματα όσο και οι αγωγοί δυνητικώς μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από την αστική περιοχή που βρίσκεται ανάντη της ακτής. Οι επιφανειακές απορροές από το οδικό δίκτυο και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, κάδμιο, μόλυβδο κ.α) και να μεταφέρουν στερεά απορρίμματα. Σημειώνεται πως ειδικά ο χείμαρρος Αράπης που εκβάλλει κεντρικά της ακτής διαρρέει επιπλέον περιοχές με γεωργικές καλλιέργειες. Ενδέχεται επομένως σε περιπτώσεις έντονης βροχόπτωσης να μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο που να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) προερχόμενες από τα λιπάσματα και αυξημένες συγκεντρώσεις άλλων επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στα φυτοφάρμακα.

Λοιπές πηγές

Ο αυξημένος αριθμός παραθεριστών που συγκεντρώνεται ιδιαίτερα στο δυτικό τμήμα της ακτής για κολύμβηση, αποτελεί δυνητική πηγή ρύπανσης της ακτής. Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων εκτιμάται ότι δεν μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία προέκυψε διαφορετική εικόνα για τα δύο διακριτά τμήματά της. Το δυτικό τμήμα της παραλίας χαρακτηρίζεται από διαυγή ύδατα, αλλά και από την απουσία στερεών αστικών απορριμμάτων. Αντιθέτως, στο ανατολικό τμήμα (ανατολικά του χειμάρρου Αράπης) τα ύδατα ήταν θολά, ενώ βρέθηκαν έλαια στην υδάτινη επιφάνεια και πυκνή βλάστηση χλωροφυκών που αποτελούν δείκτη κακής ποιότητας των υδάτων. Στο δυτικό τμήμα της ακτής κατά την επιτόπια επίσκεψη εντοπίστηκε πλαστικός αγωγός μικρής διαμέτρου με άγνωστη προέλευση.

Ευτροφισμός

Στην ακτή δεν έχουν καταγραφεί ιστορικά περιστατικά ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν, αν και ανήκει στον ευρύτερο κόλπο της Αλεξανδρούπολης, όπου σύμφωνα με μελέτη του ΕΛΚΕΘΕ έχουν καταγραφεί αυξημένες συγκεντρώσεις χλωροφύλλης σε περιοχές κοντά στις εκβολές του ποταμού Έβρου. Εντούτοις, η ακτή κολύμβησης επηρεάζεται εν δυνάμει από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων, και ειδικότερα από τη γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην ευρύτερη περιοχή. Επιπλέον, το μικρό βάθος των υδάτων είναι επιβαρυντικός παράγοντας. Ειδικότερα, στο ανατολικό τμήμα της παραλίας, το οποίο έχει χαρακτηριστικά κλειστού κόλπου, γίνεται πιο δυσχερής η ανανέωση των υδάτων με αποτέλεσμα να εμφανίζεται αυξημένη θολότητα των τελευταίων. Συνεκτιμώντας τα παραπάνω εκτιμάται υψηλός ο βαθμός επικινδυνότητας για την ανάπτυξη μακροφυκών και αλγών επί της ακτής.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν αύξηση της συγκέντρωσης λουομένων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Αλεξανδρούπολης.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Σχετικά με τον κίνδυνο ρύπανσης της θάλασσας από αυξημένο αριθμό λουομένων που συγκεντρώνεται στη δημοτική πλαζ της Αλεξανδρούπολης ιδιαίτερα κατά τις αργίες και τα Σαββατοκύριακα, αναρτώνται σε ευδιάκριτο σημείο μέτρα καλής συμπεριφοράς λουομένων, τα οποία περιλαμβάνουν την αποφυγή χρήσης αντηλιακού μισή ώρα πριν την είσοδο στο νερό και τη συστηματική χρήση των κάδων για την απόθεση απορριμμάτων Η αντιμετώπιση του φαινομένου του ευτροφισμού σχετίζεται με τη λήψη μέτρων που έχουν ως κύριο στόχο τη μείωση των φορτίων θρεπτικών που απορρέουν στην παράκτια περιοχή. Η μείωση των φορτίων επιτυγχάνεται με τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων στις επιδρούσες λεκάνες απορροής και την εφαρμογή των αρχών του κώδικα ορθής γεωργικής πρακτικής.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ:http://www.pamth.gov.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr