Όνομα Ακτής: Κοντάρι
	Κωδικός Ταυτότητας: ELBW149266337
	Δήμος Χίου
	Περιφέρεια ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
	Αποκεντρωμένη Διοίκηση ΑΙΓΑΙΟΥ

Εισαγωγή

Η θέσπιση Μητρώου Ταυτοτήτων Υδάτων Κολύμβησης υπαγορεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/7/ΕΚ, σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης και συνιστά μια καινοτόμο προσέγγιση, με βασικό στόχο την ενημέρωση των πολιτών και την παροχή χρήσιμων στοιχείων για την σύγκριση και την επιλογή ακτών κολύμβησης. Η ταυτότητα των υδάτων κολύμβησης παρέχει πληροφορίες για τις φυσικές και γεωγραφικές συνθήκες της περιοχής της ακτής, για τα υδρολογικά χαρακτηριστικά των υδάτων κολύμβησης, καθώς και για την αξιολόγηση των πιθανών κινδύνων ρύπανσης στην περιοχή.

Συμπληρωματικώς του Μητρώου Ταυτοτήτων, κατά τη διάρκεια της κολυμβητικής περιόδου κάθε έτους (από 1η Ιουνίου έως 31η Οκτωβρίου), διενεργούνται συστηματικές δειγματοληψίες και αναλύσεις μικροβιολογικών και άλλων παραμέτρων, με σκοπό την ποιοτική παρακολούθηση και ταξινόμηση των κολυμβητικών υδάτων.

Περιγραφή Ακτής

Η παραλία του Κονταρίου βρίσκεται στα ανατολικά παράλια της Χίου, 3 χλμ. νότια της Χώρας του νησιού, βόρεια του ακρωτηρίου της Αγίας Ελένης. Τόσο η παράκτια ζώνη όσο και ο θαλάσσιος πυθμένας έχουν βότσαλα και άμμο. Η παράκτια ζώνη είναι τροποποιημένη λόγω της ύπαρξης μόνιμων κτισμάτων επί της ακτής. Η κολυμβητική ακτή αποτελεί το παράλιο τμήμα ενός μικρότερου ανοιχτού κόλπου, μήκους 2,7 χλμ.. Το μήκος της παραλίας είναι 1.600 μ., μέσο πλάτος 10 μ. και προσανατολισμό βορειοανατολικό. Τα κολυμβητικά ύδατα στα πρώτα μέτρα έχουν κανονικό βάθος και η κλίση του πυθμένα είναι ήπια (σε μέση απόσταση 180 μ. από την ακτή το βάθος εκτιμάται στα 5 μ.). Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται οδικώς μέσω του παραλιακού οδικού δικτύου από την Χώρα της Χίου ενώ υπάρχει και δημόσια συγκοινωνία. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και διαθέτει μόνο μικρό αριθμό από αποδυτήρια, ομπρέλες, ξαπλώστρες και καλάθια απορριμμάτων. Οι ανάγκες των λουομένων καλύπτονται από αναψυκτήριο και εστιατόριο που υπάρχουν επί της ακτής. Σημείο ενδιαφέροντος της περιοχής αποτελεί η μονή του Αγίου Κωνσταντίνου Φραγκοβουνιού που βρίσκεται στα Θυμιανά. Το βόρειο τμήμα της ακτής χρησιμοποιείται για κολύμβηση χωρίς όμως να παρουσιάζει αξιόλογη επισκεψιμότητα. Η άμεση περιοχή της ακτής είναι οικιστική και περιλαμβάνει το αεροδρόμιο της Χίου, ξενοδοχειακά καταλύματα και παραθεριστικές κατοικίες. Επίσης, νότια της ακτής υπάρχει το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας του νησιού και στο βόρειο τμήμα καρνάγιο για την επισκευή σκαφών. Στο κέντρο της παραλίας εκβάλλει το ρέμα Κοκκαλάς.

Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής

Στην ευρύτερη περιοχή της ακτής κυριαρχούν οι καλλιέργειες και οι περιοχές με βιομηχανική χρήση.

Υπαγωγή - Χαρακτηρισμοί

Η παραλία του Κονταρίου ανήκει στο Υδατικό Σύστημα Νήσοι Αιγαίου (EL14), στη λεκάνη απορροής τουΠοταμού Ανατολικού Αιγαίου (EL1436) και στο Παράκτιο Υδατικό Σύστημα «Ακτές διαύλου Χίου» (EL1436C0012N), του οποίου η οικολογική κατάσταση έχει χαρακτηριστεί ως «Καλή», με βάση τα αποτελέσματα της ταξινόμησης, που πραγματοποιήθηκε στην 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και την αντίστοιχη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) (ΦΕΚ Β 4677/29.12.2017). Στο Υδατικό Σύστημα υπάρχει σταθμός εποπτικής παρακολούθησης που έχει οριστεί στο πλαίσιο εφαρμογής του Άρθρου 8 της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ. Στην περιοχή δεν εντοπίστηκαν άλλα υδάτινα σώματα, αναγνωρισμένα στο πλαίσιο της Οδηγίας 2000/60/ΕΚ που να επηρεάζουν την κολυμβητική ακτή.

Ποιότητα κολυμβητικών υδάτων

Η παραλία Κοντάρι αναγνωρίσθηκε ως ακτή κολύμβησης το έτος 1995 και έκτοτε παρακολουθείται στο πλαίσιο των ετησίων προγραμμάτων παρακολούθησης της ποιότητας των κολυμβητικών υδάτων, τα οποία πραγματοποιούνται με ευθύνη του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Από το 2010, η παρακολούθηση και η αξιολόγηση της ποιότητας των υδάτων για τις κολυμβητικές περιόδους πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην Οδηγία 2006/7/ΕΚ και με συναξιολόγηση των αποτελεσμάτων παρακολούθησης των τελευταίων ετών.

Υδρολογικά, μετεωρολογικά χαρακτηριστικά

Το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην περιοχή είναι 597 mm, με το μέγιστο και το ελάχιστο μηνιαίο ύψος να είναι αντίστοιχα 302,5mm και 0mm. (Ε.Μ.Υ. Μετεωρολογικός Σταθμός Χίου, έτη 1974-2008). H επικρατέστερη διεύθυνση ανέμου είναι η βόρεια, ακολουθούμενη από βορειανατολική και νότια με μικρή ένταση (Ε.Μ.Υ. Χίου έτη 1973-2001). Η μέση μηνιαία θερμοκρασία της ατμόσφαιρας κατά την κολυμβητική περίοδο είναι 24^oC, με τη μέγιστη μηνιαία θερμοκρασία να καταγράφεται κατά το μήνα Ιούλιο και να είναι της τάξης των 29^oC(Ε.Μ.Υ. έτη 1973-2004).

Σημειώνεται ότι η ακτή, εξαιτίας του προσανατολισμού και της μορφολογίας της είναι εκτεθειμένη στους επικρατέστερους ανέμους, με εξαίρεση τους νότιους. Λόγω της μικρής έντασης με την οποία πνέουν συνηθέστερα οι εν λόγω άνεμοι, δεν αναμένεται επίσης, συχνή εμφάνιση αξιόλογου κυματισμού επί της ακτής. Η στάθμη της θάλασσας δε μεταβάλλεται σημαντικά λόγω παλίρροιας, ενώ δεν παρατηρούνται ισχυρά ρεύματα στην περιοχή.

Πιέσεις

Υγρά απόβλητα

Ο οικισμός της πόλης της Χίου διαθέτει χωριστικό δίκτυο αποχέτευσης, το οποίο καλύπτει το σύνολο του οικισμού και εξυπηρετείται από την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) Χίου, η οποία έχει σχεδιαστεί για ισοδύναμο πληθυσμό 32.500 κατοίκους. Η ΕΕΛ περιλαμβάνει δευτεροβάθμια επεξεργασία με απομάκρυνση θρεπτικών και απολύμανση, ενώ η διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων γίνεται μέσω υποθαλάσσιου αγωγού μήκους 1.024 μ. και με διαχυτήρα μήκους 50 μ., η εκβολή του οποίου εντοπίζεται στη θαλάσσια περιοχή πλησίον της εγκατάστασης και νότια της ακτής κολύμβησης σε απόσταση 1 χλμ.. Στο νοτιοανατολικό τμήμα της ακτής εντοπίζεται ο σταθμός ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ, τα απόβλητα του οποίου ενδέχεται να προκαλέσουν θερμική ρύπανση και να επηρεάσουν το θαλάσσιο οικοσύστημα. Λίγο νοτιότερα υπάρχει και άλλη μία βιομηχανική μονάδα που δραστηριοποιείται στον κλάδο της επεξεργασίας πετρελαιοειδών. Τα απόβλητα της μονάδας ενδέχεται να περιέχουν μη συμβατικούς ρύπους (φαινόλες, μερκαμπτάνες, αλδεΰδες, υδρογονάνθρακες και άλλα βαρέα μέταλλα).

Εκβολές ποταμών, ρεμάτων-εκβάλλοντες αγωγοί

Στο μέσο περίπου της ακτής εντοπίζεται η εκβολή του ρέματος Κοκκαλάς, που είναι συνεχούς ροής και, δυνητικώς, μεταφέρει ρυπαντικό φορτίο από την ευρύτερη περιοχή η οποία χαρακτηρίζεται από μέτρια αγροτική δραστηριότητα. Το μεταφερόμενο φορτίο ενδέχεται να περιλαμβάνει αυξημένες συγκεντρώσεις θρεπτικών (κυρίως νιτρικών και φωσφορικών αλάτων) που προέρχονται από τα λιπάσματα και άλλων επικίνδυνων ουσιών που περιέχονται στα φυτοφάρμακα που εφαρμόζονται στις καλλιέργειες. Επιπλέον, στο βορειοδυτικό τμήμα της παρατηρείται η εκβολή αγωγού μεταφοράς ομβρίων υδάτων. Λόγω του αστικού χαρακτήρα της άμεσης περιοχής, οι επιφανειακές απορροές από τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης των οχημάτων είναι δυνατόν να είναι επιβαρυμένες με τοξικές ουσίες (πετρελαιοειδή, βαρέα μέταλλα κ.α).

Λοιπές πηγές

Σε απόσταση λίγων μέτρων από το βόρειο άκρο της κολυμβητικής ακτής εντοπίζεται χώρος για επισκευαστικές δραστηριότητες μικρών σκαφών (συγκεκριμένα, αλιευτικών σκαφών). Η μη ορθολογική χρήση λιπαντικών και ορυκτελαίων και η μη απομάκρυνση των παραγόμενων στερεών αποβλήτων, αποτελούν δυνητικές πηγές ρύπανσης. Στην παραλία επιτρέπονται τα κατοικίδια ζώα, ο αριθμός και η συχνότητα παρουσίας των οποίων δεν εκτιμάται ότι μπορεί να επιβαρύνει την ακτή.

Αποτελέσματα επιτόπιας επίσκεψης

Κατά την επί τόπου επίσκεψη στην παραλία, δεν εντοπίστηκε ύπαρξη πίσσας ή λαδιών. Γενικώς τα ύδατα κολύμβησης είναι καθαρά και διαυγή. Στο μέσο περίπου της περιοχής κολύμβησης και πλησίον του ρέματος παρατηρήθηκε χώρος με αδρανή υλικά.

Ευτροφισμός

Στην ακτή κολύμβησης δεν έχουν καταγραφεί περιστατικά ραγδαίας ανάπτυξης αλγών ή φυτοπλαγκτόν. Επιπλέον, τα ύδατα της ακτής κολύμβησης δεν επηρεάζονται από την απορροή ρυπαντικών φορτίων των κύριων θρεπτικών συστατικών αζώτου και φωσφόρου, που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αλγών και ευνοούν την εξέλιξη φαινομένων ευτροφισμού. Η θέση της ακτής (εντός ανοιχτού κόλπου) σε συνδυασμό με το κανονικό βάθος των υδάτων, εξασφαλίζουν μεγάλο ρυθμό ανανέωσης των υδάτων, με αποτέλεσμα τη διαμόρφωση δυσμενών συνθηκών για την εμφάνιση του φαινόμενου του ευτροφισμού. Τα κολυμβητικά ύδατα της ακτής είναι, υπό κανονικές συνθήκες διαυγή και καθαρά κάτι που συνδέεται με τη χαμηλή παρουσία φυτοπλαγκτόν. Με βάση τα παραπάνω εκτιμάται χαμηλός βαθμός επικινδυνότητας ανάπτυξης μακροφυκών και φυτοπλαγκτόν στην ακτή.

Διερεύνηση έκτακτων συνθηκών

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία των ανέμων και της βροχόπτωσης για την περιοχή, κατά την κολυμβητική περίοδο δεν εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα και, επομένως, δεν αναμένεται ιδιαίτερη επιβάρυνση της θαλάσσιας περιοχής από απορροές ομβρίων ή/και μεταφορά ρύπων λόγω ισχυρών ανέμων. Οι έκτακτες συνθήκες κατά τις οποίες δύναται να επιβαρυνθεί η ποιότητα των υδάτων της ακτής περιλαμβάνουν, αστοχία της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων της Χίου όπου αναμένεται μικρής διάρκειας επιβάρυνση των υδάτων με ανεπεξέργαστα υγρά απόβλητα.

Μέτρα αντιμετώπισης

Σε περίπτωση έκτακτου περιστατικού ρύπανσης των υδάτων ή επιβάρυνσης του περιβάλλοντος της ακτής κολύμβησης, ενεργοποιείται μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη και την ασφάλεια των λουομένων.
Ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης τέτοιων καταστάσεων είναι ο Δήμος Χίου.
Στις επανορθωτικές ενέργειες περιλαμβάνονται:

• Ενημέρωση του κοινού για την ρύπανση και την εκτιμώμενη διάρκεια αυτής.
• Έκδοση απόφασης προσωρινής διακοπής της κολύμβησης (εάν κριθεί απαραίτητο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες).
• Συνέχιση της παρακολούθησης των υδάτων, σύμφωνα με το αντίστοιχο πρόγραμμα παρακολούθησης που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Οδηγίας 2006/7/Ε.Κ., και λήψη πρόσθετου δείγματος, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι το περιστατικό έχει λήξει. Σε περίπτωση που το πρόγραμμα παρακολούθησης προβλέπει λήψη δείγματος στην περίοδο εμφάνισης της βραχυπρόθεσμης ρύπανσης, το δείγμα αυτό μπορεί να εξαιρεθεί και να αντικατασταθεί από ένα πρόσθετο δείγμα, το οποίο θα ληφθεί 7 ημέρες μετά την εξάλειψη του φαινομένου

Σύμφωνα με απόφαση της Περιφερειακής Ενότητας Χίου, τον Ιούλιο του 2011, απαγορεύτηκε η χρήση των θαλάσσιων νερών για κολύμβηση διακόσια μέτρα εκατέρωθεν του σημείου εκβολής των αποβλήτων (νερών ψύξης) της Α.Σ.Π. Χίου – εργοστάσιο ΔΕΗ Χίου στην περιοχή Λευκωνιά - Κοντάρι, καθώς από τα αποτελέσματα εργαστηριακών ελέγχων και επιτόπιων υγειονομικών ερευνών του Τμήματος Περιβαλλοντικής Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου της Δ/νσης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας Π.Ε. Χίου διαπιστώθηκε ότι δεν πληρούνται τα πρότυπα της κείμενης Νομοθεσίας για την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης. Σε περίπτωση αστοχίας ή προσωρινής διακοπής της λειτουργίας της ΕΕΛ Χίου, αναμένεται μικρής διάρκειας ρυπαντική επιβάρυνση των υδάτων. Το μικροβιακό φορτίο στην περίπτωση διάθεσης ανεπεξέργαστων λυμάτων αναμένεται να είναι της τάξης των 107 Ε. Coli/100 ml. Η διάχυση των λυμάτων που διατίθενται μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού, σε συνδυασμό με τους φυσικούς μηχανισμούς της αραίωσης και της φθοράς, έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση του μικροβιακού φορτίου. Με την προϋπόθεση ότι η διάθεση των ανεπεξέργαστων ή των μερικώς επεξεργασμένων λυμάτων δεν θα διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν προκύπτει άμεσος κίνδυνος για την υγεία των λουομένων. Σε κάθε περίπτωση, ο φορέας λειτουργίας της ΕΕΛ πρέπει, αμέσως, να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για την ταχεία επαναφορά της αποδοτικής λειτουργίας της ΕΕΛ. Εάν οι διορθωτικές ενέργειες απαιτούν μεγάλο χρονικό διάστημα και συνεχιστεί η διάθεση ανεπεξέργαστων λυμάτων, ο αρμόδιος φορέας θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα εξετάσει την αναγκαιότητα προσωρινής απαγόρευσης της κολύμβησης. Αναφορικά με τη λειτουργία του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ,της βιομηχανικής μονάδας που δραστηριοποιείται στον κλάδο της επεξεργασίας πετρελαιοειδών, και του χώρου για επισκευαστικές δραστηριότητες μικρών σκαφών οι αρμόδιες αρχές μεριμνούν για την τήρηση των Περιβαλλοντικών Όρων σχετικά με τη διάθεση των παραπροϊόντων και των λυμάτων τους. Για τη μείωση του φορτίου θρεπτικών που απορρέει στην παράκτια περιοχή και προέρχεται από γεωργικές δραστηριότητες συνιστάται η εφαρμογή των αρχών του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων λιπασμάτων.

Γενικά συνιστάται η αποφυγή κολύμβησης εντός των λιμανιών, των μόνιμων αγκυροβολίων και των ναυπηγείων, 200 μ. εκατέρωθεν από τα στόμια εκβολής των αγωγών εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, στις εκβολές αγωγών ομβρίων υδάτων μετά από έντονη βροχόπτωση, καθώς και στις εκβολές ρεμάτων συνεχούς ροής.

Στοιχεία επικοινωνίας και πηγές περαιτέρω ενημέρωσης

Χρήσιμες Συνδέσεις

Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Ποιότητα υδάτων κολύμβησης: ec.europa.eu/environment/water/water-bathing/index_en.html
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος - Κατάσταση υδάτων κολύμβησης:www.eea.europa.eu/themes/water/status-and-monitoring/state-of-bathing-water
Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος: Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων:cdr.eionet.europa.eu/gr/eu/bwd
Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας: www.ypen.gov.gr
Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης:bathingwaterprofiles.gr/
Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού:www.culture.gov.gr
Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Ε.Μ.Υ.): www.emy.gr
Περιοχές δικτύου Natura 2000: www.ypen.gov.gr/perivallon/viopoikilotita/diktyo-natura-2000/
Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών:www.hcmr.gr
Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων:www.ekby.gr
Γαλάζιες σημαίες:www.blueflag.gr
ΕΟΤ:gnto.gov.gr
Περιφέρεια ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ:http://www.pvaigaiou.gov.gr/web/guest/home

Το Πρόγραμμα «Ταυτότητες ακτών κολύμβησης» για το έτος 2011 χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
«Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) του ΕΣΠΑ 2007-2013, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για πρόσθετες πληροφορίες και ενημέρωση για το πρόγραμμα και τις κολυμβητικές ακτές της χώρας, υποβολή σχολίων, παρατηρήσεων και ανταλλαγή απόψεων επισκεφτείτε την ηλεκτρονική μας διεύθυνση www.bathingwaterprofiles.gr