Όνομα Ακτής: Πλατανίτης – Καγκέλες
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW129022027
	Δήμος Μαρωνείας - Σαπών
	Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ – ΘΡΑΚΗΣ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία Πλατανίτης-Καγκέλες βρίσκεται στα δυτικά του ακρωτηρίου Άγιος Χαράλαμπος και αποτελεί μέρος ενός ανοικτού και μήκους 12.600 μέτρων όρμου με νοτιοδυτικό προσανατολισμό. Η ακτή έχει μήκος 2.500 μέτρα και μέσο πλάτος 15 μέτρα. Η παράκτια ζώνη είναι φυσική, με ποώδη και θαμνώδη επιφανειακή βλάστηση. Η θαλάσσια βιοποικιλότητα περιλαμβάνει κυρίως χλωροφύκη που είναι προσκολλημένα στον πυθμένα. Στο μέτωπο της ακτής περιστασιακώς εμφανίζονται αρθρόποδα (καβούρια) και πτηνά του είδους Phalacrocorax aristotelis (θαλασσοκόρακες). Η ακτή είναι στο σύνολό της σκυρώδης, όπως επίσης και ο θαλάσσιος πυθμένας. Το βάθος των κολυμβητικών υδάτων στα πρώτα μέτρα χαρακτηρίζεται κανονικό, ενώ η κλίση του πυθμένα είναι ήπια, αφού η ισοβαθής των 5 μέτρων συναντάται σε απόσταση περίπου ίση με 85 μέτρα από την ακτή. Η παραλία είναι οργανωμένη κυρίως στο ανατολικό τμήμα της και διαθέτει υποδομές όπως ξαπλώστρες, ομπρέλες, WC και αποδυτήρια. Για την εξυπηρέτηση του κοινού στο εν λόγω τμήμα της ακτής λειτουργούν αναψυκτήρια. Η ακτή χρησιμοποιείται κατεξοχήν για κολύμβηση με το μέγιστο αριθμό λουομένων να φθάνει τα 1.000 άτομα. Η περιοχή είναι προσβάσιμη οδικώς τόσο με ιδιωτικά μέσα μεταφοράς, όσο και με μέσα μαζικής μεταφοράς. Η άμεση περιοχή της ακτής κολύμβησης είναι στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της αγροτική καλυπτόμενη από αρόσιμες εκτάσεις. Πολύ μικρό ποσοστό εδάφους καταλαμβάνουν παραθεριστικές οικίες. Επιπλέον, στην περιοχή εντοπίζονται τρία ρέματα, με το χείμαρρο Πλατανίτη να ξεχωρίζει στο δυτικό όριο της ακτής. Τα ρέματα έχουν συνεχή ροή με εξαίρεση αυτό που εκβάλλει στο ανατολικό τμήμα της ακτής. Τέλος, στα νοτιοανατολικά της παραλίας λειτουργεί ο αλιευτικός λιμένας του Αγίου Χαράλαμπου.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Η ευρύτερη περιοχή στο μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται από αρόσιμες εκτάσεις και ελαιώνες. Σε μικρότερο βαθμό ξεχωρίζει η παρουσία δασικών εκτάσεων.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η ακτή εντάσσεται στο Υδατικό Σύστημα Θράκη (EL12), στην Λεκάνη Απορροής Ρεμ Κομοτηνής-Λουτρού Έβρου (GR09) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ανατ. ακτές Θρακικού πελάγους» (EL1210C0006N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4680/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα αντιστοιχεί σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Πλατανίτης – Καγκέλες αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1991 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 562mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 254,5mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Αλεξανδρούπολης, έτη 1947-2008). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βορειοανατολική, ακολουθούμενη από βόρεια και νοτιοδυτική με μικρή ή μέση ένταση (Ε.Μ.Υ. έτη 1951-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 22^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 28^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1960-2004).

Σημειώνεται πως η ακτή είναι προστατευμένη από τους επικρατέστερους ανέμους με εξαίρεση τους ανέμους νοτιοδυτικής διεύθυνσης. Η μικρή ή μέση ένταση με την οποία πνέουν οι εν λόγω άνεμοι οδηγεί στο συμπέρασμα πως σπάνια αναμένεται εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Στη θαλάσσια περιοχή δεν εμφανίζονται έντονα φαινόμενα παλίρροιας, ούτε ισχυρά ρεύματα.

Πιέσεις

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Κατά μήκος της ακτής εντοπίζεται η εκβολή τριών ρεμάτων. Τα ρέματα που εκβάλλουν στο δυτικό και κεντρικό τμήμα της ακτής είναι συνεχούς ροής. Αντιθέτως, διαλείπουσα ροή εμφανίζει το ρέμα που εκβάλλει στα ανατολικά. Σε κάθε περίπτωση τα ρέματα δυνητικώς μεταφέρουν ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή, η οποία χαρακτηρίζεται από αγροτική δραστηριότητα. Το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) και επικίνδυνων ουσιών που προέρχονται από τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες, αντίστοιχα. Η παρουσία του πυκνού καλαμιώνα στις όχθες του χειμάρρου Πλατανίτη, καθώς και η έντονη άλγη στα νερά αποτελούν ένδειξη ρύπανσης από θρεπτικές ουσίες.

Λοιπές πηγές

Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας, ή λαδιών. Αντιθέτως, στο ανατολικό άκρο της ακτής παρουσιάστηκε μικρή συγκέντρωση επιφανειοδραστικών ουσιών (αφροί). Επιπλέον, σε κανένα σημείο της παραλίας δεν εντοπίσθηκαν στερεά απορρίμματα. Γενικώς, τα ύδατα κολύμβησης ήταν διαυγή και καθαρά, αν και στα πρώτα μέτρα υπήρχε έντονη παρουσία χλωροφυκών, τα οποία αποτελούν δείκτη κακής ποιότητας των υδάτων. Κατά την επιτόπια επίσκεψη εντοπίστηκαν δύο πλαστικοί αγωγοί μικρής παροχετευτικής ικανότητας και άγνωστης προέλευσης, οι οποίοι όμως φαίνεται να είναι ανενεργοί.

Ευτροφισμός

Στην περιοχή δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν, αν και η ακτή κολύμβησης επηρεάζεται εν δυνάμει από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη ευτροφικών φαινομένων και ειδικότερα από τη γεωργική δραστηριότητα που αναπτύσσεται στην περιοχή. Το κανονικό βάθος των υδάτων αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την εμφάνιση του φαινομένου του ευτροφισμού, ενώ η θέση της ακτής εντός ανοιχτού όρμου διευκολύνει την ανανέωση των υδάτων. Τέλος, τα νερά της ακτής είναι υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Συνεκτιμώντας τα παραπάνω, εκτιμάται χαμηλός ο βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης φυτοπλαγκτόν και μακροφυκών.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και επομένως δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Μαρωνείας - Σαπών.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Για τη μείωση του φορτίου θρεπτικών που απορρέει στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες συνιστάται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ:http://www.pamth.gov.gr/

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr